فصلنامه لیزر در پزشکی
سال هفدهم شماره 1 (پیاپی 75، بهار 1399)

چند ماهی از همه گیری ویروس کرونا گذشته است. ویروسی که در ابتدا گمان می شد فقط بافت ریه را درگیر می نماید و تنها علایم و تظاهرات تنفسی و ریوی در بیماری کووید-19 ایجاد می کند اما، امروز دیده شده است که علایم دیگری همچون علایم گوارشی و تظاهرات پوستی نیز در افراد مبتلا به این بیماری دیده می شود. به همین دلیل در این مقاله به بررسی تظاهرات پوستی بیماری کووید-19، تاثیرات ویروس کرونا بر پوست و نقش مواد شوینده و ضدعفونی کننده در ایجاد مشکلات پوستی پرداخته ایم. بررسی مطالعات نشان دهنده ایجاد تظاهرات پوستی در اثر آلوده شدن به این ویروس و همچنین عوارض حاصل از آن است.

ویروس نوظهورsevere acute respiratory syndrome corona virus 2 (SARS-CoV-2)  در دسامبر 2019 در ووهان چین شناسایی و سبب پاندمی coronavirus disease 2019 (COVID-19) در سراسر جهان شد. با اینکه استاندارد طلایی تشخیص COVID-19 استفاده از روش Real-time PCR است اما، بررسی آنتی بادی های اختصاصی ضد SARS-CoV-2 (سرولوژیک) می تواند به عنوان یک روش مکمل برای تشخیص افرادی که تست نوکلییک اسید آن ها منفی شده است یا افراد مبتلای بدون علامت مفید باشد. بدین منظور در این مطالعه، سیستم ایمنی هومورال (humoral) و انواع آنتی بادی های خنثی کننده و تشدید کننده اتصال و ورود ویروس (ADE) در این بیماری بررسی می شوند. آنتی بادی های خنثی کننده که در مقابل نواحی غالب ایمنی ویروس مانند آنتی ژن پروتئین های S، M و NP ساخته می شوند، نقش مهمی در جلوگیری از عفونت های ویروسی و در پاکسازی ویروس در مرحله عفونت حاد یا کنترل روند بیماری در طی مزمن فاز بازی می کنند. اگرچه ممکن است برخی از این آنتی بادی ها در پاسخ به عفونت SARS-CoV ساخته شده باشند و به علت اتصال متقاطع با SARS-CoV-2 برهمکنش دهند، اما مطالعات دیگری این موضوع را نقض می کنند بنابراین نیاز به بررسی بیشتر دارد. در طی فرآیند ADE، آنتی بادی ها می توانند با فرآیند اپسونیزاسیون (Opsonization) به کمک قطعات فعال کمپلمان ذرات ویروسی را بپوشانند و سبب تسهیل برداشت آن ها و تشدید عفونت شوند. هرچند بیشتر این آنتی بادی ها در پاسخ به مناطق غیر غالب ایمنی ساخته می شوند. بررسی آنتی بادی های اختصاصی علیه SARS-CoV-2 (سرولوژیک) می تواند به عنوان یک روش مکمل برای تشخیص افرادی که تست نوکلییک اسید آن ها منفی شده است یا افرادی که مبتلای بدون علامت می باشند، مفید باشد. به عبارت دیگر تست های سرولوژیک احتمال برخورد افراد با بیماری در نمونه گیری های متعدد را کاهش می دهد و منابع محدود و ارزشمند تست Real-time PCR را برای افرادی که نیاز مبرم به آن دارند، حفظ می کند. همچنین برای پلاسما درمانی توجه به نوع آنتی بادی تولید شده در بدن فرد بهبود یافته و تیتر آنتی بادی برای انتقال به فرد دیگر به منظور پیشگیری یا درمان COVID-19 از اهمیت بالایی برخوردار است.

فاصله گذاری اجتماعی راهبردی غیر دارویی برای مهار شیوع ویروس کرونا است که در سراسر جهان از جمله ایران پس از شروع همه گیری مورد استفاده و تاکید قرار گرفته است. اگرچه در غیاب مداخلات دارویی موثر این راهبرد به حفظ سلامت کمک شایانی کرده است اما، باید نسبت به پیامدهای جسمانی و روانی آن نیز آگاه بود. هدف این مطالعه بررسی تاثیر فاصله گذاری اجتماعی بر سلامت جسمانی و روانی از طریق تغییر در سبک زندگی شهروندان بر اساس جنس و رعایت فاصله اجتماعی بوده است.این مطالعه در زمره مطالعات توصیفی می باشد و داده ها از طریق دو پرسشنامه رعایت فاصله اجتماعی و HPLP-II از نمونه ای به حجم 308 نفر گردآوری شد. نتایج نشان داد که 60/41 درصد از شرکت کنندگان مقید به رعایت اصول فاصله گذاری اجتماعی بوده اند. موارد نقض فاصله گذاری مربوط به حضور در مراکز خرید و ملاقات با اقوام و دوستان بود. همچنین یافته ها حاکی از تغییر در جنبه هایی از سبک زندگی بود. این تغییرات عبارت اند از: افزایش مسئولیت پذیری در قبال سلامت، افزایش رشد معنوی، افزایش ارتباطات و کاهش فعالیت های جسمانی. تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که اثر اصلی رعایت فاصله گذاری اجتماعی بر مولفه های رشد معنوی، مسئولیت پذیری در قبال سلامت، مدیریت استرس و تغذیه معنی دار است. اگرچه اثر اصلی جنس بر تغییرات سبک زندگی معنی دار نیست، اثر تعاملی رعایت فاصله گذاری و جنس در دو مولفه رشد معنوی و تغذیه معنی دار است. به نظر می رسد با توجه به تغییراتی که فاصله گذاری اجتماعی در سبک زندگی و متعاقب آن سلامت جسم و روان به وجود می آورد، لازم است سیاست ها و برنامه ها و اقدامات موثر پیش بینی شود.

