فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی
سال پنجاه و سوم شماره 3 (پیاپی 89، پاییز 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/09/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ارائه الگوی ایجاد آرشیو دانشگاهی در دانشگاه خلیج فارس
    اکرم اشکو، علیرضا نوروزی*، مریم ناخدا صفحات 13-30
    هدف

    پژوهش حاضر با هدف ارایه الگویی جهت ایجاد آرشیو دانشگاهی در دانشگاه خلیج فارس انجام شده است.

    روش : 

    روش پژوهش حاضر، پیمایشی، توصیفی و تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش شامل 20 نفر از کتابداران و 185 نفر از اعضای هییت علمی دانشگاه خلیج فارس به عنوان ذی‏نفعان آرشیو دانشگاهی در دانشگاه خلیج فارس بودند که مجموع آن‏ها 205 نفر و بر اساس فرمول کوکران نمونه مستخرج از آن 132 نفر شد. ابزار گردآوری داده‏ها، پرسشنامه محقق‏ساخته بود که مبتنی بر مبانی نظری و پیشینه‏های پژوهش حوزه آرشیو دانشگاهی بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانه و میانگین) و آمار تحلیلی (آزمون تی تک نمونه ای) انجام شده است.

    یافته ها:

     یافته های پژوهش در چند بخش اصلی در ملزومات آرشیو (منابع و اسناد، قالب ها و فرمت ها، دانش عمومی و تخصص کارکنان آرشیو، برخورداری از ضوابط اخلاقی، مهارت های فنی کارکنان، تجهیزات و امکانات لازم و ملزومات ساختمان) دسته بندی شد.

    نتیجه گیری:

     بر اساس الگوی پیشنهادی مطالعه حاضر، مولفه‏ های آرشیو دانشگاهی به صورت زیر تقسیم‏بندی شدند: منابع و اسناد در 4 گروه، قالب ها و فرمت ها در 13 گروه، دانش عمومی و تخصصی کارکنان در 4 گروه، ضوابط اخلاقی در 4 گروه، مهارت ها فنی کارکنان، تجهیزات و امکانات در 7 گروه و ملزومات ساختمان در 2 گروه.

    کلیدواژگان: الگوی ایجاد آرشیو دانشگاهی، دانشگاه خلیج فارس، آرشیو دانشگاهی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • شناسایی عوامل موثر بر مدیریت امنیت اطلاعات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی همدان
    معصومه امینی، حسین وکیلی مفرد*، محمدکریم صابری صفحات 32-46
    هدف

    پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر مدیریت امنیت اطلاعات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام گرفت.

    روش :

     این مطالعه با رویکرد کمی و روش پیمایشی تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش تمام مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1397 بودند. در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شد. سنجش روایی محتوایی پرسشنامه با محاسبه ضریب نسبت روایی (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) انجام گردید. جهت سنجش پایایی کلی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نرمال بودن متغیرهای مورد مطالعه توسط آزمون کولموگروف- اسمیرنوف تک نمونه ای بررسی شد. همچنین برای بررسی فرضیه ها و رتبه بندی از آزمون تی تک نمونه ای و آزمون فریدمن استفاده شد.

    یافته ها:

     بر اساس نتایج مطالعه، سازه اجرایی با میانگین 46/4 در رتبه اول و با بیشترین اثرگذاری در سیستم مدیریت امنیت اطلاعات و سازه نیروی انسانی با میانگین 56/3 در رتبه هفتم و با کمترین اثرگذاری شناسایی شد. برای ارتقاء سطح امنیت اطلاعات ضروری است که مدیران ارشد با مشخص نمودن اهداف امنیتی مرتبط با سازمان، ایجاد مدیریتی جامع و یکپارچه، تلاش برای رعایت قوانین و استانداردهای امنیتی، در دست داشتن منابع و بودجه کافی و ایجاد انگیزه در بین کتابداران و اطلاع رسانان، بستر مناسبی را فراهم آورند تا ارایه خدمات مطلوب تر گردد و همچنین بتوانند گامی موثر در جهت افزایش تولیدات علمی دانشگاهی داشته باشند.

    اصالت اثر: 

    این مقاله حاصل یک پژوهش کاربردی بوده و پیش از این در هیچ مجله دیگری به چاپ نرسیده است.

