بررسی مولکولی جمعیت آرتمیا پارتنوژنتیکا (Artemia parthenogenetica) در ایران به روش PCR-RFLP

نظر به اهمیت مطالعات ژنتیکی در شناسایی جمعیت های یک گونه، نمونه برداری آرتمیا پارتنوژنتیکا از 7 منطقه شامل دریاچه های شور و اینچه برون در استان گلستان، حوض سلطان و نمک در استان قم، مهارلو و بختگان در استان فارس و آبگیر میقان اراک در استان مرکزی انجام و DNA 210 نمونه به روش فنل-کلروفرم استخراج گردید. طراحی پرایمر براساس توالی قطعه ای از ژن ریبوزومال میتوکندری (SrRNA16) آرتمیا انجام و PCR صورت پذیرفت. هضم آنزیمی محصول PCR بطول تقریبی 1584 جفت باز توسط10 آنزیم قطع کننده AluI، EcoRI، Eco47I، HaeIII، HindIII، HinfI، MboI، MspI، RsaI، TaqI، 12 هاپلوتیپ متفاوت شامل 4 هاپلوتیپ در شور و اینچه برون، 1 هاپلوتیپ در نمک و حوض سلطان، 3 هاپلوتیپ در میقان، 1 هاپلوتیپ مشترکا در بختگان و مهارلو و3 هاپلوتیپ در مهارلو را نشان داد. میزان تنوع هاپلوتیپی درون نمونه های جمع آوری شده از صفر در نمونه های حوض سلطان، دریاچه نمک و بختگان تا 7425/0 در نمونه های اینچه برون و شور و میزان تنوع نوکلئوتیدی درون نمونه های جمع آوری شده نیز از صفر (حوض سلطان، دریاچه نمک و بختگان) تا 0077/0 (میقان اراک) محاسبه گردید. کمترین میزان تنوع نوکلئوتیدی بین نمونه های جمع آوری شده، صفر بود که بین نمونه های حوض سلطان با دریاچه نمک و بیشترین مقدار، 1700/0 بین نمونه های اینچه برون و شور با میقان اراک مشاهده شد. اختلاف نوکلئوتیدی بین نمونه ها نیز برای نمونه های اینچه برون با شور کمترین مقدار (02/0- درصد) و برای نمونه های اینچه برون و شور با میقان اراک بیشترین مقدار (18/16درصد) بدست آمد (میانگین 40/3 درصد). فاصله تکاملی بین هاپلوتیپ های بدست آمده محاسبه گردید که بیشترین مقدار به هاپلوتیپ های میقان با هاپلوتیپ های اینچه برون و شور متعلق بود. با توجه به الگوی هضمی ایجاد شده برای هر آنزیم در مناطق مورد مطالعه، آنزیم Eco47 I بعنوان بهترین مارکر منطقه ای گونه آرتمیا پارتنوژنتیکا در ایران معرفی گردید. بررسی جدایی جمعیتها براساس فراوانی هاپلوتیپ ها تفاوت آماری معنی داری را به جز در مقایسه حوض سلطان با نمک و اینچه برون با شور نشان داد