فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی
سال دوازدهم شماره 3 (پاییز 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/09/28
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمد نقی فراهانی* ، حمید خانی پور صفحات 1-18
    فرهنگ به صورت های مختلفی روی پدیده های روان شناختی اثرگذار است. در این مقاله، ابتدا چهارچوبی کلی برای بررسی رابطه فرهنگ و شخصیت ارائه شده است، سپس گزارش چهار مطالعه بین فرهنگی در این چهارچوب ارائه شده است. به نظر می رسد فرهنگ ایرانی روی طبقه بندی صفات شخصیت و فرایندهای روانشناختی موثر در مقابله با استرس و سلامت روانی اثرگذار است. رابطه عواطف مثبت و منفی با سلامت روانی در فرهنگ ایرانی با فرهنگ سوئدی متفاوت است. در فرهنگ ایرانی، عواطف مثبت و منفی به یک میزان روی سلامت روانی اثرگذارند؛ ولی در فرهنگ سوئدی عواطف مثبت نقش بیشتری روی سلامت روانی دارد. دانشجویان ایرانی برای مقابله با استرس بیشتر از فرایندهای اولیه و دانشجویان سوئدی از فرایندهای ثانویه استفاده میکنند ولی استرس تحصیلی در دانشجویان ایرانی کمتر از دانشجویان سوئدی است. می توان نتیجه گیری کرد که ویژگی های شخصیتی، تجربه استرس و مقابله با استرس در دو فرهنگ ایران و سوئد به رغم شباهت کلی، یک سری تفاوت ها نیز دارد. از این روی سیاست گذاری ها در سطح عمومی و تدوین برنامه های تغییر رفتار در سطح هر کشور باید متاثر از شباهت ها و تفاوت های فرهنگی باشد
    کلیدواژگان: فرهنگ، شخصیت، استرس، سبک مقابله، سلامت روانی
  • فرزانه ملک پور *، سیدعلی مرعشی، کیومرث بشلیده صفحات 19-33
    سردرد میگرنی یکی از شایع ترین دردهاست و به دلیل فراوانی آن از مهم ترین انواع سردرد به حساب می آید. هدف از پژوهش حاضر آزمون شناسایی پیشایندها و پیامدهای سردردهای میگرنی در جمعیت غیربالینی دانشجویان بود. نمونه ی پژوهش را، 310 دانشجو تشکیل می دادند که به صورت تصادفی طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تشخیص میگرن، اضطراب-افسردگی-استرس، حالت-صفت بیان خشم، مقیاس باورهای وسواسی، فهرست 90 نشانه مرضی، مقیاس سنجش شدت خستگی و پرسشنامه کیفیت زندگی استفاده شده است. نتایج نشان داد که تمام ضرایب مسیرهای مستقیم بین متغیرهای پژوهش از لحاظ آماری معنی دار بودند. از سوی دیگر، طبق نتایج پژوهش، رابطه غیر مستقیم خشم، اختلال وسواسی- اجباری و اضطراب با کیفیت زندگی، افسردگی و خستگی از طریق میانجی گری میگرن معنی دار به دست آمد. هم چنین رابطه باورهای وسواسی با میگرن از طریق میانجی گری اختلال وسواسی-اجباری نیز معنی دار بود. بنابر یافته های پژوهش حاضر علاوه بر عوامل فیزیولوژیک، عوامل روان شناختی نیز می توانند شروع کننده، تداوم بخش و تشدید کننده سردردهای میگرنی باشند و به دنبال آن میگرن نیز می تواند پیامدهایی به همراه داشته باشد و با بهبود عوامل روان شناختی می توان از شروع حمله های میگرنی و پیامدهای آن جلوگیری کرد
    کلیدواژگان: اختلال وسواسی-اجباری، افسردگی، اضطراب، باورهای وسواسی، خستگی، خشم، سردرد میگرنی، کیفیت زندگی
  • معصومه باقری *، الهام عربی صفحات 34-48
    هدف اصلی این مطالعه بررسی نقش میانجی گر اندیشناکی خشم بر رابطه بین ابعاد خشم و شدت درد در بیماران مبتلا به اختلال درد عضلانی- اسکلتی مزمن بود. بدین منظور، نمونه 109 نفری از بیماران مبتلا به اختلال درد عضلانی – اسکلتی مزمن به روش نمونه گیری در دسترس از بیمارستان ها و کلینیک های شیراز انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها، مقیاس های شدت درد، خشم چندبعدی و اندیشناکی خشم اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی به روش بارون و کنی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که خشم و همه ابعاد آن به استثنای موقعیت های خشم انگیز و خشم بیرونی، شدت درد را پیش بینی می کنند. خشم و همه ابعاد آن، اندیشناکی خشم را نیز پیش بینی کردند. به علاوه، نتایج نشان داد اندیشناکی خشم در رابطه بین خشم و شدت درد نقش میانجی کامل دارد. این رابطه میانجی برای برخی از ابعاد خشم نیز تایید شد. همچنین، نقش میانجی اندیشناکی خشم تنها برای ابعاد خشمی که دارای ماهیت ذاتی و درونی بودند و با شدت درد رابطه معنادار داشتند تایید شد، مانند انگیختگی خشم، نگرش خصمانه و خشم درونی، اما برای ابعاد با ماهیت بیرونی و بدون ارتباط معنادار با شدت درد، مانند موقعیت های خشم انگیز و خشم بیرونی تایید نشد. به طور کلی، اندیشناکی خشم سبب تشدید و تداوم آثار منفی خشم بر شدت درد در بیماران مبتلا به اختلال درد مزمن اسکلتی - عضلاتی می شود.
