رشد گیاهچه های ریزازد یاد ی شده Eucalyptus maculata در شرایط فتواتوتروفیک و شبه فتواتوتروفیک

محمدحسن عصاره، عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشورخد یجه کیارستمی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهراعباس قمری زارع، عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشورمیترا امام، عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشورمنصوره صد اقتی، د انشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراچکید هاکالیپتوس جزو د رختان سریع الرشد و سازگار به شرایط آب و هوایی ایران است. در این میان گونه د رختی Eucalyptus maculata از نظر تولید اسانس، ترکیبات شیمیایی و مصارف د ارویی نسبت به سایر اکالیپتوس ها از اهمیت خاصی برخورد ار است. تولید غیرجنسی این گیاه با استفاده از روش های معمول مشکلات بسیاری د ارد و هم چنین تکثیر از طریق بذر نیز به د لیل اختلافات وسیع ژنتیکی با گیاهان ماد ری مناسب نیست. از طرفی، تولید گیاهان چوبی در روش نوین کشت بافت (شرایط فتواتوتروفیک) در مقایسه با روش کشت بافت معمول دارای مزایای بسیاری است. در این مطالعه، تکثیر گونه E. maculata به روش فتواتوتروفیک (تغذیه مصنوعی CO2) و شبه فتواتوتروفیک (استفاده از CO2 تجمع یافته در فضای اطراف ظروف در اتاقک رشد) انجام و کارایی این دو روش مقایسه شد. به این منظور، شاخه های انتهایی گیاهک های جوان گونه E. maculata حاصل از ریزازد یاد ی د انه رست، به عنوان ریزنمونه استفاده شد. ریزنمونه ها به مد ت 6 هفته، در ظروف G7)Magenta) حاوی 70 میلی لیتر محیط کشت MS نیم قدرت بد ون قند و آگار با ورمیکولایت قرار گرفتند. میزان تباد ل گازی ظروف کشت با فضای بیرون و د رون در دو شرایط فتواتروفیک و شبه فتواتوتروفیک با تعد اد فیلترهای متفاوت بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی طول شاخه، وزن تر، وزن خشک، تعد اد برگ، سطح برگ، میزان کلروفیل و تعد اد ریشه نشان د اد که شرایط فتواتوتروفیک نسبت به شرایط شبه فتواتوتروفیک برای ریزاد یاد ی این گونه اکالیپتوس بهتر است و تفاوت رشد بین دو محیط از نظر آماری معنی دار است.