تاثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه ای و درصد اسانس آویشن (Thymus vulgaris L.)

تاثیر میدان الکترومغناطیس و امواج فراصوت بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه ای آویشن با انجام دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در چهار تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد بررسی شد. در آزمایش نخست، بذرها به مدت 5، 15 و 30 دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیس با شدت های 5، 50، 100 میلی تسلا و در آزمایش دوم، بذرها به مدت 4، 8 و 12 دقیقه در معرض امواج فراصوت با شدت 20، 40 و 60 کیلوهرتز قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده ها اثر متقابل زمان در شدت میدان الکترومغناطیسی و زمان در شدت امواج فراصوت بر کلیه صفات و شاخص های مورد بررسی معنی دار بود. در این تحقیق بالاترین درصد جوانه زنی (66/97 درصد)، سرعت جوانه زنی (20/0) طول ریشه چه (70/8 سانتی متر)، طول ساقه چه (67/9 سانتی متر)، وزن خشک ریشه چه (5/41 میلی گرم)، وزن خشک ساقه چه (75/44 میلی گرم)، وزن خشک گیاهچه (21/86 میلی گرم) و وزن خشک اندام هوایی (63/0 گرم) و کمترین میانگین زمان جوانه زنی (84/4 روز) به بذرهای تیمار شده با شدت میدان الکترومغناطیسی 50 میلی تسلا به مدت 15 دقیقه اختصاص یافتند. همچنین، بالاترین درصد جوانه زنی (66/90 درصد) سرعت جوانه زنی (21/0)، طول ریشه چه (78/7 سانتی متر)، طول ساقه چه (65/7 سانتی متر)، وزن خشک ریشه چه (20/41 میلی گرم)، وزن خشک ساقه چه (60/53 میلی گرم)، وزن خشک گیاهچه (80/94 میلی گرم) و وزن خشک اندام هوایی (44/3 میلی گرم) به تیمار شدت امواج فراصوت 60 کیلوهرتز به مدت 16 دقیقه تعلق داشتند. بیشترین درصد اسانس نیز از شدت میدان الکترومغناطیسی 5 میلی تسلا به مدت30 دقیقه (44/3 درصد) و امواج فراصوت 60 کیلوهرتز به مدت 16دقیقه (95/2 درصد) به دست آمد. بنابراین، این دو تیمار برای بهبود ویژگی های جوانه زنی و گیاهچه ای آویشن می تواند مد نظر قرار گیرد.