    کلیدواژگان: ابعاد خشم، خشم درونی، خشم بیرونی، نشخوار خشم، شدت درد
  • مژگان آگاه هریس، ناهید رمضانی*، ایمان رفیع منزلت صفحات 49-62
    پسوریازیس بیماری مزمن و التهابی پوستی است که عوامل روان شناختی در ایجاد و تداوم آن دخالت دارند. این پژوهش با هدف مقایسه ویژگی های شخصیتی و ادراک کنترل اضطراب در افراد با و بدون پسوریازیس انجام شد. طرح پژوهشی علی- مقایسه ای بود و با نمونه گیری در دسترس، تعداد260 نفر افراد با و بدون پسوریازیس انتخاب شدند. کلیه ی شرکت کنندگان به پرسشنامه های پنج عاملی نئو ، ادراک کنترل اضطراب و اطلاعات جمعیت شناختی پاسخ دادند. یافته ها نشان داد در ویژگی شخصیتی گشودگی به تجربه نمره افراد با پسوریازیس کمتر از گروه عادی است ولی در سایر ویژگی های شخصیتی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. از لحاظ ادراک کنترل اضطراب در همه خرده مقیاس ها، تفاوت دو گروه معنی دار بود و نمره افراد با پسوریازیس بیشتر بود. بر این اساس به نظر می رسد سوگیری در ادراک و کنترل اضطراب و بسته بودن از لحاظ شخصیتی (معادل نمره پایین در گشودگی به تجربه) در شکل گیری و تداوم پسوریازیس نقش دارند
    کلیدواژگان: ادراک کنترل اضطراب، پسوریازیس، ویژگی های شخصیت
  • داود تقوایی، محمد مهدی جهانگیری *، مهسا بیات صفحات 63-74
    هدف پژوهش حاضر مقایسه ی ویژگی های شخصیتی،هوش معنوی و اضطراب مرگ در افراد دارای کارت اهدای عضو و افراد فاقد کارت اهدای عضو بود. طرح پژوهش علی - مقایسه ای بود. با بهره گیری از روش نمونه گیری شبکه ای، تعداد 148 نفر دارای کارت اهدای عضو به عنوان گروه ملاک و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به تعداد150 نفر به عنوان گروه همتا با توجه ملاک های پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های پنج عاملی شخصیت نئو، هوش معنوی کینگ و اضطراب مرگ تمپلر استفاده شد. داده های پژوهش توسط آزمون های آماری تی مستقل و تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. با توجه به یافته های پژوهش، آگاهی از عوامل روانشناختی در متقاضی شدن افراد برای دریافت کارت اهدای عضو می تواند موثر باشد.
