آزمون کاربرد الگوهای رشد درونزا در اقتصاد ایران

در مقاله حاضر، قابلیت کاربرد الگوهای رشد درونزا در اقتصاد ایران با استفاده از دو نوع الگو، یکی مبتنی بر سرمایه های فیزیکی و انسانی (AK) و دیگری مبتنی بر پژوهش و توسعه (R&D) مورد آزمون قرار گرفته است. برای آزمون این الگوها از آزمون سری های زمانی استفاده شده است. متغیر وابسته در این بررسی ها، نرخ رشد محصول ناخالص در دوره (1372-1338)است. این نرخ، هر چند طی زمان بسیار پر نوسان بوده، لیکن ماناست. برای آزمون مدل AKیک بار از متغیر توضیحی نسبت سرمایه گذاری به محصول ناخالص داخلی، و بار دیگر، از متغیرنسبت سرمایه گذاری در ماشین آلات به محصول ناخالص داخلی استفاده شده است. نتایج آزمون آماری، بیانگر آن است که هر دو متغیر فوق نامانا می باشند. بنابراین، از آنجا که نمی توان روند یک متغیر مانا را به کمک متغیرهای نامانا توضیح داد، کاربرد مدل AK در اقتصاد ایران مردود شمرده می شود. در مدل R&Dمتغیر توضیحی، عبارت بوده است از نسبت کارکنان علمی، فنی و تخصصی به کل شاغلان. آزمون این سری زمانی نیز بیانگر نامانا بودن آن است. بنابراین، به دلایل پیش گفته، این مدل نیز در اقتصاد ایران نمی تواند کاربرد داشته باشد.