اثر باکتری های محرک رشد گیاهی بر صفات آگرومورفولوژیک سیاهدانه (.Nigella sativa L) تحت تنش کمبود آب

به منظور بررسی تاثیر باکتری های محرک رشد گیاهی بر صفات آگرومورفولوژیک سیاهدانه تحت تنش کمبود آب آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 94- 1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کمبود آب در سه سطح 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و باکتری های محرک رشد گیاهی در هفت سطح شاهد و تلقیح با شش گونه باکتریایی شامل Bacillus sp. Strain A، Bacillus amyloliquefaciens، Bacillus sp. Strain B، Azotobacter chroococcum، Pseudomonas putida و Azospirillum lipoferum بودند. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس تاثیر سطوح تنش کمبود آب، تیمارهای باکتریایی و اثر متقابل آن ها بر تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود. نتایج نشان داد افزایش تنش کمبود آب سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد دانه گردید؛ به طوری که افزایش تنش کمبود آب (تیمار 50 درصد نیاز آبی گیاه) سبب کاهش 18 درصدی عملکرد بیولوژیک و 28 درصدی عملکرد دانه شد. نتایج به دست آمده از اثر متقابل سطوح تنش کمبود آب و کاربرد باکتری های محرک رشد گیاهی نشان داد، کاربرد باکتری Bacillus amyloliquefaciensتحت تیمار 100 درصد نیاز آبی گیاه بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه را به خود اختصاص داد که نسبت به تیمار شاهد (عدم تلقیح باکتریایی) به ترتیب به میزان 8/24 و 2/35 درصد افزایش یافتند‎. تلقیح بذرها با باکتری های محرک رشد گیاهی سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه در مقایسه با شاهد (عدم تلقیح) در دو سطح تنش (75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) گردید. این افزایش در تیمارهای تلقیح شده با باکتری های Bacillus amyloliquefaciens و Bacillus sp. Strain B چشمگیر تر بود. درمجموع با توجه به نتایج این پژوهش، تلقیح باکتریایی بذر با باکتری های Bacillus amyloliquefaciens و Bacillus sp. Strain B به ویژه در روش های کشت کم آبیاری جهت کاهش اثرات تنش توصیه می گردد.