فهرست مطالب

نشریه مطالعات جامعه شناسی
سال چهاردهم شماره 3 (پیاپی 52، پاییز 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/08/22
  • تعداد عناوین: 9
|
  • فرزاد محمدی پور، سروش فتحی*، طهمورث شیری صفحات 7-25
    معلولیت و جایگاه ویژه آن در مباحث اجتماعی و پروبلماتیک شدن آن -که حاصل رویکرد های منفی، درک ها و برداشت های نادرست و فعالیت های سازمانی است که از فرایند استثنا سازی و نشان گذاری برآمده اند-توجه اندیشمندان این حوزه را از نگرش"پزشکی محور" به نگاه با زاویه اجتماعی تغییرداده است. با سیری در چگونگی و چرایی شکل گیری گفتمان ها می توان عناصرگفتمانی و محیط غالب پیدایش گفتمان را به عنوان دو موضوع اساسی در بروز و ظهور هر نوع گفتمانی ردیابی نمود. هدف این مطالعه، بررسی گفتمان معلولیت و بازتعریف آن در قوانین معاصر ایران در یک پس زمینه و بافت تاریخی می باشد. همچنین، پژوهش حاضر می کوشد با تمرکز بر چگونگی تغییر این گفتمان، باز تعریف گفتمانی معلولیت در متون قوانین معاصر ایران را واکاوی کند. از لحاظ نظری، در پی بهره گیری از نظریه دیرینه شناسی فوکو (تبارپژوهی نظام های اجتماعی) و "تاریخیت" گفتمانی است. این مطالعه با رجوع به اسناد رسمی، مدارک مکتوب، کتب و مقالات به بازشناسی سیرتاریخی بروز و تغییر گفتمان اجتماعی- قانونی و فرهنگی درخصوص "گفتمان معلولیت" پرداخته و حتی الامکان، به ارایه شواهد و مثال ها می پردازد. روش انجام این بررسی عمدتا تاریخ محور بوده است.یافته ها نشان می دهد قوانین به عنوان نشانه تجلی قدرت دستگاه حاکمه- یا همان زمینه شکل گیری گفتمان منظور نظر فوکو- در خصوص ایجاد نگرش شهروندی به افراد دارای معلولیت محصول تحولات ایجاد شده درگونه های گفتمانی معلولیت و تحریر قوانین "حمایتگرانه" از آنها دفعتا و یکباره در ساختار اجتماعی ایران حاصل نگردیده و در واقع به نوعی ادامه روند نوخواهی و پیدایی مطالبه گری اجتماعی افراد دارای معلولیت محسوب می گردد. این گونه مطالبه گری های حق مدارانه از یک سو حاصل جنبش های اجتماعی چه در ایران معاصر و چه در ابعاد وسیع تر محصول افزایش آگاهی های اجتماعی و وسعت یافتن حوزه مطالبات شهروندی به حساب می آید.
    کلیدواژگان: گفتمان، معلولیت، قوانین، دیرینه شناسی
  • محمدمصطفی عبدی*، محمد عباس زاده، کمال کوهی صفحات 27-44

     هدف از این تحقیق شناسایی وضعیت سلامت جسمانی/ فیزیکی در بین سالمندان شهر تبریز می باشد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش کیفی بود. در این تحقیق، از ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته به منظور جمع آوری داده ها استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش پدیدارشناسی تفسیری استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل سالمندان شهر تبریز می باشد. نمونه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. به عنوان حجم نمونه آماری تحقیق با 15 نفر از سالمندان در مناطق مختلف شهر تبریز مصاحبه به عمل آمد. در این تحقیق برای احراز قابلیت اعتبار یافته های تحقیق حاصل از مصاحبه ها از تکنیک تثلیث، و نیز تکنیک کسب اطلاعات دقیق موازی و ارایه ی تحلیل های داده ای و نتایج آن به متخصصان امر استفاده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که عوامل مهم و تاثیر گذار بر محدود سازی فعالیتهای فیزیکی سالمندان شامل مشکلات جسمی، مشکلات روانشناختی، مشکلات جنسی، رضایت مندی از شرایط زندگی و حمایت خانوادگی می باشند.

    کلیدواژگان: وضعیت سلامت جسمانی، فیزیکی، رویکرد پدیدارشناسی تفسیری، سالمندان شهر تبریز، مصاحبه نیمه ساخت یافته، تکنیک تثلیث
  • فاطمه عادلی نژاد، میرطاهر موسوی*، علیرضا محسنی تبریزی صفحات 45-64

    این پژوهش با هدف بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر حمایت اجتماعی ادراک شده با میانجیگری رفاه ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر بر اساس معیار هدف در گروه پژوهش های کاربردی، بر اساس روش گردآوری داده ها پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه علوم تحقیقات و دانشگاه تهران است، حجم نمونه با استفاده از نرم افزار SPSS SAMPLE POWER برابر با 440 نفر و شیوه نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده و مقیاس رفاه ذهنی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS25 & AMOS23 تجزیه و تحلیل شد. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از مدل رگرسیونی با متغیر پنهان، مدل میانجی آزمون تی تک نمونه ای و آزمون فریدمن استفاده شد. با توجه به یافته های این پژوهش؛ سرمایه اجتماعی بر حمایت اجتماعی و رفاه ذهنی دارای تاثیر معنادار و مثبت است و حمایت اجتماعی بر رفاه ذهنی دارای اثر مثبت و معنادار می باشد در تاثیر سرمایه اجتماعی بر حمایت اجتماعی متغیر رفاه ذهنی نقش میانجی دارد. با توجه به اهمیت سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی و نقش آن در رفاه ذهنی دانشجویان، ارتقا آن باید مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان قرارگیرد.

