تعیین زمان تخم ریزی و تغییرات چرخه تولید مثلی هامون ماهی (Schizothorax zarudnyi) بر مبنای شاخص وزنی گناد، شاخص وزنی کبد و شاخص چاقی

هامون ماهی (Schizothorax zarudnyi) یکی از با ارزشترین گونه های اقتصادی بومی از سیستم آبهای جریان دار رودخانه ای به آبهای ساکن، تالابهای سه گانه هامون و چاه نمیه های سیستان می باشد. در این مطالعه، چرخه تولید مثل، نوع تخم ریزی، زمان تخم ریزی و همچنین محدوده دمای تخم ریزی این ماهی با انجام زیست سنجی، کالبد شکافی، توزین گناد و کبد از تیر ماه 1377 لغایت خرداد ماه 1378 مورد بررسی قرار گرفتند. حداکثر مقدار شاخص وزنی گناد Gonadosomatic Index (GSI)، 9/7 و 63/9 بترتیب در ماه های اسفند و فروردین با میانگین دمای ماهانه 14 تا 18 درجه سانتیگراد و حداقل مقدار (GSI)، 92/0 در اردیبهشت ماه مشاهده گردید. تغییرات مقادیر GSI نشان از داشتن چرخه تولید مثل سالانه می باشد که تقریبا از اردیبهشت ماه شروع و در فروردین ماه سال آینده خاتمه می یابد. قطر اووسیتها از مهر ماه که با افزایش معنی دار GSI)01/0(P< همراه بود در دو گروه مجزا قرار داشتند در حالیکه پراکنش اووسیتها از اردیبهشت ماه فقط در یک گروه مشاهده گردید. مقادیر شاخص وزنی کبد Hepatosomatic Index (HSI) در طول دوره استراحت تخمدان (اردیبهشت ماه تا شهریور ماه) کم و بیش دارای نوساناتی بودند و از مهر ماه توام با افزایش معنی دار GSI، شاخص وزنی کبد افزایش یافت و این روند تا بهمن ماه ادامه داشت و در ماه های اسفند و فروردین نسبت به ماه های قبل سیر نزولی داشت. شاخص چاقی Condition Factor (CF) در طول چرخه تولید مثل ماهی نوساناتی داشت و حداقل مقدار در فروردین ماه (92/0) مشاهده گردید. با توجه به بررسی های فوق، تخمدان این گونه از نوع Synchronous و از گروه یک بار تخم ریز (Single Spawner) می باشد.