تحلیل عوامل مؤثر بر مالیات و پیش بینی آن، مورد مطالعه ایران (1378-1352)

مالیاتها به دلیل تاثیر بر فعالیتهای اقتصادی، به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای سیاستگذاری دولت به شمار می روند. گرچه محدودیتهای مدیریتی و سیاسی، مانع افزایش مالیاتهاست، ولی روش های دیگری به منظور افزایش درآمد مالیاتی، از قبیل گسترش پایه مالیاتی، افزایش نرخهای مالیاتی و معرفی مالیاتهای جدید وجود دارد. در این پژوهش، تاثیرعوامل مذکور بر درآمدهای مالیاتی، براساس یک مدل اقتصادسنجی، بررسی شده است. نتایج پژوهش، حاکی از آن است که اولا کشش درآمدی اجزای اصلی مالیات مستقیم (مالیات برشرکتها، مالیات بر درآمد و سایر مالیاتهای مستقیم) بزرگتر از یک و کشش درآمدی اجزای اصلی مالیات غیرمستقیم (مالیات بر واردات و مالیات بر مصرف و فروش) کمتر از یک است. ثانی! بهبود در نظام مالیاتی در بخشهای مالیات بر مصرف و فروش و سایر مالیاتهای مستقیم، در افزایش درآمد مالیاتی، مؤثرتر از بقیه بخشهاست. با توجه به اینکه مالیاتها در ایران، پس ازنفت، مهمترین منبع درآمدی دولت است، هرچه پیش بینی آن بر اساس آمار، اطلاعات و اصلاح سیاستهای مالیاتی دقیقتر انجام شود، بیشتر می تواند به برنامه ریزان توسعه اقتصادی، درپیش بینی بودجه بخش عمومی، کمک کند. بدین روی، با استفاده از مدل برآورد شده و براساس روش های پیش بینی موجود مالیات در متون اقتصادی، درآمدهای مالیاتی برای سالهای 1378-1376 پیش بینی گردیده است.