بررسی نمادهای اعتراف، تعمید و عشاء ربانی در کلیسای نسطوری بر اساس متون منتخب سغدی مسیحی مکشوفه در محوطه باستانی تورفان چین

زبان سغدی، زبان مردمان سرزمین سغد بوده است. مرکز سغد سمرقند و مهم ترین شهر آن ها، بخارا در جمهوری ازبکستان کنونی بوده است. زبان سغدی به عنوان یکی از زبان های ایرانی در آسیای مرکزی در بیان و بازتاب دستورات و سنت های دینی برخی ادیان پیش از اسلام کاربرد وسیعی داشته است. افزون بر این زبان سغدی، زبان اداری، تجاری و فرهنگی در نواحی دیگر، مانند واحه های تورفان در ترکستان شرقی بوده است. در فاصله ی سال های 1904 تا 1907 م. یک هیات اعزامی آلمانی موفق به کشف مجموعه متون سغدی در خرابه های صومعه ی مسیحیان نسطوری در بولاییق واقع در واحه ی تورفان در شمال چین شد، که این متون مشتمل بر نمادهای اعتراف، تعمید و عشاء ربانی در مسیحیت شرقی است. پرسش اصلی در این پژوهش این است که زبان سغدی چه نقشی در گسترش و نشر مسیحیت در شاهراه ابریشم داشته است و نمادهای مسیحیت غربی (کاتولیک) تا چه اندازه در مسیحیت شرقی (ارتدوکس) حفظ شده اند؟ و درنهایت، مسیحیت شرقی در مبانی و آموزه های مسیحیت نوآوری کرده است؟ فرضیه ی نوشتار حاضر این است که نمادها در مسیحیت شرقی تقریبا با نمادهای مسیحیت در کلیسای رم یکسان است و دیدگاه کلیسای نسطوری درباره ی ماهیت وجودی عیسی با کلیسای کاتولیک رم مطابقت ندارد. این پژوهش با روش تاریخی-تحلیلی براساس منابع،  متون و مستندات کتابخانه ای انجام گرفته است و برآیند تحقیق نشانگر آن ست که آیین اعتراف در آغاز پیدایش مسیحیت به صورت گروهی برگزار می شد، اما در ادوار بعد، اعترافات به صورت شخصی و در خفا انجام گرفت. نماد تعمید در هر دو مسیحیت شرقی و غربی متحول شده است و عشاء ربانی یا آیین سپاسگزاری در تمامی فرقه های مسیحیت با نام های شام خداوند، شکستن نان، مجلس سپاسگزاری و شراکت در شب عید فصح یهودیان یا به سنت کتاب مقدس،  شام آخر، برگزار می شود.