اثر انواع پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند (Beta vulgaris L)

به منظور بررسی اثر پرایمینگ های مختلف بر خصوصیات کمی و کیفی چغندرقند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی طی دو سال زراعی 95- 1394در دو محیط آزمایشگاه و مزرعه انجام گرفت. تیمارها شامل دو سطح رقم (اکباتان و لاین 7233) و پنج نوع پرایمینگ بذر (هاردنینگ، پرایمینگ با کود نانو، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ با کود کبوتری و بدون پرایمینگ) بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که بین ارقام از نظر عملکرد ریشه و درصد قند خالص اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین، بین تیمارهای پرایمینگ از لحاظ کلیه صفات، به جز در درصد استحصال قند، آلکالیته و درصد قند خالص، اختلاف معنی داری دیده شد. در مطالعه حاضر لاین 7233 در مقایسه با رقم اکباتان از عملکرد ریشه، درصد قند خالص بالاتری برخوردار بود. نتایج همچنین نشان داد که بالاترین درصد جوانه زنی (50/96 درصد)، سرعت جوانه زنی (56/9 بذر در روز)، عملکرد ریشه (33/80 تن در هکتار)، درصد قند ناخالص (11/23 درصد)، عملکرد قند ناخالص (38/18 تن در هکتار) و عملکرد قند خالص ( 33/15 تن در هکتار) به تیمار هیدروپرایمینگ بذر چغندرقند اختصاص داشت. براساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام صفات، چهار صفت درصد قند ناخالص، عملکرد ریشه، درصد استحصال قند و قند ملاس با تبیین 98 درصد از تغییرات عملکرد قند خالص به عنوان موثرترین صفات بر عملکرد قند خالص شناسایی شدند. در این تحقیق هیدروپرایمینگ به عنوان مناسبت ترین پرایمینگ شناسایی گردید. از این رو، به نظر می رسد هیدروپرایمینگ به عنوان یکی از ساده ترین روش های پیش تیمار بذر می تواند در بهبود عملکرد کمی و کیفی چغندرقند مفید واقع شود.