تفاوتهای معناشناختی مهارت تعریف واژه در کودکان فارسی زبان دارای اختلال ویژه زبان و طبیعی

مهارت تعریف واژه یکی از مهارتهای پیچیده زبان است که دانش زبانی و فرازبانی نقش موثری در آن دارند. در این مطالعه مهارت تعریف واژگان اسمی کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبان (SLI) به لحاظ محتوایی (معنایی)وساختاری مورد بررسی و مقایسه با کودکان طبیعی قرار گرفت.

این پژوهش از نوع مقطعی توصیفی- تحلیلی می باشد که در طی آن 32 دانش آموز انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. 16 دانش آموز مبتلا به اختلال ویژه زبان مراجعه کننده به مراکز مشکلات یادگیری و مرکز توانبخشی شهید زارعی و 16 دانش آموز طبیعی نیز بصورت تصادفی انتخاب شده واز نظر سن، جنس و مقطع تحصیلی با گروه آزمایش همتا سازی شدند. سپس آزمون محقق ساخته تعریف واژه اجرا گردید و نتایج با استفاده از روش آماری تی- تست مورد مقایسه قرار گرفتند. پایایی این آزمون به روش همبستگی نمرات دو ارزشیاب مستقل محاسبه و روایی آن به صورت محتوایی ارزشیابی شد.

گروه طبیعی میانگین امتیازات بالاتری نسبت به گروه دارای اختلال در هر دو جنبه محتوایی و ساختاری تعریف واژه کسب کردند بطوریکه میانگین و انحراف معیار امتیاز جنبه محتوایی تعریف واژه در گروه طبیعی 87/ 45 M=، 22/12SD= و در گروه مبتلا 18/33 M=، 60/17SD= از 70 امتیازبود و تفاوت دو گروه معنی دار بود (025/0 P=). میانگین و انحراف معیار امتیازجنبه ساختاری تعریف واژه در گروه طبیعی (8/48M=، 49/9SD= و در گروه مبتلا 18/38M=، 85/12 SD= از 70 امتیاز بود و دو گروه دارای تفاوت معنی دار بودند(012/0 P=).

با توجه به یافته های پژوهش می توان متوجه شد که مشکلات زبانی کودکان SLI اجازه بازنمایی معنایی جهت تشکیل و ارائه تعریفی جامع از واژه را نمی دهد. با وجودیکه مهارت تعریف واژه در کودکان SLI ضعیف است، با طبقه بندی جنبه محتوایی و ساختاری تعریف واژگان اسمی مورد استفاده دراین مطالعه همخوانی دارد.بنابراین امکان تقویت این مهارت با مداخله درمانگران گفتار و زبان بویژه در بخش معناشناختی و ساختاری وجود دارد. این مداخله ممکن است علاوه بر تقویت تعریف مفاهیم آشنا به رشد تعریف مفاهیم جدید نیز کمک کند که نتیجه آن پیشرفت تحصیلی وارتباطی این دسته از کودکان می باشد.