    کلیدواژگان: مدیریت اطلاعات، امنیت اطلاعات، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • بررسی رابطه مدیریت دانش با نوآوری خدمات در کتابخانه های دانشگاهی
    صالح رحیمی*، فرامرز سهیلی، نسرین بستامی، سارا بهرامی نیا صفحات 47-63
    هدف

    پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه مدیریت دانش با عملکرد شغلی و نوآوری باز کارکنان شرکت برق منطقه ای غرب انجام شده است.

    روش

    روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری 220 نفر از کارکنان رسمی شاغل در شرکت منطقه ای غرب در شهر کرمانشاه بود. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل تی دو نمونه ای مستقل و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. 

    یافته ‏ها:

    نتایج به دست آمده گویای آن است که: 1. مدیریت دانش بر عملکرد شغلی و مولفه ‏های آن (عملکرد رفتاری و عملکرد زمینه ای) و بر نوآوری باز و مولفه های آن (اکتشاف و بهره برداری) تاثیر مثبت و معناداری دارد. بین مدیریت دانش با عملکرد شغلی و نوآوری باز کارکنان شرکت برق منطقه ای غرب به تفکیک جنسیت تفاوت وجود ندارد.

    نتیجه‏ گیری:

     نتایج پژوهش می‏تواند مدیران را در طراحی برنامه های مدیریت دانش به منظور دستیابی به عملکرد شغلی بهتر، نوآوری باز بیشتر و برخورداری از مزیت رقابتی پایدار و توسعه پایدار یاری دهد.

    کلیدواژگان: مدیریت دانش، کسب و خلق دانش، اشاعه و انتقال دانش، کاربرد و استفاده دانش، نوآوری خدمات، کتابخانه های دانشگاهی
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • عوامل ایجاد آشوب در سازماندهی اطلاعات و راهکارهای جلوگیری از آن
    مریم ناخدا*، علی شرفی صفحات 64-86
    هدف

    آشوب یکی از مهمترین ویژگی های دنیای پیچیده اطلاعاتی امروز است که باعث سردرگمی کاربران در بازیابی درست و به موقع اطلاعات می شود. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل ایجاد آشوب در سازماندهی اطلاعات و ارایه راهکارهایی برای جلوگیری از آن است.

    روش شناسی: 

    این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 10 نفر از متخصصان سازماندهی اطلاعات است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه عمیق ساخت نیافته است.

    یافته ها: 

    یافته ها نشان داد که مهم ترین عوامل ایجاد آشوب در سازماندهی اطلاعات شامل: 1. عوامل انسانی 2. عوامل سیستمی 3. عوامل بنیادی 4. عوامل اقتصادی و 5. عامل زبان‏شناختی است. همچنین یافته ها نشان داد که اثر پروانه ای، خودمانایی، جاذبه های غریب و سازگاری پویا به ترتیب از مهم ترین عوامل بازدارنده آشوب در سازماندهی اطلاعات هستند و سازماندهی کنندگان با داشتن تخصص، دقت و زمان کافی، عملکرد بهتری را در جلوگیری از آشوب خواهند داشت.

    اصالت اثر: 

    نتایج نشان داد که استفاده از عناصر نظریه آشوب برای جلوگیری از آشوب در سازماندهی اطلاعات موثر است.

    کلیدواژگان: آشوب، سازماندهی اطلاعات، نظریه ها
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
  • بررسی وضعیت و موانع موثر بر به کارگیری مدیریت دانش شخصی توسط مدیران(مطالعه موردی: سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی)
    جلال قاسمیان*، زهرا جعفرزاده کرمانی صفحات 87-107
    هدف

    بررسی وضعیت و شناسایی میزان آشنایی و استفاده مدیران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از ابزارها، سامانه ها و مهارتهای مدیریت دانش شخصی و همچنین شناسایی مهمترین موانع موثر بر بکارگیری مدیریت دانش شخصی در سازمان کتابخانه ها است.

    روش

    این پژوهش از نوع کاربردی و از منظر ماهیت و روش آن توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل100 مدیر شاغل در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است که به عنوان مدیر، مسوول بخش و یا مسوول کتابخانه های اقماری درون شهری آستان قدس رضوی با کارکنان و مراجعان در تعامل هستند. جامعه این پژوهش به روش سرشماری انتخاب شد و نمونه گیری صورت نگرفت.

