جستاری در تاریخ و کارکردهای تشکیلات نظامی عهد اموی

با به قدرت رسیدن امویان سادگی و ساده زیستی سال های اولیه اسلام، کم کم از بین می رود و دمشق شاهد استقرار دربار باعظمتی است که ظرافت تشکیلات و تجملات آن از همان آغاز، نشان آشکاری از حکومتی سلطنتی به سبک شرقی دارد. چرایی و چگونگی تحول ساختار سپاه در این عصر مسئله پیش روی این تحقیق می باشد که به آن پرداخته شده است. شخصیت و پایگاه اجتماعی، سوق دادن اذهان مردم به سمت فتوحات و به تبع آن زاویه نگاه حاکمان اموی باعث شد آنان بیش از هر چیز به فکر فتوح و کشورگشایی باشند. شورش های مداوم داخلی و فتوحات و عقب نشینی های مکرر زمینی و دریایی باعث شد تا سپاه که نهاد آن به وسیله خلیفه دوم پی ریزی شده بود، به ویژه دست خوش تغییرات اساسی، شامل ایجاد یک سپاه آماده در خدمت حکومت، وارد شدن عناصر ایرانی و ترک در سپاه عصر اموی، استفاده از عصبیت قبیله ای در بسیج نیروها، انتخاب والیان از طبقه نظامیان به ویژه در دوره مروانی شد. این تغییرات به مقیاس بیشتر در ترکیب و در مقیاسی کمتر در تجهیزات آن صورت می گیرد، اما به طورکلی باید گفت که امویان به جای ایجاد سپاه حرفه ای و کارآزموده، ملتی نظامی پیشه را سامان دادند و رهبری کردند.