ساختن آینده با ذهنی خلاق

ساختن آینده با نخبگانی با ذهن خلاق و منش آینده نگر، تصویر مثبت یک ملت از آینده اش، پیامد موفقیت آن ملت است، یا این که موفقیت هر ملتی پیامد تصویر مثبتی است که از آینده داشته است .چنین نگرشی هوشمندانه ،پازلی است که زمانی، تقریبا ذهن همه آینده پژوهان را به خود مشغول کرده بود.به طور یقیین موفقیت ملت ها(خواه باستانی و خواه معاصر)، پیامد چشم انداز و تصویر مثبتی است که از آینده، داشته اند و نه برعکس! به عبارت دیگر چشم اندازهای مهم، علت پیروزی های بزرگ هستند و نه پیامد آن. زیرا ممکن است ملتی به موفقیت های بزرگی نایل آید، اما رخداد آنها اتفاقی، شانسی یا بر اثر عدم قطعیت های محیطی باشد!
امروز که «تغییر»، تنها جزء ثابت آن به شمار می رود. زمانه ای که در آن؛ محیط زیست، جهانی است، رقابت های اقتصادی مرز نمی شناسد و آینده الزاما ادامه روند گذشته نیست! در چنین شرایطی؛ خطرناک ترین تله برای موفقیت امروز، دل بستن به کامیابی های دیروز است. در عصر حاضر سرعت تولید دانش بسیار بالاست و حجم اطلاعات بشر هر ساله دو برابر می شود. در دنیای امروز علم و فناوری کلیدی ترین ابزار فایق آمدن بر رقباست. بنابراین، جوامعی که بدون فهم درستی از مقوله «چشم انداز» یا بدون داشتن تصویر مثبت، شفاف و زنده از آینده به پیش می تازند، یقینا به بن بست های استراتژیک خواهند رسید. باید توجه داشت ؛ آینده جایی نیست که به آنجا می رویم، بلکه آینده جایی است که آن را به وجود می آوریم. راه هایی که به آینده ختم می شوند ساختنی اند و نه یافتنی! و برای ساختن آینده به نخبگانی با ذهن خلاق و رهبرانی با منش آینده نگر نیاز است. مطالعات آینده پژوهان به عنوان دید بانان آینده، حاکی از آن است که وجود چشم انداز و تصویر مثبت، شفاف و زنده از آینده در یک جامعه، به قدری مهم و ضروری است که فقدان آن سبب انحطاط و زوال ارزش های آن جامعه خواهد شد. عدم استفاده از نخبگان، رشد ایستای سرمایه های انسانی و کاهش سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و طبیعی در یک جامعه از پیامدهای توجه نکردن ملت ها و مدیران آن جامعه به ضرورت و اهمیت موضوع چشم انداز و تصویر مثبت و زنده از آینده است! طراحان چشم اندازهای مهم معمولا بر اساس تحلیل روندهای آینده و بر مبنای رویکرد آینده نگاری، از بین آینده های ممکن، باورکردنی و محتمل، در نهایت آینده ای مطلوب را برای جامعه خود تصویرسازی می کنند. نخبگان علمی، مدیران اجرایی و رهبران سیاسی جوامع به خوبی می دانند که چشم انداز بدون عمل، خیال پردازی است و عمل بدون چشم انداز، روزمرگی و وقت گذرانی! طبیعی است افرادی که امور روزمره شان بر پایه احتمالات و عدم قطعیت ها می گذرد، به قدرت چشم انداز تردید داشته باشند. آنجا که رقبا به پیش می تازند و سهم دیگری از فرصت ها را از آن خود می کنند، تلاش ها برای تغییر شرایط حاکم؛ کم اثر، بی ثمر و بیهوده شده و آینده؛ مبهم، ناشناخته و دست نیافتنی می نماید. اگر کلیه کشورهای پیشتاز ، در شرایط «توقف کامل یا صفر مطلق» قرار بگیرند و هیچ گونه حرکتی نداشته باشند، شاید بتوان چند ده سال دیگر به آنها برسیم! نکته قابل توجه در این باره آن است که رقبای ما هم در سطح منطقه بیکار و ساکت ننشسته اند؛. بنابراین در چنین شرایطی اگر تصویری مثبت، شفاف و زنده از یک چشم انداز تحول آفرین نسبت به آینده وجود نداشته باشد یا وجود داشته باشد، اما به مفاد آن عمل نشود، سیاست ها و برنامه های اقتصادی بر مولفه هایی متمرکز می شوند که هیچگونه مزیتی را خلق نمی کنند.