    یافته ها

    یافته های پژوهش نشان داد که میزان آشنایی مدیران با ابزارها و سامانه های مدیریت دانش شخصی سازمان کتابخانه در حد مطلوب (490/2)، و میزان استفاده آنها از این ابزارها و سامانه ها در حد متوسط است (954/1). همچنین، براساس یافته های پژوهش میزان مهارت مدیران از مهارتهای مدیریت دانش شخصی در حد مطلوبی است (733/2). نتایج پژوهش همچنین نشان داد که هر سه دسته موانع مورد بررسی، در بکارگیری مدیریت دانش شخصی در سازمان کتابخانه ها تاثیر دارد و در این میان بیشترین تاثیر مربوط به موانع زیرساختی وکمترین تاثیر مربوط به موانع فردی است. بر این اساس ‎28 عامل بازدارنده در بکارگیری مدیریت دانش شخصی در سازمان کتابخانه ها شناسایی شد که در قالب سه دسته کلی (موانع فردی، سازمانی و موانع زیرساختی) مورد بررسی قرار گرفت.

    کلیدواژگان: مدیریت دانش شخصی، موانع مدیریت دانش شخصی، ابزارها و سامانه های مدیریت دانش شخصی
    چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی
  • آسیب شناسی پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی: مطالعه نظریه زمینه ای
    زهرا رضازده، زهره میرحسینی*، زهرا اباذری، فهیمه باب الحوائجی صفحات 108-126
    هدف

    آسیب شناسی پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی هدف تحقیق حاضر است.

    روش

    این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه پردازی زمینه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA 10انجام شد. جامعه پژوهش را اعضای کمیته برنامه ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی ،و صاحبنظرا ن دانشگاه تشکیل دادندکه با روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی تعداد 13 نفر به عنوا ن حجم نمونه انتخاب شدند.

    یافته ها

    405 مفهوم در مرحله کدگذاری باز در 46 مقوله فرعی و 25 مقوله اصلی انتخاب و دسته بندی شد. در شرایط زمینه ای 34 مفهوم و 5 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی ؛ در شرایط علی 89 مفهوم و 15 مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی ؛درشرایط مداخله گر 142 مفهوم و 13 مقوله فرعی و 9 مقوله اصلی؛ در راهبردها 114 مفهوم و 8 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی ؛ و در پیامدها 26 مفهوم و 5مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی استخراج شد.

    اصالت اثر: 

    عوامل موثردر"آسیب شناسی پژوهش" در این تحقیق شناسایی وتحلیل شد و در قالب یک الگو ارایه گردید.

    کلیدواژگان: آسیب شناسی، پژوهش، رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، نظریه زمینه ای
    چکیده مشاهده متن مقاله پژوهشی/اصیل زبان: فارسی
|
  • Designing a Framework for Creating Persian Gulf University Archives
    Akram Ashkoo, Alireza Noruzi *, Maryam Nakhoda Pages 13-30
    Purpose

    The main purpose of the present research was to provide a pattern for creating university archives at the Persian Gulf University.

    Methodology

    The methodology of the current applied research was survey, descriptive and analytical. The research population consisted of 20 librarians and 185 faculty members of the Persian Gulf University as the stakeholders of the university archives at the Persian Gulf University. Out of a total of 205 people, a sample of 132 was selected according to the Cochran formula. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire based on theoretical foundations and research literature in the field of university archives. Data were analyzed using descriptive statistics (frequency, median, and mean), and analytical statistics (single sample t-test).

    Findings

    The findings of the research were categorized in several main sections in the archival requirements (resources and documents, formats and document types, general knowledge and archives staff skills, ethical standards, staff technical skills, equipment and facilities, and building requirements).

    Keywords: University Archives, Creation Pattern, Persian Gulf University, Academic Archives
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Identifying the Effective Factors on Information Security Management in Libraries and Information Centers in Hamadan University of Medical Sciences
    Masoumeh Amini, Hossein Vakilimofrad *, MohammadKarim Saberi Pages 32-46
    Introduction

    The purpose of this study was to identify factors affecting information security management of libraries and information centers of Hamadan University of Medical Sciences.

    Method

    This study was conducted with quantitative approach and analytical survey method. The statistical population of this study was all managers and librarians of libraries of Hamadan University of Medical Sciences in 2018. evaluation of Content validity of the questionnaire was performed by computing the Content validity Ratio (CVR) and content validity index (CVI). Cronbach's alpha coefficient was used to assess the overall reliability of the questionnaire. The normality of the studied variables was assessed by one-sample Kolmogorov-Smirnov test. Also, one-sample t-test and Friedman test were used to evaluate the hypotheses and rankings.

