ارزیابی پساب تصفیه شده شهری و کاربرد آن در آبیاری فضای سبز

به منظور بررسی پساب تصفیه شده شهری در درخت کاری، آزمایشی در تصفیه خانه فاضلاب شهر مرودشت با کاشت 14 گونه درخت و در وسعت 2/1 هکتار و با کاربرد پساب تصفیه شده و آب چاه با دو روش مستقل آبیاری قطره ای (بابلر) در بهمن 1380 آغاز و به مدت 26 ماه انجام شد. برنامه پایش شامل ارزیابی تغییرات کیفیت آب آبیاری، بررسی اثر پساب بر زنده مانی و علایم ظاهری ناشی از مسمومیت احتمالی درختان و بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، و همچنین شاخص های رشد تدوین شد. در مقاله حاضر با استفاده از بخشی از داده های این آزمایش ارزیابی تغییرات کیفیت پساب و آثار آن بر درصد زنده مانی و علایم ظاهری ناشی از مسمومیت احتمالی درختان مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی اثرات پساب بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و شاخص های رشد درختان در مقالات جداگانه ای در دست تهیه می باشد.نتایج بررسی ها نشان داد پساب مورد استفاده از نظر مواد آلی متوسط نسبتا شور، از نظر SAR و عنصر سمی کلراید با خطر متوسط و از نظر ازت و فسفر جزٕ پساب های با خطر پایین است. گونه اکالیپتوس میکروتیکا با 99 درصد زنده مانی موفق ترین و گونه های کمالدولنسیس با 97 درصد، آکاسیا با 97 درصد، اقاقیا با 95 درصد، زبان گنجشک با 94 درصد و توت با 5/92 درصد زنده مانی، گونه های موفقی بودند که بیش از 90 درصد زنده مانی داشتند. تجمع سدیم در برگ گزشاهی، توت، آکاسیا، افرا، زیتون و اکالیپتوس بیش از دیگر درختان است که می تواند نشان دهنده مقاومت این گونه ها به سدیم باشد. بیشترین آثار سوختگی در برگ افرا، صنوبر و توت مشاهده می شود که بیش از حد مجاز کلر در برگشان تجمع یافته، تجمع یون بر، در برگ درختان مختلف بسیار متفاوت است. نتایج آزمایش ها بیانگر آن است که می توان از پساب با تصفیه ثانویه با روش موضعی برای درخت کاری بدون نگرانی جدی از آلودگی محیط زیست استفاده کرد با این آگاهی که در برخی شرایط اثر آن بر رشد درختان بهتر از آب معمولی است. افزون بر آن، آبیاری با پساب در روش موضعی از نظر مسایل محیط زیستی و استفاده بهینه از آب نسبت به دیگر روش ها مطلوب تر است.