تاثیر کاربرد متیل جاسمونات بر کارایی همزیستی Rhizophagus intraradices در گیاه یونجه تحت تنش کم آبی

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف
همزیستی میکوریز آربوسکولار تحمل گیاه به کم آبی را افزایش می دهد. متیل جاسمونات (MeJA) هورمونی گیاهی مرتبط با فرآیندهای متعدد رشد و توسعه گیاه است که به نظر می رسد نقش مهمی در برهمکنش میکوریزی ایفا می کند. تنظیم هورمونی و رابطه همزیستی مزایایی را برای گیاه جهت غلبه بر شرایط تنشی فراهم می آورد. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر کاربرد MeJA و همزیستی میکوریزی بر برخی ویژگی های رشدی و بیوشمیایی گیاه یونجه تحت تنش کم آبی بود.
مواد و روش ها
آزمایشی فاکتوریل با سه فاکتور شامل (1) گیاهان تلقیح شده با قارچ میکوریزی (AM)Rhizophagus intraradices و یا تلقیح نشده (NM)، (2) تیمار شده با سطوح صفر و 50 میکرومولار MeJA و (3) سطوح رطوبتی خاک شامل رطوبت ظرفیت زراعی (FC) و 55 درصد FC اجرا شد. نیمی از گیاهان AM و NM، 30 روز پس از رشد توسط اسپری برگی MeJA تیمار شدند و نیمی دیگر به عنوان تیمار بدون کاربرد متیل جاسمونات در نظر گرفته شدند. یک هفته پس از اعمال تیمار MeJA تنش کم آبی به مدت چهار هفته اعمال شد. پس از برداشت درصد کلنیزاسیون ریشه ها، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوای کلروفیل کل و کاروتنوئیدها، قندهای محلول، پرولین، نیتروژن و فسفر در گیاه یونجه مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها
کاربرد تیمار MeJA سبب افزایش معنی دار کلروفیل کل در گیاهان AM و NM به ترتیب به میزان 6/76% و 6/106% تحت رطوبت FC گردید ولی تحت تنش کم آبی فقط منجر به افزایش معنی دار کلروفیل کل در گیاهان NM به میزان 4/116% شد. تنش کم-آبی اثر معنی داری بر محتوای کاروتنوئیدها نداشت. نتایج بدست آمده حاکی از هم افزایی کاربرد توام قارچ AM و تیمار MeJA در رطوبت FC بر محتوای کاروتنوئیدها بود. همچنین گیاهان AM تحت تنش کم آبی بطور معنی داری محتوای کلروفیل کل و کاروتنوئیدها بیشتری در مقایسه با گیاهان NM نشان دادند. وزن خشک بخش هوایی و ریشه های گیاهان AM تحت هردو سطح رطوبتی و کاربرد یا عدم کاربرد MeJA بطور معنی داری بیشتر از گیاهان NM بود. همچنین کاربرد MeJA سبب تقویت اثر مثبت کلنیزاسیون قارچی بر وزن خشک بخش هوایی و ریشه ها در هر دو سطح رطوبتی گردید. وزن خشک بخش هوایی و ریشه ها تحت تنش کم آبی و کاربرد توام قارچ و MeJA به ترتیب 4/3 و 8/2 برابر نسبت به گیاهان NM افزایش یافت. وابستگی رشدی میکوریزی تحت تنش کم آبی در مقایسه با شرایط بدون تنش 9/86% افزایش یافت ولی کاربرد MeJA تحت تنش کم آبی سبب کاهش معنی دار این پارامتر گردید. کاربرد MeJA و تنش کم آبی اثر معنی داری بر درصد کلنیزاسیون ریشه نشان ندادند در حالیکه سبب افزایش معنی دار تولید پرولین و قندهای محلول تحت تنش کم آبی گردیدند. تیمار MeJAو تلقیح میکوریزی اثر هم افزایی در افزایش تجمع پرولین گیاهان تحت تنش داشت و منجر به افزایش معنی دار محتوای پرولین به ترتیب به میزان 3/77% و 2/62% در بخش هوایی و ریشه در مقایسه با گیاهان NM تحت تنش کم آبی گردید. همچنین کاربرد MeJA سبب افزایش معنی دار جذب عناصر نیتروژن و فسفر و نسبت قندهای محلول ریشه به بخش هوایی به ترتیب به میزان 8/77%، 3/64% و 1/35% در گیاهان AM تحت رطوبت FC شد.
نتیجه گیری
کاربرد MeJA موجب تغییر معنی دار در تخصیص کربوهیدرات ها به ریشه ها در گیاهان میکوریزی گردید و همچنین کاربرد این هورمون گیاهی تحت شرایط تنش کم آبی وابستگی رشدی میکوریزی گیاهان تلقیح شده را کاهش داد. تیمار MeJA و همزیستی میکوریزی پاسخ گیاه یونجه به تنش کم آبی را بهبود داد و اثر مثبت تعاملی بین استفاده از فیتوهورمون MeJA و قارچ میکوریزی وجود داشت که موجب کاهش اختلال رشد در شرایط کم آبی با تغییر در ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه میزبان گردید.
زبان:
فارسی
صفحات:
23 تا 43
لینک کوتاه:
magiran.com/p1989322 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!