زمان آغاز واکداری در همخوان های زبان آذری

زمان آغاز واکداری سرنخی جهت افتراق همخوان های بندشی واکدار و بی واک بوده و می تواند جهت توصیف یا طبقه بندی طیفی از اختلالات رشدی، عصبی- حرکتی و یا زبانی مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه تعیین مقادیر هنجار زمان آغاز واکداری در زبان آذری (لهجه تبریز) می باشد.
در این مطالعه توصیفی- تحلیلی30 گوینده آذری زبان که به صورت ساده و در دسترس انتخاب شده بودند، پس از شنیدن 46 تک کلمه آذری که با همخوان های بندشی آغاز می شد، در دو مرحله آنها را تکرار کرده و صدایشان ضبط شد. سپس توسط نرم افزار پرات، مقادیر میانگین برای زمان آغاز واکداری با تحلیل طیف صوتی و موج شکل صوتی بر حسب میلی ثانیه محاسبه گردید. همچنین تفاوت های بین جنسی و نیز تاثیر واکه ها بر زمان آغاز واکداری بررسی و داده های حاصل با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه و تی مستقل ارزیابی شد.
بین مردان و زنان آذری زبان تفاوت معناداری در زمان آغاز واکداری وجود نداشت (0/05P) و محل تولید همخوان(0/001>P) با زمان آغاز واکداری وجود داشت. میانگین مقادیر زمان آغاز واکداری برای واج های/g/،/t/،/p/،/d/،/b/و /k/و دو واجگونه [ɟ] و [c] به ترتیب برابر با 25/26، 09/87، 35/13، 88/86، 64/10، 62/100، 63/18 و 131/19 میلی ثانیه بود.
جنسیت کاربران زبان آذری تاثیری بر زمان آغاز واکداری همخوان های بندشی آنها ندارد، اما مشابه سایر زبان ها، واکه های بسته و پسین و محل تولید پسین تر سبب افزایش مقدار آن می گردد. همچنین همخوان های بی واک از نوع دمشی بوده و همخوان های واکدار دارای مقادیر زمان آغاز واکداری مثبت می باشد.