بررسی تطبیقی - تحلیلی از نظریه فقرزدایی اسلامی و نظریه های فقرزدایی انگلوساکسون

هدف از ارائه این مقاله آن است که در چارچوب محورهای اصلی گردهمایی "بررسی مسئله فقر و فقرزدایی در ایران " به ویژه محور پانزدهم آن، یعنی "نقش انفاق، زکات، خمس ووقف در امر فقرزدایی " بررسی مقایسه ای از نظریه فقرزدایی اسلامی و نظریه های فقرزدایی دیگر که عمدتا ریشه های انگلوساکسونی دارند به عمل آید تا شاید بدین وسیله و برای اولین بارجایگاه نظری فقرزدایی اسلامی در میان نظریه های فقرزدایی انگلوساکسون مشخص گردد.
موضوع مقاله از آن جهت حایز اهمیت است که به نظر برخی از اقتصاددانان رفاه ممکن است این گونه جلوه نماید که مبانی نظری فقرزدایی اسلامی در مقابل نظریه های فقرزدایی انگلوساکسون قرار دارد. بدین معنا که تئوری فقرزدایی اسلامی برخلاف تئوری های فقرزدایی انگلوساکسون به هدف کارایی اقتصادی (Economic Efficiency) بی تفاوت بوده و اولویتی خاص برای نیل به هدف عدالت اقتصادی (Economic Equity) قایل است. در این مقاله با استفاده از ابزار تجزیه و تحلیل و متدولوژی مدرن اقتصاد رفاه انگلوساکسونی این بحث مهم مطرح خواهد گردید که نظریه فقرزدایی اسلامی که 14 قرن از قدمت فکری آن می گذرد باتئوری های فقرزدایی انگلوساکسون که بیش از دو قرن از تاریخ تفکر و تدوین تکاملی آن نمی گذرد کاملا سنخیت دارد.
در تدوین اصل مقاله ابتدا و اجمالا به مرور ادبیات فقرشناسی مدرن انگلوساکسونی که درواقع با تحقیقات Booth در 1897-1892 و Rowntree در 1901 در اواخر قرن 19 شروع گردیدپرداخته خواهد شد.
در قسمت دوم مقاله مختصرا به نظریه قانون طبیعی توزیع درآمد و ارتباط آن با فقرزدایی پرداخته خواهد شد.
در قسمت سوم مقاله، در قالب یک مدل ساده مطلوبیت گرایی (Utiliarianism) و بابه کارگیری یک تابع رفاه اجتماعی جمع پذیر، میزان بهینه توزیع مجدد درآمد به نفع فقرا وهمچنین حدود دخالت دولت در تحقق این امر تعیین خواهد گردید.
در قسمت چهارم مقاله، ضمن بر شمردن کاستی های مدل پیشین، مدل بیشینه کمترین (Maximin Criterion) که به مدل رالز (Rawlsian Model) نیز مشهور بوده و به نظریه فقرزدایی اسلامی نزدیکتر است در قالب یک مدل مطلوبیت گرایی و با در نظر گرفتن یک