    کلیدواژگان: ویژگی های شخصیتی، هوش معنوی، اضطراب مرگ، اهدای عضو
  • مانی رفیعی اردستانی *، حسین اسکندری، احمد برجعلی، نورعلی فرخی صفحات 75-90
    شیوه برخورد با فقدان طیف وسیعی از واکنش های جسمی، هیجانی، شناختی و وجودی را در برگرفته و شدت آن می تواند از یک هیجان زودگذر و خفیف تا واکنشی شدید که تمام تاریخچه زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، متغیر باشد. در این تحقیق به کمک سه شیوه مختلف جمع آوری کیفی داده ها، شامل گروه های متمرکز، مصاحبه نیمه ساختمند پیرامون تجربیات فقدان و اخذ روایت زندگی به شیوه مک آدامز که در مجموع بر روی 21 شرکت کننده صورت پذیرفت، ساخت ها و فرآیندهای موثر بر چگونگی واکنش های این افراد به فقدان از طریق بررسی پدیدارشناختی و تحلیل کیفی داده ها بر روی متن آوانویسی شده مصاحبه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بستر رخداد، شامل زمان رویداد و فرهنگ و بستر اجتماعی آن، ماهیت فقدان شامل نوع فقدان، جبری یا اختیاری بودن و دفعی یا پیش بینی پذیر بودن آن و در نهایت ویژگی های تجربه گر شامل شخصیت، میزان آگاهی و تجربیات قبلی زیسته فرد را به عنوان فرآیندهای تاثیر گذار بر این واکنش با فقدان معرفی کرد. در نتایج به دست آمده نقش زیست جهانی که فقدان به عنوان یک پدیدار در آن رخ می دهد و زیست جهانی که تجربه گر در آن فقدان را تجربه می کند کلیدی به نظر می رسد، در نتیجه در نهایت پیشنهاداتی نیز به منظور مطالعه وسیع تر این پدیدار در بین اقوام و شرایط فرهنگی مختلف ارائه گردید.
    کلیدواژگان: پدیدارشناسی، واکنش به فقدان، سوگ، جوانان، تجربه زیسته
  • بتول احدی *، فاطمه مرادی صفحات 91-105
    عدم تحمل بلاتکلیفی نوعی سوگیری شناختی است که بر چگونگی دریافت، تفسیر و واکنش فرد به یک موقعیت نامطمئن در سطوح هیجانی، شناختی و رفتاری تاثیر می گذارد. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل و با یکپارچه کردن نتایج حاصل از پژوهش های مختلف، عوامل موثر در بروز عدم تحمل بلاتکلیفی را مشخص کند. با استفاده از فصلنامه ها و مجلات علمی- پژوهشی، کلیه پژوهش های انجام شده در سراسر کشور طی سال های 1389-1396گردآوری و بررسی شدند و تعداد 12 پژوهش انجام گرفته در زمینه عدم تحمل بلاتکلیفی با بهره گیری از ابزار چک لیست گزینش پژوهش ها از نظر فنی و روش شناختی شامل روش نمونه گیری درست، روش پژوهشی و آماری صحیح و مناسب و روایی و پایایی مناسب پرسشنامه ها انتخاب شدند. برای این منظور از بین پژوهش ها، پژوهشی که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بودند، انتخاب و فراتحلیل شدند. مفروضه های همگنی و خطای انتشار مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب اندازه اثر با استفاده از نرم افزار CMA-2 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج فراتحلیل نشان داد که باورهای فراشناختی، استرس، ناتوانی در انجام عمل و افکار تکرار شونده منفی در افزایش عدم تحمل بلاتکلیفی تاثیر بالایی دارند و اختلالاتی چون اضطراب، وسواس و افسردگی رابطه متغیرهای فوق با عدم تحمل بلاتکلیفی را تعدیل می کنند. لذا، توجه به متغیرهای مذکور می تواند به تدوین و ارتقاء مداخلات درمانی مربوط به عدم تحمل بلاتکلیفی کمک کند.
    کلیدواژگان: عدم تحمل بلاتکلیفی، فراشناخت، اضطراب فراگیر، وسواس فکری- عملی، فراتحلیل
|
  • Mohammad, Naghi Farahani* , Hamid Khanipour Pages 1-18
    Culture influence psychological phenomena in different ways. In this article, we introduce a framework for studying relationship between culture and psychological phenomena and we presented findings from some cross-cultural studies in this framework. It seems the definition and classification of personality traits, the experience of stress and mental health moderated by culture. The associations between positive and negative affects and mental health was different among Iranian and Swedish culture. In Iranian culture, both kind of affects was associated with mental health, whereas in Swedish culture, only positive affect was associated with mental health. Iranian students more used primary process against stress, whereas Swedish students more used secondary process. In addition, academic stress among Iranian students was less than Swedish students. It could conclude that there were some similarities and differences between Iranian and Swedish culture in personality traits, experience of anxiety, and coping with stress. Therefore, any policy making in global level and designing behavioral change strategies in national level should be influenced by these cultural similarities and differences
    Keywords: Culture, Personality, Stress, Coping, Mental health
  • Farzaneh Malekpour *, Ali Marashi Sayad, Kiumars Beshlideh Pages 19-33
    Migraine headache is one of the most common forms of pain and due to its frequency, it is one of the most important types of headache.The purpose of this study was to identify the precedents and consequences of migraine headaches in a non-clinical population. we selected a set of 310 students as our samples by the use of multi-stage stratified random sampling. We collected Data using questionnaires Migraine Screen, Depression Anxiety Stress, State-Trait Anger Expression, Obsessive Beliefs Questionnaire , Symptom Checklist-90-Revised, Fatigue severity scale and Quality of life scale. The results showed that all the coefficients of direct paths between the research variables were statistically significant. On the other hand, based on the results of the study, the indirect relation of anger, obsessive-compulsive disorder, and anxiety with the quality of life, depression, and fatigue were significant through migraine mediation. Also, the relationship between obsessive beliefs, and migraine was mediated by obsessive-compulsive disorder. According to the findings of this study, in addition to physiological factors, psychological factors may be the initiators, extenders, and exacerbations of migraine headaches, and consequently, migraine can have mental implication and simultaneous improvement in psychological factors, prevents migraine attacks and their implications.
