تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی توده های مختلف گشنیز (.Coriandrum sativum L)

گشنیز یکی از مهم ترین گیاهانی است که در صنایع دارویی استفاده می شود. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی، نسل های F2 حاصل از تلاقی های یکطرفه شش توده بومی گشنیز شامل اصفهان، همدان، بوشهر، مازندران، مرکزی و البرز به همراه والدین مربوطه در مجموع 21 ژنوتیپ در سه شرایط متفاوت آبیاری (آبیاری نرمال، تنش ملایم و تنش شدید) به طور جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هر آزمایش در سال زراعی 95-1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده در این آزمایش شامل، ارتفاع گیاه، تعداد برگ، تعداد شاخه در گیاه، تعداد چتر در گیاه، تعداد چتر بارور در گیاه، تعداد میوه در گیاه، وزن هزار میوه، وزن میوه در گیاه یا عملکرد میوه، عملکرد بیولوژیک، محتوای اسانس میوه، عملکرد اسانس، محتوای کلروفیل، محتوای رطوبت نسبی و شاخص پایداری غشا یا نشت یونی بودند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که اثر تنش خشکی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی اکثر صفات مورد بررسی کاهش یافتند در حالی که محتوای اسانس به طور معنی داری افزایش یافت. بیشترین محتوای اسانس در شرایط تنش ملایم مشاهده شد. همچنین در این مطالعه از شاخص تحمل به تنش (STI) بعنوان مناسب ترین شاخص برای ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپ های گشنیز استفاده شد. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، ژنوتیپ مازندران و تلاقی های حاصل از این ژنوتیپ (البرز مازندران، مر کزی مازندران، اصفهان مازندران، مازندران همدان و مازندران بوشهر) متحمل ترین ژنوتیپ ها به خشکی شناخته شدند. بر پایه نتایج این پژوهش، به نظر می رسد بتوان از این ژنوتیپ ها به عنوان منابع حاوی ژن های تحمل به خشکی برای اصلاح ژنوتیپ های با ظرفیت عملکرد اسانس و میوه بالا در مناطق خشک استفاده کرد.