    Results

    According to the results of the study, executive structures with a mean of 4.46 were in the first rank and with the most effect on the information security management system and human resources structure with a mean of 3.56 in the seventh rank and with the least effect. It is essential for senior managers to enhance security by identifying organization-related security objectives, establishing comprehensive and integrated management, striving to comply with security rules and standards, having adequate resources and budgets, and motivating librarians and informants. To make services more desirable and to take an effective step in enhancing academic productivity.

    Originality of work: 

    This article was the result of an applied research and has not been published in any other magazine.

    Keywords: Information Management, information security, Libraries, information centers
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Factors creating Chaos the organization of information and Solutions for Prevention
    Ali Sharafi Pages 64-86
    Purpose

    Chaos is one of the most important features of today's complex information world which causes users to be confused in the correctly and timely retrieval of information. The Purpose of this reaearch is to identify and prioritizes the chaos creating factors in the information organization and providing solutions to prevent it.

    Methodology

    This research is an applied that done by descriptive-analytical and qualitative content analysis. The statistical population of this study includes 10 experts of information organizers that they have been selected by Snowball method. Data collection tools were unstructured deep interview.

    Findings

    The findings showed that the most important factors in creating chaos in the organization of information are: 1- Human factors 2- Systematic factors 3- Fundamental factors 4- Economic factors and 5- Linguistic factor. Also, findings showed that butterfly effect, self similarity, strange attractors and dynamic adaptation respectively were the most important inhibitors of chaos in organization of information and organizers will have better performance to prevent disorders by having the expertise, precision and time

    Originality: 

    The results showed that using elements of chaos theory is effective in preventing chaos in organization of information.

    Keywords: Chaos, information organization, Theories
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian
  • Study of the status and barriers affecting the use of personal knowledge management by managers (Case study: Organization of Libraries, Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi)
    Jalal Qasemian *, Zahra Jafarzadeh Kermani Pages 87-107
    Objectives

    The purpose of this study was to investigate the status and identification of the level of familiarity and use of managers of The Organization of Library, Museums and Document Center of Astan Quds Razavi of the Personal Knowledge Management Tools, systems and skills, as well as identifying the most important barriers to using personal knowledge management in The Organization of Libraries.

    Method

    This research is applied in its nature and its method is descriptive and of a survey type. The research population consisted of 100 managers in the organization of libraries, museums and Astan Quds Razavi Documentation Center, which interact with the staff and clients as the manager and responsible for the department. The population of this study was selected by census method and no sample was taken. The research questionnaire was distributed among them.

    Findings

    Findings indicate that the level of familiarity of managers with the tools and systems of knowledge management in the library organization is in the desired level (2.490), and their use of these tools and systems is moderate (1.954). Also, based on the research findings, the skill level of managers is good at personal knowledge management skills (2.733). The results of the research also showed that all three barriers to the study have an impact on the use of Personal Knowledge Management in The Organization Of Libraries, with the most effect on the infrastructural and cultural barriers and the least impact on individual barriers

    Keywords: Personal Knowledge Management, Personal Knowledge Management Barriers, Personal Knowledge Management Tools, Systems
    Abstract View Paper Case Study Original: Persian
  • The Pathology of Research in discipline of knowledge & information science: A grounded theory study
    Zahra Rezazadeh, Zohre Miehossini *, Zahra Abazari, Fahimeh Babalhavaeji Pages 108-126
    Objective

    To identify the factors for the pathology of research in the field of library and information science from the perspective of field specialists.

    Methodology

    This is a qualitative research. Deep and semi-structured interviews were conducted to collect information with 13 knowledge and science experts selected by mixed or mixed purpose sampling. To analyze the data, using the underlying theorizing in three stages, the topics were raised, codified and categorized.

    Results

    405 concepts from open coding stage were selected and categorized in 46 sub categories and 25 main categories in the coding stage. The underlying conditions are 34 concepts and 5 sub categories and 3 main categories, the original conditions 89 concepts and 15 sub categories and 5 main categories, and interfering 142 concepts and 13 sub categories and 9 main categories, and strategies with 114 concepts and 8 sub categories and 4 Major categories, outcomes with 26 concepts and 4 sub categories and 3 main categories.

    Originality: 

    The field of library and information science requires the movement towards the pathology of research, which according to this model, identifies the central phenomenon of "pathology of research" and develops its paradigm model.

    Keywords: Pathology, research, Knowledge, Information Science, Grounded theory
    Abstract View Paper Research/Original Article Original: Persian