بررسی و تعیین درصد اشریشیاکلی های انتروهموراژیک جدا شده از بیماران مبتلا به اسهال حاد در مراکز درمانی تبریز

بیماری های اسهالی در همه گروه های سنی و در تمام مناطق جغرافیایی جهان اتفاق می افتد. عوامل باکتریائی حدود 24 % از اسهال ها را ایجاد می کنند و بیش از 70 % مرگ و میر کودکان زیر 5 سال در اثر بیماری های اسهالی است. اسهال ناشی از اشریشیا کلی O157 که از نوع انتروهموراژیک می باشد بیماری نوظهوری است که علاوه بر اسهال، حدود 7-2 % از این بیماران دچار سندرم اورمی همولیتیک (haemolytic uremic syndrome، HUS) یا نارسایی حاد کلیوی می شوند. هدف از انجام این مطالعه تعیین فراوانی پاتوژن های روده ای اعم از باکتریائی و انگلی با تاکید بیشتر به تعیین فراوانی اشریشیاکلی های انتروهموراژیک، بویژه اشریشیاکلی O157 در مراجعین مبتلا به اسهال در مراکز درمانی تبریز بود.
تعداد 1020 نمونه مدفوع جمع آوری شده از بیماران مبتلا به اسهال حاد که به مراکز آموزشی و درمانی امام خمینی و کودکان شهر تبریز مراجعه نمودند، مورد آزمایش قرار گرفتند. نمونه های مدفوع اخذ شده از بیماران با تهیه لام های مرطوب با استفاده از سرم فیزیولوژی و لوگل از نظر وجود لکوسیت، اریتروسیت، تخم، تروفوزوئیت و کیست انگل های رایج بررسی شده و جهت مطالعه باکتریولوژیک از محیط های کشت افتراقی و انتخابی استفاده شد. برای تعیین هویت باکتری های جدا شده از روش های بیوشیمیائی و سرولوژیک استفاده گردید. اشریشیاکلی های جدا شده با آنتی سرم های اختصاصی تعیین تیپ شدند. ایزوله های اشریشیاکلی با روش استاندارد دیسک آگار دیفیوژن در مقابل آنتی بیوتیک های رایج در درمان تعیین حساسیت شدند.
انگل های تک یاخته ای انتاموبا هیستولیتیکا با 91 مورد (9/8%) و ژیاردیا لامبلیا با 51 مورد (5%) شناسایی شدند. باکتری های بیماریزای روده ای 6 سویه (58/0 %) اشریشیاکلی O157، 15 سویه (47/1 %) اشریشیاکلیO111، 13 سویه (27/1 %) اشریشیاکلیO26، 35 سویه (4/3 %) کمپیلوباکترژژونی، 177 سویه (3/17 %) سالمونلا و 97 سویه (5/9 %) شیگلا ایزوله شد. کلیه سویه های اشریشیاکلی انتروهموراژیک جدا شده متعلق به گروه سنی کودکان زیر 5 سال و از مرکز آموزشی و درمانی کودکان تبریز بدست آمدند. بر اساس اطلاعات موجود در پرونده های بیماران و آزمایش های انجام شده در هیچ یک از بیمارانی که اشریشیاکلی انتروهموراژیک ایزوله گردید علایمی از آنمی یا بیماری کلیوی بدست نیامد.
نتایج این مطالعه نشانگر حضور سویه های اشریشیاکلی O157 در کودکان شهر تبریز بوده و برنامه ریزی برای تعیین هویت این دسته از باکتری های مهم پزشکی در آزمایشگاه های روتین توصیه می گردد و نیز لازم است مطالعات گسترده تر انجام شده و برنامه ریزی لازم جهت ایجاد سیستم های پیشگیری و کنترل در این زمینه انجام گردد.