فهرست مطالب
نشریه حوزه
سال سیام شماره 4 (پیاپی 170، زمستان 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/12/20
- تعداد عناوین: 7
-
امام درد خدا و خلقصفحات 3-23
-
مبانی فکری امام خمینی در حقوق انسانهاصفحات 24-49
-
حقوق شهروندی در اندیشه سیاسی امام خمینیصفحات 49-85حقوق شهروندی، مجموعه مقررات و قوانینی است که در ابعاد حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و قضایی جهت اتباع یک کشور، به گونه یکسان در نظر گرفته شده و این افراد در برابر، مکلف به مساعدت مسوولانه در برابر جامعه سیاسی خود )دولت( هستند. امام خمینی، بنیانگذار اسلام سیاسی، گفتمان خود را بر مبنای ولایت فقیه که در طول ولایت خداوند و معصومان و گونهای از ولایت تشریعی خداوند است، بنا کرده است.
در اندیشه سیاسی امام، حقوق شهروندی از مکانت والایی برخوردار است که مبتنی بر پیشفرضهای فلسفی، کلامی، عرفانی و بر اساس آموزه های قرآن و سنت است. از مهمترین حقوق شهروندی که در اندیشه سیاسی امام، نمود دارد، میتوان به آزادی اندیشه و بیان، حق مشارکت در امور سیاسی، عدالت اجتماعی، تساوی حقوق زن و مرد و... اشاره کرد.
روش این تحقیق، توصیفی بر مبنای تحلیل گفتمانی است که با ابزار کتابخانهای صورت گرفته است.کلیدواژگان: حقوق شهروندی، امام خمینی، حقوق بشر، اندیشه سیاسی، آزادی، عدالت اجتماعی -
امام خمینی و تواناسازی مردم و دولتصفحات 86-113در نگرش وبینش اسلامی، انسانها موجود حقاند و مکلف، هر دو را با هم دارند، با هم درآمیخته و همزمان. حقمندی و تکلیف و یا حقوق و مسوولیتها، بایستی در عینیت زندگی سریان وجریان عملی بیابد. کارکردی و عینیت یابی آنها هم نیازمند توانایی وتوانمندی است و هم بازنمود توانمندی جامعه و دولت. به همین جهت تواناسازی مردم شرط حتمی پیشرفت، سعادت و برآوردن حقوق مردم است. از این رو، در این نوشتار، سازوکار و عناصر تواناسازی مردم )از سوی خود مردم، نقش وسهم رهبری به معنای عام و دولت در صورت خاص( بر بنیاد عدالت وانسانیت درنگرش اسلامی و ازنگاه امام خمینی بازگو شده است. و برای روشنگری این مهم و برآوردن این هدف، چهار عامل کلیدی و کارکردآنها در تواناسازی مردم، در کانون توجه قرار گرفته است. آن چهار عامل عبارتاند از: تولید و تقویت سرمایه دینی - مذهبی، توسعه و تولید سرمایه انسانی، زایش ورویش سرمایه اجتماعی ودرنهایت سرمایه مالی - مادی.کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، سرمایه انسانی، سرمایه مادی، مالی، سرمایه دینی، مذهبی، تواناسازی، مردم، امام خمینی، حقوق
-
حاکمیت ملی و حقوق شهروندان از نگاه امام خمینیصفحات 114-159حاکمیت ملی، از مهم ترین حقوق شهروندان در دنیای امروز به شمار میآید. در نظام سیاسی اسلام نیز این اصل با تفاوتهایی پذیرفته شده است. مهم ترین پرسش در این گفتار این است که: آیا بین حاکمیت ملی و ولایت فقیه سازگاری وجود دارد یانه؟ شماری این دو را باهم سازگاروشماری ناسازگار دانستهاند. از دیدگاه امام خمینی، میان آن دو، نه تنها ناسازگاری وجود ندارد که آن دو کامل کننده یکدیگرند. درعین حال، بین دیدگاه امام و متفکران غربی درباره حاکمیت ملی، همانندی ها و تفاوتهایی وجود دارد.
در حاکمیت ملی، از منظر غرب تعیین حاکم و شرایط آن و همچنین قانونگذاری، همگی از حقوق مردم به گونهای مطلق شمرده میشوند، ولی در اندیشه سیاسی امام، شرایط خاصی برای حاکم لازم است و در عرصه قانونگذاری نیز حاکمیت ملی در چار چوب شریعت قرار میگیرد و مجلس شورای اسلامی، به عنوان نمایندگان مردم اعمال حاکمیت میکند، ولی این اعمال حاکمیت در طول قوانین اسلام قرار دارد. از این روی، قانونگذاری آنان نباید ناسازگار با شریعت اسلامی باشد.کلیدواژگان: حق، تکلیف، حاکمیت ملی، ولایت فقیه، حاکمیت الهی -
حقوق متقابل دولت و شهروندان از دیدگاه امام خمینیصفحات 160-212اسلام، به حقوق و وظایف شهروندان و دولتمردان، اهمیت ویژه داده و آن را از مسائل بس مهم برشمرده است. و در میان انظار فقهی امام خمینی، این مساله نمود و ویژگی برجستهای دارد که هر پرسش کنندهای را به خود جلب میکند. دیدگاه امام دراین حوزه، از یک سو، امتیازهای فقه سیاسی آن فقیه بزرگ را مینمایاند و به ما نشان میدهد واز دیگر سوی، مردم و کارگزاران نظام اسلامی را باحقوق ووظایف اساسی شان آشناتر میسازد. این مقال، در دو بخش ساماندهی شده است: حقوق شهروندان. حقوق دولتمردان برمردم.کلیدواژگان: امام خمینی، حق، تکلیف، شهروند، دولت، امت، ملت، مردم
-
خلاصه المقالاتصفحات 213-214