کانال ثنایایی فک پایین در پرتونگاری پانورامیک

بیان مساله: یکی از ساختارهای کالبدی، که در ناحیه ی میان دو سوراخ چانه ای فک پایین جا دارد، کانال ثنایایی مندیبل است، که به علت توانایی محدود پرتونگاری های معمولی برای نشان دادن آن، درمیان دندانپزشکان چندان شناخته شده نیست و معمولا در طراحی درمان ها مورد توجه قرار نمی گیرد. نادیده انگاشتن این کانال، می تواند به ایجاد عوارض پس از جراحی در این ناحیه منجر گردد.
هدف از این پژوهش، بررسی نمای پرتو شناختی کانال ثنایایی فک پایین در نمای پانورامیک بود.
مواد و در این پژوهش مقطعی، شمار 2324 پرتونگاری پانورامیک (1117 مرد و 1207 زن) در رده ی سنی 18 تا 70 سال به منظور دیدن کانال ثنایایی فک پایین بررسی شدند. از پرتونگاری هایی، که کانال ثنایایی مندیبل را نشان می دادند، عکس دیجیتال فراهم شد. سپس، آن دسته از پانورامیک هایی، که تصویر کانال ثنایایی درآنها به خوبی قابل دیدن بود (Good visibility) برگزیده و به بررسی وارد گردید. داده های مورد نیاز شامل جنس، سن، دیده شدن کانال در هر سمت، میزان پیشروی کانال در هر سمت و فاصله ی میان کانال و لبه ی پایینی فک پایین گردآوری و مسیر تقریبی کانال تعیین و رسم گردید. برای واکاوی داده ها از آزمون مجذور کای و نرم افزار 5/11 SPSS استفاده شد.
در883 مورد (38 درصد) از پرتونگاری های پانورامیک، کانال ثنایایی قابل دیدن بود، که از این شمار، 277 مورد (9/11 درصد) کانال ثنایایی را به خوبی نشان می داد. در 19 درصد موارد، کانال در سمت راست و 14 درصد کانال در سمت چپ، در دیگر موارد (67 درصد) کانال در هر دو سمت دیده شد. برپایه ی واکاوی مجذور کای میزان دیدن خوب کانال در مردان به گونه ای معنادار بیشتر از زنان بوده است.
کمتر از نیمی از پرتونگاری های فراهم شده با کیفیت مناسب و شرایط استاندارد قادر به نشان دادن کانال ثنایایی فک پایین بودند. برای اطمینان از وجود کانال ثنایایی استفاده از سایر روش ها مانند سی تی اسکن و توموگرافی پیشنهاد می گردد.