بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برخی اکوتیپ های عناب (Zizyphus jujuba Mill.)

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.182.94.2.1576.41
عناب (Zizyphus jujuba Mill.) گیاهی باغی-دارویی متعلق به تیره Rhamnaceae است. این تحقیق، به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی و ترکیب های فیتوشیمیایی اکوتیپ های عناب در ایران جهت دست یابی به اکوتیپ دارویی برتر به اجرا در آمد. طرح با چهارده اکوتیپ عناب از کلکسیون عناب جهاد دانشگاهی واحد خراسان جنوبی (بیرجند) در بهار 1396 در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. نمونه های برگ و میوه رسیده از لحاظ مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد وزن صد دانه با طول میوه، عرض میوه و نسبت طول به عرض میوه همبستگی مثبت و معنی داری دارد. نسبت طول به عرض میوه و نسبت طول به عرض برگ نیز با عرض برگ همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. همبستگی عملکرد فلاونویید کل و فنل کل با دیگر صفات فیتوشیمیایی معنی دار نبود. ظرفیت آنتی اکسیدانی تنها با فنل کل همبستگی مثبت معنی دار داشت. تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک نشان داد که اکوتیپ های مورد مطالعه تفاوت معنی دار با یکدیگر داشته و این نشان از وجود ژرم پلاسم متنوع عناب در ایران است. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، چهارده اکوتیپ در دو خوشه جداگانه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که تنوع قابل ملاحظه ای در اکوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد که می تواند در برنامه های اصلاحی این گونه مورد استفاده قرار گیرد.