منافع کشت توام برنج و ماهی در ایران

کشت توام برنج و ماهی در ایران برای اولین بار درسال 1364 به اجرا در آمد. پروژه کشت توام از سال 1377 تا کنون بصورت پروژه علمی- ترویجی در شالیزارهای 11 استان کشور در دست اجرا بوده است. در اوایل سال 1382 سیزده مزرعه به مساحت 8. 2 هکتار و 13 مزرعه به همان مساحت به عنوان مزرعه شاهد در مجاورت مزرعه کشت توام مورد بررسی قرار گرفتند. تمامی شرایط فیزیکی و شیمیایی هر مزرعه کشت توام مشابه مزرعه شاهد بود. در هر هکتار 1400 عدد ماهی با ترکیب 57 درصد کپور معمولی، 29 درصد کپور علفخوار و 14 درصد کپور نقره ای و سرگنده رها سازی شد. میزان غذادهی با میزان بیوماس ماهی ها تنظیم و طبق جداول غذایی و در پناهگاه در دسترس ماهیان قرار می گرفت. در زمان برداشت برنج صفات برنج در مزارع کشت توام و شاهد مورد بررسی قرار گرفت، تا میزان افزایش یا کاهش محصول برنج نیز اندازه گیری شود. همچنین میزان کود مصرفی و سموم شیمیایی مصرفی در کرت شاهد و مزارع کشت توام نیز در طول زمان برنج کاری، اندازه گیری شد. آفت کش ها و کود فقط زمانی که ضروری بود بکار برده شدند. سم مصرفی برای از بین بردن آفات جانوری برنج در مزارع کشت توام برنج و ماهی نسبت به مزارع شاهد 66 درصد کاهش را نشان داد. در مزارع کرت شاهد سم علف کش در مزارع کشت توام نسبت به مزرعه شاهد حدود 85 درصد کاهش را نشان داد. مصرف کود شیمیایی نیز در مزرعه کشت توام نسبت به مزرعه شاهد 23 درصد کاهش داشت. همچنین در هر هکتار 302 کیلوگرم افزایش محصول برنج نسبت به کرت شاهد مشاهده شد. سود خالص حاصل از کشت توام برنج و ماهی در مقایسه با شاهد حدود 4300000 ریال برآورد شد. نتایج فوق نشان داد که توسعه پرورش توام ماهی و برنج در شالیزارها می تواند ضمن افزایش سود آوری و اقتصاد تولید مزرعه، در جهت کاهش مصرف کود و سم در توسعه کشاورزی ارگانیک، نقش قابل توجهی داشته باشد.