توجیه پذیری معاد جسمانی صدرایی از دیدگاه امام خمینی و نقد شبهه تفکیک گرایی

تبیین و توجیه کیفیت معاد جسمانی در دیدگاه امام خمینی، کارآیی حکمت صدرایی و مبانی عمیق آن در تبیین و تحکیم باورهای دینی را به نمایش می گذارد و از تفکر پویا و فعال حکمت متعالیه در ادوار مختلف خبر می دهد. اما برخی در این فضا با شبهه آفرینی، به تحریف نظریات ایشان برخاسته اند تا به تبع آن، صدراستیزی را به ویژه در نظریه معاد جسمانی به معظم له نسبت دهند. نقد مستند به تقریر مستحکم امام از معاد جسمانی صدرایی و تبیین و تحلیل آمیخته به دفاع ایشان از مبانی فلسفی حکمت متعالیه، ضمن رد ادعاهای شبهه محور برخی تفکیک گرایان، راه گشای نیل به اندیشه ناب حکمت متعالیه نیز خواهد بود. مبانی متعالی امام خمینی1 همان مبانی صدرایی با تبیین و توجیه مبتنی بر درون مایه های دینی و آیات و روایات می باشد. امام نگاه چند جانبه صدرالمتالهین به معاد را در اضلاع معرفت شناختی و هستی شناختی و علم النفس دنبال نموده و آن را وافی به درک کیفیت معاد معرفی می کند. ایشان در بعد معرفتی، گذر از سطحی نگری و عوام گرایی در درک کیفیت جسمانیت معاد و رد معاد عنصری را شرط لازم اعلام می کند و در بعد هستی شناختی، مراتب وجودی نفس در دو نشئه و تفاوت رتبی وجود دنیا و آخرت و ارتقای وجودی جسم از وجود بالقوه و مادی به وجود بالفعل را مورد اهتمام قرار می دهد. همچنین در بعد معرفت نفس، نشات وجودی نفس و کیفیت وجود آن در نشئات مختلف و رابطه نفس و بدن را برای درک کیفیت جسمانیت معاد شرط اساسی می داند.