حمایت اجتماعی و وضعیت خود مراقبتی در بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد

حمایت اجتماعی، یکی از عوامل تسهیل کننده رفتارهای بهداشتی است که شواهدی مبنی بر همبستگی آن با تبعیت از رفتارهای خود مراقبتی در بیماران دیابتی وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف یافتن وضعیت این سازه در بیماران دیابتی و نیز عوامل مرتبط با آن و نیز چگونگی ارتباط آن با وضعبت خود مراقبتی در این بیماران، طراحی و اجرا شده است.
این مطالعه مقطعی، بر روی120 بیمار دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزددر شش ماهه اول سال 1385 بصورت نمونه گیری آسان انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای جهت ارزیابی سازه های حمایت اجتماعی درک شده و رفتارهای خود مراقبتی بیماران دیابتی بودکه از طریق مصاحبه با بیماران تکمیل گردید. بعلاوه متغیر های دموگرافیک سن، جنس، سطح تحصیلات، شغل، مدت زمان ابتلا به دیابت و نوع دیابت نیز موردسوال قرارگرفت. پایایی وروایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت وتایید گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماریSPSS و آزمونهایT، ANOVA، ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت و 05/0 p<معنی دار تلقی شد.
آزمودنی ها،1/58 درصد نمره قابل اکتساب حمایت اجتماعی درک شده راکسب نمودند که این درصد حاصل اکتساب 4/56 درصد نمره قابل کسب در رفتارهای خانوادگی حمایت کننده و 4/39 درصد نمره قابل کسب رفتارهای خانوادگی غیر حمایت کننده بود. وضعیت حمایت خانواده در مورد مصرف صحیح داروها توسط بیماران در پایین ترین سطح قرار داشت درحالی که حمایت خانوادگی در مورد مراقبتهای عمومی دیابت در مطلوب ترین وضعیت قرار داشت. رفتارهای خانوادگی غیر حمایت کننده در بین زنان بطور معنی داری بیش از مردان بود.(036/0P=) حمایت اجتماعی کلی درک شده دارای همبستگی مثبت و معنی داری با رفتارهای خودمراقبتی بود. (000/0P=، 253/0r=) رفتارهای خانوادگی حمایت کننده نیز همبستگی مثبت و معنی داری با رفتارهای خود مراقبتی نشان داد (000/0P= و301/0r=) اما همبستگی رفتارهای خانوادگی غیر حمایت کننده با رفتارهای خودمراقبتی معنی دار نبود. حمایت اجتماعی کلی درک شده تنها 4/6 درصد از تغییرات در رفتارهای خود مراقبتی را پیشگویی می کرد در حالیکه رفتارهای خانوادگی حمایت کننده 1/9 درصد از تغییرات این متغیر را پیشگویی می کرد.
سطح حمایت خانوادگی در بیماران مورد مطالعه در سطح مطلوبی نبود و این وضعیت در مورد بعضی ابعاد خودمراقبتی مانند مصرف صحیح داروها نامطلوبتر بود. در هر برنامه آموزشی جهت ارتقای سطح خودمراقبتی در بیماران دیابتی توجه به حمایت خانواده می تواند در موفقیت برنامه مفید باشد.