    Keywords: Anger, Anxiety, Depression, Fatigue, Migraine headache, Obsessive beliefs, Obsessive-compulsive disorder, Quality of life
  • Masume Bagheri*, Elham Arabi Pages 34-48
    The aim of this study was to examine the mediating role of anger rumination on the relationship between anger and pain intensity in chronical musculoskeletal pain patients. For this purpose, a sample of 109 chronic musculoskeletal pain patients were selected by convenience sampling method from the hospitals and clinics in shiraz. For collecting data, multidimensional pain questionnaire, multidimensional anger inventory and anger rumination scale were used. The present study is descriptive-correlation and analysis of data was carried using simple correlation coefficient and regression analysis by Baron and Kenny (1986), using SPSS-21 software.. Finding showed that anger and all of it’s dimensions except Anger-eliciting situations and Anger-out predicted pain intensity. anger and all of it’s dimensions predicted anger rumination. . In addition, results showed that anger rumination completely mediated the relationship between anger and pain intensity. Furthermore, the mediator role of anger rumination was confirmed only for internal dimensions that had a significant relationship with the pain severity, such as anger arousal, hostile outlook and anger-in. However, this mediator role of anger was not confirmed for the dimensions with external nature, and there wasn’t any significant correlations between pain severity and these dimensions, such as anger-eliciting situations and anger out. in general, anger rumination exacerbates and continues the negative effects of anger on the pain severity in patients with chronic musculoskeletal pain.
    Keywords: anger dimensions, anger-in, anger-out, anger rumination, pain intensity
  • Mojgan Agah Herris , Nahid Ramezani *, Iman Rafie Manzelat Pages 49-62
    This article has no abstract.
    Keywords: Personality traits, Perceived Anxiety Control, psoriasis
  • Davood Taghvaei , Mohammad Mehdi Jahangiri *, Mahsa Bayat Pages 63-74
    This article has no abstract.
    Keywords: Personality Characteristics, Spiritual Intelligence, Death Anxiety Organ Donation
  • Mani Rafiee Ardestani , Hosein Eskandari , Ahmad Borjali , Dr Noorali Farrokhi Pages 75-90
    The loss reaction includes variety of the responses such as the body, the emotional, the existential and the cognitive reactions. Also, the strength of these responses can vary from the weak transitory emotional reactions to the lifelong strong ones, which can change the life story of the individuals. In this study, the qualitative data gathering on focus groups, the semi-structured interview about the loss experiences, and the life story interview by Mc Adams approach was applied on 21 participants. The phenomenological analysis of the manuscripts of the interviews was used to investigate the effective parameters on the styles of individual’s responses to the loss. Results show that these parameters in the context of the incident are the time and the cultural and the social background of the loss experience. Also, parameters of the nature of the loss includes its type, the obligatory versus the optional loss, and the predictable versus unpredictable loss. Finally, the experimenter characteristics such as the life experiences, the personality, and the consciousness and knowledge level can be considered as an effective parameter on the loss reaction. Results shows the crucial effect of living world which the loss happens as an incident in it and the living world of the individual who experiences the loss. Finally, suggestions were made at the end for the wider study of the loss experience among the different cultures and clans.
    Keywords: Phenomenology, reactions to Loss, grief, young adults, Lived experience
  • Batool Ahadi*, Fatemeh Moradi Pages 91-105
    This article has no abstract.
    Keywords: Intolerance of Uncertainty, Meta-cognition, Generalized Anxiety, Obsessive-Compulsive Disorder, Meta-analysis