ماهیان قناتها حوضه آبریز مرکزی و حوضه آبریز سیرجان (استان کرمان)

استان کرمان با وسعت 185674 کیلومترمربع دارای 5 حوضه آبریز (جازموریان، کویر لوت، مرکزی، سیرجان و دریای عمان و خلیج فارس) ، ده ها رودخانه دایمی و صدها رودخانه فصلی، صدها رشته قنات و چندین دهنه چشمه می باشد.
در این بررسی از پاییز سال 1379 به مدت یکسال شناسایی ماهیان قناتهای حوضه های آبریز مرکزی و حوضه آبریز سیرجان انجام گرفت. 130 رشته قنات بررسی شد که 41 رشته قنات ماهی نداشت و 16 رشته قنات نیز خشک شده بود و از 73 رشته قنات باقیمانده صید ماهی صورت گرفت. ماهیان با استفاده از دستگاه الکتروشوکر 2200 وات و همچنین تور سالیک با چشمه های 0. 5 و 1 سانتیمتر و تور پره با چشمه 1 سانتیمتر صید شدند. ماهیان با استفاده از منابع موجود و روش های استانداری که توسط Coad 1994, 1991 و Berg, 1948, 1998 ارایه شده و راهنمایی های Coad، عبدلی و رامین شناسایی شدند. در هنگام صید ماهی پارامترهای درجه حرارت آب، درجه حرارت هوا، EC، دبی، اکسیژن و ارتفاع منطقه مورد نظر از سطح دریا اندازه گیری شدند.
اصطلاح qanat یا qhanat از کلمه سامی (نژاد سامی) به معنی کاوش و حفاری کردن کانال یا مجرای آب بوده و این کلمه عموما در ایران بکار برده می شود (1994 Wulf, 1988 Cited in Coad,). قنات یک سیستم مصنوعی بهره برداری از آبهای زیرزمینی با جریان دایم، محلی مناسب بعنوان زیستگاه ماهیان می باشد.
بقا و زندگی ماهیان در یک محیط آبی بستگی به دو عامل عمده دارد: اول توانایی ها و محدودیت های فیزیولوژیک آنها در رابطه با شرایط فیزیکی و شیمیایی آب و دوم رقابت بین گونه های مختلف (Varley, 1977). آبهای شیرین تفاوتهای زیادی با یکدیگر از نظر دما، جریان، عمق، مواد محلول، اکسیژن و مواد معلق دارند و همه این عوامل سبب می شود که هر محیط آبی فون ماهیان ویژه خود را داشته باشد (Bond, 1979).