بررسی چند موضوع اقتصادی از دیدگاه ابن خلدون، مقایسه ای با آرای آدام اسمیت

ابن خلدون ارزش را منحصر در کار نمی داند، ولی بخش اعظم آن را ناشی از کار می داند.در مورد خدمات که به تولید غیرمادی اختصاص دارد، ارزش را کلا ناشی از کار می داند. درخصوص کالاها و محصولات محسوس مادی، علاوه بر کار ارزش مواد اولیه به کار رفته در آنهارا نیز دخیل می داند. در مورد فعالیت های تجاری و بازرگانی، علاوه بر کار، سرمایه را هم به شمار می آورد، اما سرمایه را ناشی از کار قبلی می داند. در مورد کالای کشاورزی، کار و طبیعت راهم دخیل می داند.
هر چند در تحلیل آرای آدام اسمیت در خصوص ارزش، مناقشاتی وجود دارد، لیکن اگرنظریه هزینه تولید آدام اسمیت را در خلق ارزش به عنوان نظریه نهایی او بپذیرم، نتیجه می گیریم که وی هر سه عامل را در خلق ارزش مؤثر می داند.
ابن خلدون کار را (و در برخی موارد سایر چیزها را) فقط عامل ایجاد ارزش می داند و نه برابربا آن، و عرضه و تقاضا را عامل تعیین کننده ارزش (قیمت) می داند. بنابراین، هیچ گاه هماننداسمیت با مشکل چگونگی تعیین ارزش توسط کار رو به رو نشده است. در حالی که نظریه ارزش اسمیت فقط از دیدگاه عرضه برای تعیین قیمت مؤثر است و تقاضا در تعیین قیمت نقشی به عهده ندارد.
گرچه ابن خلدون پول را حنثی می دانسته است، اما در هیچ جا اشاره ای که دال بر آن باشد که او همانند اسمیت به ارتباط بین سطح عمومی قیمت ها و مقدار پول در گردش پی برده باشد،نمی توان یافت.