اثرات تنش کم آبی بر ویژگی های مورفولوژیک و کارآیی مصرف آب دو رقم سویا (Glycine max L.)

به منظور بررسی اثرات محدودیت آب بر ویژگی های مورفولوژیک و کارآیی مصرف آب در دو رقم سویا، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. تیمارهای آبیاری (I1، I4، I3، I2: آبیاری پس از 3±60، 3±80، 3 ±100 و 3±120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت های اصلی و دو رقم سویا (هاک و زان) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که رقم هاک برای تکمیل مراحل رشد و نمو خود به GDD (درجه روزهای رشد) کم تری در مقایسه با رقم زان نیاز دارد. گلدهی و رسیدگی برای رقم هاک حدود سه روز زودتر از رقم زان اتفاق افتاد. میانگین های تعداد شاخه های فرعی در بوته، ارتفاع گیاه، عملکردهای بیولوژیک و دانه در شرایط آبیاری مطلوب (I1) بیش تر از آبیاری های محدود ((I4، I3، I2 بود. با تشدید تنش کم آبی همه این صفات کاهش نشان دادند. بالاترین شاخص برداشت نیز در تیمار آبیاری مطلوب (I1) بدست آمد، اما این برتری در مقایسه با سایر سطوح آبیاری از نظر آماری معنی دار نبود. بنابراین، نتیجه گیری شده است که کاهش آبیاری موجب بهبود کارآیی مصرف آب می شود. با وجود این، با تشدید تنش کم آبی، حجم آب مصرفی در هر بار آبیاری افزایش و عملکرد دانه کاهش یافت. بر همین اساس به نظر می رسد که آبیاری با حجم کم تر و زمان های نزدیک به هم برای تولید سویا مناسب است.