بررسی شیوع زایمان سزارین و برخی عوامل مرتبط با آن

بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی در هیچ قسمتی از دنیا نسبت سزارین نباید بیش از 15-10 درصد زایمان ها باشد. اما متاسفانه آمار منتشر شده در اکثر نقاط دنیا تفاوت زیادی با این نسبت دارد. زایمان سزارین خطر سلامت مادران را زیاد، روند بهبودی مادران را کند نموده و خطر نسبی مرگ در مادران را افزایش میدهد. برخی منابع عقیده دارند که بیشتر موارد سزارین غیر ضروری هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین نسبت زایمان های سزارین و شناسایی عوامل مرتبط با زایمان سزارین در شهرستان بجنورد به انجام رسیده است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی همبستگی از نوع مقطعی است که در آن 473 مادر که نوزادانی ترم. تک قلو و با وزن بالای 2500 گرم به دنیا آورند به عنوان نمونه های پژوهش بررسی شدند. نوع زایمان به عنوان متغیر وابسته و 20 متغیر دیگر که عمدتا در ارتباط با وضعیت اقتصادی– اجتماعی خانواده و خصوصیات مادر و نوزاد بود به عنوان متغیرهای مستقل بررسی شدند. اطلاعات مورد نیاز در این بررسی به کمک پرسشنامه و اندازه گیری دور سر نوزاد و مصاحبه با مادر گردآوری شدند. اعتبار محتوا و صوری ابزار جمع آوری اطلاعات از طریق مشاوره با متخصصین بدست آمد. پایایی آزمون ضمن انجام مطالعه راهنما و به صورت آزمون مجدد بدست آمد (70/0 =r).
نسبت زایمان سزارین در شهرستان بجنورد 4/25 درصد بوده است و نسبت سزارین در موارد بهتر بودن موقعیت شغلی و بالا بودن تحصیلات پدر و مادر (006/0< p)، سکونت خانواده در شهر (001/0=p)، کمتر بودن تعداد افراد خانواده (008/0=p)، داشتن وزن هنگام تولد نوزادان3900 گرم یا بیشتر (055/0=p)، بزرگی محیط دور سر (001/0= p)، بالا بودن وزن نزدیک زایمان مادر (013/0= p)، و بالا بودن سن مادر (054/0= p)، به طور معنی داری افزایش یافته است.
با توجه به اینکه نسبت سزارین در مادران متعلق به خانواده های با وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتر و نیز مادران با سن بالا، به طور معنی داری افزایش داشته است، به نظر می رسد با آموزش دادن آگاهی های لازم به خانواده ها و برنامه ریزی های کلان در جهت کاهش سن ازدواج، نسبت سزارین های غیر ضروری و پر مخاطره را کاهش داد.