ارزیابی و تحلیل آسایش حرارتی در حیاط خانه های تاریخی شهر شیراز در دوره قاجاریه

فرآیند تغییرات اقلیمی در بلندمدت می تواند منجر به کاهش حضور افراد در فضاهای باز و پناه بردن به فضای بسته، خصوصا در اقلیم گرم وخشک، گردد. این مسئله موجب کاهش سلامتی افراد در اثر افزایش درجه ی حرارت شده، و میزان مصرف انرژی را در ساختمان ها به دلیل استفاده ی طولانی مدت از فضای بسته، بالا می برد؛ بنابراین با توجه به نیاز ارائه ی راهکارهای اقلیمی جهت بهبود کیفیت آب و هوایی فضاهای باز و مقایسه ی آن با معماری بومی، این پژوهش به دنبال سنجش سطح سازگاری حیاط مرکزی خانه های سنتی دوره ی قاجاریه با شرایط اقلیمی در شهر شیراز است. به بیانی این سوال مطرح است که، ویژگی های فیزیکی و محیطی همچون درصد فضای باز، جهت گیری، زاویه ی دید آسمان، پوشش گیاهی، آب و مصالح مشخص، چگونه می تواند در آسایش حرارتی و میزان استفاده ی افراد از فضا تاثیرگذار باشد. از این رو با هدف تعیین اولویت تاثیرگذاری مولفه های فوق تعداد 7 مورد از خانه های دوره ی قاجار در سطح شیراز انتخاب شده و با استفاده از نرم افزار ENVI-met 4 basic که جهت شبیه سازی سه بعدی و سنجش شرایط خرداقلیم شهری مورد استفاده قرار می گیرد، به سنجش سطح آسایش حرارتی برمبنای شاخص PMV پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن ست که در حیاط خانه هایی که دارای کمترین ضریب دید آسمان و مساحت هستند، سایه اندازی بیشتری دیده می شود، که در نتیجه ی شرایط آسایش حرارتی بیرونی بهتری را برای ساکنین ایجاد می کنند. همچنین جهت بهینه ی چرخش حیاط حدود 27 درجه متمایل به جنوب غربی است؛ هرچند نباید از فاکتورهایی از قبیل سایه اندازی درختان و تاثیر رطوبتی حوض های آب در تلطیف هوای خرداقلیم حیاط های مرکزی چشم پوشی کرد. ضرایب به دست آمده از تحلیل ها، نشان از همبستگی معناداری مابین «دمای متوسط تابشی» با «شاخص آسایش حرارتی PMV» در اقلیم گرم و خشک شیراز دارد.