بررسی فرایندهای واجی کودکان فارسی زبان 2 تا 4 ساله

فرایندهای واجی، تغییراتی است که کودکان به هنگام بیان کلمات در نحوه تلفظ آن ایجاد می کنند تا بیان آن ها برای ایشان راحت تر شود. این پژوهش با هدف بررسی فرایندهای واجی کودکان عادی فارسی زبان 2 تا 4 ساله صورت گرفت.
این پژوهش از نوع مقطعی و توصیفی- تحلیلی است. آزمودنی های این پژوهش تعداد 128 دختر و پسر 24 تا 48 ماهه تک زبانه فارسی زبان و فاقد هر نوع اختلال شدید شنوایی، بینایی، جسمانی، ذهنی، گفتار و زبان، عاطفی-روانی، ساختاری و کارکردی در تولید کننده های گفتاری هستند که به صورت تصادفی ساده از مهدکودک های مناطق مختلف شهر تهران انتخاب شدند. ابزار این پژوهش، آزمون محقق ساخته فرایندهای واجی، متشکل از 43 واژه یک تا چهار هجایی شامل تمام واج های زبان فارسی است که توسط آن فرایندهای واجی کودکان در مقوله های ساخت هجا، جانشینی همخوان، جانشینی واکه، همگونی کامل، جابجایی، و سایر فرایندها جمع آوری و بررسی می شود. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل، من ویتنی، تحلیل واریانس یک طرفه و کروسکال والیس تحلیل شد.
در هیچ یک از فرایندهای واجی، تفاوت معناداری بین دخترها و پسرها مشاهده نشد (0/05>p)، اما فرایندهای واجی با افزایش سن روند رو به کاهش داشتند که این کاهش در فرایندهای ساخت هجا (0/001>p)، جانشینی همخوان (0/001>p)، جانشینی واکه (0/003=p) و همگونی کامل (0/003=p) معنادار بود.
نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تفاوت جنسی تاثیری بر چگونگی فرایندهای واجی ندارد. اما با افزایش سن فرایندهای واجی رو به کاهش می روند که می تواند نشانگر رشد ادراکات واجی و تسلط بیشتر کودکان گروه های سنی بالاتر بر نحوه تلفظ لغات باشد.