بررسی میزان پشیمانی از وازکتومی و توبکتومی در شهر های زاهدان و زابل در سال 1385

پشیمانی بعد از عقیم سازی علاوه بر صرف هزینه برای باز کردن مجدد لوله ها، بر روابط میان زوجین و روابط اجتماعی آنها نیز تاثیرگذار است. در استان سیستان و بلوچستان که کمترین میزان استفاده از توبکتومی و وازکتومی را نسبت به آمار کشوری داراست، پشیمانی افراد از عقیم سازی می تواند تمایل سایر افراد را به انجام این عمل تحت تاثیر قرار دهد. لذا هدف از این مطالعه بررسی احساس پشیمانی افراد عقیم شده و شناخت علل آن است که می تواند به برنامه ریزان بهداشتی منطقه در جهت بهبود وضعیت کمک نماید.
مطالعه ای مقطعی تحلیلی بر روی 100 مرد و 144 زن عقیم شده، که به روش نمونه گیری در دسترس در 12 مرکز بهداشتی درمانی و مرکز مشاوره وازکتومی از شهرهای زاهدان و زابل انتخاب شده بودند، در سال 1385 انجام شد. برای بررسی میزان پشیمانی و عوامل مرتبط با آن و منابع کسب اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته در 2 بخش اطلاعات دموگرافیک و بخش دوم اطلاعات مربوط به دلایل انجام عقیم سازی، طراحی و اطلاعات به روش مصاحبه حضوری جمع آوری گردید. جهت توصیف داده ها از جداول فراوانی و میانگین و انحراف معیار و برای تجزیه و تحلیل از آزمون های c2، t و رگرسیون لجستیک (در سطح معنی داری 5%=a) استفاده گردید.
میانگین سن مردان و زنان عقیم شده به ترتیب 6/7 8/41 و 5/5 6/40 سال و میانگین سن زمان عقیمی آنها به ترتیب 7/6 2/38 و 3/4 3/36 سال بود. 44% مردان و 58% زنان، داشتن فرزند کافی را علت اصلی عقیم سازی بیان کردند. 17% مردان و 5/12% زنان از انجام عمل اظهار پشیمانی می کردند و مهمترین دلیل آن در هر دو گروه بروز عوارض پس از عقیمی ذکر شده بود که بخش عمده آن عوارض جسمی و به میزان کمتری عوارض روانی و تغییرات خلقی گزارش شد. گرچه به نظر می رسد بخشی از این عوارض ارتباط مستقیمی با عقیم سازی نداشته باشد. آزمون آماری c2 اختلاف آماری معنی داری میان بروز عوارض ومیزان پشیمانی پس از عقیمی در مردان (001/0p<) و زنان (001/0p<) نشان داد.
براساس نتایج این مطالعه، بروز عوارض علت اصلی پشیمانی بعد از عقیم سازی می باشد. لذا ضرورت دارد در برنامه های مشاوره قبل از عقیم سازی به عوارضی نظیر کمر درد، افزایش وزن، تغییرات خلقی در زنان و درد، تورم، تغییرات خلقی و کاهش میل جنسی در مردان توجه بیشتری نموده و جهت افزایش رضایتمندی افراد، مشاوره پس از عقیم سازی نیز در برنامه های بهداشتی گنجانده شود.