وضعیت حقوقی «تعهد تخییری»

تعهد تخییری، تعهدی است که در آن ذمه متعهد به جای یک موضوع به دو یا چند موضوع مشغول می گردد، اما متعهد مخیر است با ایفای هر یک از موضوعات مورد تعهد، موجبات برائت ذمه خود را فراهم آورد. علی رغم اعتبار این نوع از تعهدات در حقوق بسیاری از کشور های غربی و عربی اما مشروعیت آن در حقوق ایران و علی الخصوص فقه امامیه مورد مناقشه قرار گرفته است. در فقه امامیه، علاوه بر این که بزرگانی از فقها به دلیل عدم وجود دلیل معتبری مبنی بر منع چنین تعهداتی حکم بر صحت آن داده اند. اشکال مخالفان نیز در نفوذ معاوضاتی مانند بیع و اجاره است که جز, عقود تملیکی است نه عهدی. در نظام حقوقی ایران نیز با پذیرش این مطلب که صرف مردد بودن نمی تواند فی نفسه دلیلی بر بطلان قرارداد ها وتعهدات باشد مگر آن که موجب غرر گردد حداقل می توان در غیر از عقود تملیکی، قائل به صحت و اعتبار  این نوع از تعهدات بود.