بررسی تاثیر دما ، شوری و دروه نوری در القاء رسیدگی جنسی و رفتارهای تولید مثلی کرم نرئیس (Nereis diversicolor)

جمع آوری کرم نرئیس (N. diversicolor) از رسوبات تالاب انزلی توسط دستگاه گرب با سطح پوشش 400 سانتیمترمربع در سالهای 1383 تا 1385 انجام شد. در این منطقه شوری آب، مواد آلی کل ((TOM و دمای آب اندازه گیری شد. کرمها تا رسیدن به وزن 200 تا 300 میلیگرم درون مخازن 5/0 تنی (1× 1 مترمربع) نگهداری شدند. نتایج نشان داد که بلوغ جنسی در این گونه در دمای 4 تا 6 درجه سانتیگراد و تخمریزی در دمای تقریبا 16 درجه سانتیگراد اتفاق می افتد. با افزایش تدریجی دما از 6 به 16 درجه سانتیگراد اسپرم ها و تخمکها از بدن کرمهای نر و ماده خارج می شوند. نتایج حاصل از بررسی رسیدگی جنسی کرمها در شوری های مختلف (5/0، 5، 12 و 15 در هزار) نشان داد که مدت زمان لازم جهت رسیدگی جنسی کرمها در شوری 15 در هزار کمتر از سایر شوری های مورد بررسی می باشد. در این آزمایش اختلاف معنی داری در شوری های 12 و 15 در هزار مشاهده نگردید (P> 0. 05). همچنین نتایج نشان داد که تاثیر دوره نوری (16:8 L: D (نور به تاریکی) ) و سیکل دوره ای روشنایی ماه به مدت یک هفته در پایان هر ماه بترتیب در رفتار تولید مثلی و رسیدگی جنسی همزمان کرمهای مولد نر و ماده نقش دارد.
نتایج حاصل از مشاهدات رفتار تولید مثلی این گونه نشان داد کرمهای نر بالغ با شنا در سطح رسوبات و پس از جستجوی یک ماده بالغ، اسپرمها را بر روی بستر رسوبات آزاد می نمایند و پس از آن می میرند سپس فعالیت کرمهای مولد ماده فزونی یافته و همزمان با آزادسازی اسپرم، تخمکها را آزاد و با حرکات موجی شکل بدن خود اسپرمها را از سطح بستر به درون منافذی که در آن زیست می کنند هدایت و از تخمهای لقاح یافته محافظت می نمایند. لاروهای ایجاد شده از موکوس مترشحه از بدن کرم مولد ماده که می تواند حاوی باکتری ها باشد، تغذیه می کنند و پس از مدت زمان 10 تا 14 روز، لاروها به سطح رسوبات مهاجرت می نمایند و کرمهای مولد ماده پس از چند روز بعد می میرند.