کروناویروس بزرگ ترین معضلی است که در حال حاضر همه انسان های کره زمین را درگیر کرده است. کسی دقیقا نمی داند که ویروس ها چگونه به وجود آمده اند. سه فرضیه اصلی در مورد منشا ویروس ها وجود دارد: 1- فرضیه پیشرونده یا فرار، 2- فرضیه قهقرایی یا تقلیل و 3- فرضیه اول ویروس یا خود همانند سازی. فارغ از منشا ویروس ها، کروناویروس عضوی از یک خانواده بزرگ از ویروس ها است که علایم ابتلا به آن می تواند از یک سرماخورگی خفیف تا عفونت حاد تنفسی متفاوت باشد. میزبان این خانواده از ویروس ها می تواند پرندگان و پستاندارانی مانند خفاش، گاو، شتر و انسان باشد. اولین ویروس کرونا در دهه 1930 و اولین ویروس های کرونای انسانی در دهه 1960 کشف شد. تا کنون هفت کروناویروس قادر به ایجاد بیماری در انسان شناسایی شده است. مرس و سارس از هم خانواده های این ویروس بودند. ویروس COVID-19 آخرین مورد از این خانواده است. آمار ابتلای روزانه جهانی به ویروس COVID-19 به صورت تصاعدی در حال افزایش است، هر چند آمار مرگ و میر پس از یک افزایش شدید به صورت ثابت در آمده است. در کل 3 سناریو برای 6 ماه آینده محتمل به نظر می رسد: اول تولید واکسن کرونا و برچیده شدن طومار همه گیری، دوم ایجاد موج های کوچک شیوع بیماری و تحت کنترل درآمدن بیماری و سوم ایجاد موج های بزرگ شیوع در پاییز و زمستان پیش رو و انفجار آمار ابتلا و مرگ و میر. سوال مهم این است که با وجود پیشرفت های بالای پزشکی، داروسازی و ساخت واکسن چرا بشر این گونه غافلگیر شد؟ آیا مواردی از این دست در آینده به وقوع خواهد پیوست؟ در صورت وقوع پاندمی هایی از این دست چه با منشا طبیعی چه غیرطبیعی چه باید کرد؟

کرونا ویروس ها به خانواده کرونا ویریده تعلق دارد وسه ویروس بیماری زایSARS-CoV ،MERS-CoV و SARS-CoV-2 جزء این خانواده محسوب می شوند و هر سه ویروس می توانند باعث بیماری حاد تنفسیAcute Respiratory Syndrome (ARS)  گردند.  جهان در سال های 2002 و 2003 شیوع بیماری سارسSevere acute respiratory syndrome (SARS) و در سال 2011 شیوع بیماری مرس Middle East respiratory syndrome(MERS) را تجربه کرد. در پایان سال 2019 کرونا ویروس دیگر (SARS-CoV-2) که باعث بیماری حاد تنفسی می شد در ووهان چین گزارش گردید و انتقال سریع این بیماری در جهان سبب شد سازمان بهداشت جهانی در 30 ژانویه 2020 اعلام وضعیت پاندمی (همه گیری) نماید. اعلام همه گیری تنها یک ماه بعد از اعلام اولین مورد بیماری در 31 دسامبر 2019 نشانه انتقال بسیار سریع این بیماری بود که رسما Coronavirus disease-19 و یاCOVID-19  نامیده شد. این همه گیری همچنان به شدت در حال گسترش است5]-[1. این بیماری با توجه به مرگ و میر بالا و عوارض روانی، اجتماعی، اقتصادی...، تهدید بزرگی برای بهداشت و ایمنی جهان محسوب می شود و باید به سرعت از شیوع و گسترش آن جلوگیری کرد. در این زمینه به کار گیری همه توان بشری و تمامی امکانات  بالقوه بالینی ضروری است. از آنجایی که هنوز درمان قطعی برای عفونت ناشی از COVID-19 وجود ندارد، استفاده از هر نوع روش درمانی که بتواند التهاب بافتی را کاهش دهد و به حفظ ساختمان و عملکرد بافت ریه و سایر ارگان ها کمک نماید و در عین حال با حداقل عوارض جانبی و تداخل دارویی همراه باشد باید مدنظر گرفته شود. پنومونی مهم ترین عارضه این بیماری است که می تواند در موارد شدید بیماری منجر به سندرم دیسترس حاد تنفسی Acute Respiratory Syndrome شود. (ACE2) Angiotensin converting Enzyme 2 نقطه اصلی ورود ویروس به داخل سلول است. پروتئین Spike ویروس شامل دو بخش S1، S2 است. S1 محل چسبیدن و S2 سبب infusion است. ACE2 بیش از همه در مخاط بینی، برونش، ریه، قلب، مری، کلیه، معده، مثانه و ایلیوم بیان می شود. یعنی همان ارگان هایی که بیش از همه در عفونت Covid 19 حساسند. مهم ترین عارضه بیماری(Acute Respiratory distress Syndrome) ARDS (سندرم دیسترس تنفسی حاد) می باشد. ARDS یک وضعیت خطرناک ریوی است که مانع از رسیدن اکسیژن کافی به ریه ها و جریان خون می شد که عامل اصلی مرگ و میر بیماران است.