    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، رفاه ذهنی، حمایت اجتماعی، دانشجویان
  • سید علی عارف حسینی، علی پناهی*، علی آذر، رضا ولیزاده صفحات 65-91

    با توسعه شهرنشینی و تراکم شهری، نیاز به برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی برای تشویق ساکنین برای استفاده مناسب از این نوع فضاها بیش از پیش ضرورت دارد. هدف تحقیق سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز می باشد. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و از لحاظ روش، پیمایشی می باشد. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش بازدیدکنندگان از فضاهای عمومی شهر تبریز می باشد؛ که حجم نمونه ی پژوهش شامل 245 نفر است که به روش نمونه گیری در دسترس از بین بازدیدکنندگان از سه طبقه فضای عمومی شهر تبریزانتخاب گردیدند. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده (868/0) در سطح قابل قبولی بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد به غیر از «سرزندگی فرهنگی» میزان «سرزندگی اجتماعی»، «سرزندگی اقتصادی» و «سرزندگی کالبدی» در هر سه طبقه فضاهای عمومی تفاوت معناداری دارد. به طوریکه در بین فضاهای عمومی مورد بررسی، از نظر سرزندگی اجتماعی «فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون» دارای بیشترین میزان و «فضاهای عمومی فعال درگذشته» دارای کمترین میزان است. ازنظر سرزندگی اقتصادی «فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون» دارای بیشترین میزان و «فضاهای عمومی فعال درگذشته» دارای کمترین میزان و از نظر سرزندگی کالبدی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون» دارای بیشترین میزان و «فضاهای عمومی فعال درگذشته» دارای کمترین میزان است. همچنین با اطمینان 99 درصد می توان بیان کرد چهارمولفه سرزندگی در سطح برابری نیستند؛ به طوریکه «سرزندگی کالبدی» دارای بیشترین رضایت می باشد.

    کلیدواژگان: کیفیت محیط، فضای عمومی، سرزندگی، تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا)، کلانشهر تبریز
  • نادر جهان آرای، سید ناصر حجازی*، منصور حقیقتیان صفحات 93-118

    امروزه روند سالمند شدن جمعیت در جهان و از جمله در ایران روبه فزونی است و بنارین شیوه های مراقبت و تامین نیازمندی های سالمندان بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل جامعه شناختی مرتبط با بهزیستی اجتماعی سالمندان در شهرستان رشت انجام شده است . روش تحقیق ، روش کیفی و تکنیک مورد استفاده ، گراندد تیوری بود . مشارکت کنندگان خانواده های دارای والدین سالمند و پرستاران و پزشکان خانه سالمندان بودند . روش نمونه گیری ، هدفمند و ابزار گردآوری داده ها ، مصاحبه بود . تجزیه و تحلیل داده ها به صورت کدگذاری سه گانه باز ، محوری و انتخابی انجام گرفت . یافته ها نشان داد که مجموعه عوامل مرتبط با نگهداشت سالمندان موجب بهزیستی اجتماعی سالمند می شود. این پدیده متاثر از شرایط علی است که در نگهداشت سالمندان موثر است ؛ از جمله تامین نیازهای سالمندان ، تعداد زیاد فرزندان ، آگاهی و تجربه شیوه های مراقبت ، پشتیبانی تخصصی از سالمند . داشتن تغذیه مناسب ، سطح بهداشتی و درمانی کافی، داشتن مکان زندگی راحت و آسوده از نیازهای اساسی و مهم سالمندان است ، اما مهم ترین خطری که فرد سالمند را تهدید می کند در انزوا قرار گرفتن او از سوی اطرافیان است .

    کلیدواژگان: بهزیستی اجتماعی سالمند، شیوه نگهداشت سالمندان، شهرستان رشت، رویکرد نظریه زمینه ای
  • حمید کرامتی، حسن ستاری ساربانقلی*، عزیز جوانپور هروی صفحات 119-133
    حصول به تمدن نوین اسلامی مستلزم شاخصه ها و مبانی نظری خاص تمدنی خود می باشد. بررسی و مطالعات جامعه شناسی شهری در تمدن اسلامی ایرانی مستلزم بهره گیری از بن مایه های فکری اصیل حوزه تمدنی مرتبط با هویت اسلامی ایرانی اصیل خود می باشد. کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، از کتابهای ارزشمند اربعه شیعه و از مهمترین کتابهای روایی عالم تشیع در تمدن اسلامی است. هدف پژوهش حاضر بیان مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس بازخوانی متن کتاب من لایحضره الفقیه بوده است. روش تحقیق پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و با ابزار مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. در هر یک از ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه به بیان مفاهیم پایه و بنیادین حاصله پرداخته شده است. یافته های پژوهش بیانگر این نکته است که در حیطه مطالعات شهری، مفاهیم پایه و بنیادین اسلامی براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه در ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی را در حیات مادی و معنوی شهر می توان به کاربست. دستاوردهای حاصل از تحقیق می تواند به حصول و کاربست مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه دانش شهر و شهرسازی منجر شود.
    کلیدواژگان: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، دانش شهرسازی، کتاب من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، جامعه شناسی شهری
  • حمیدرضا عاطفی فر*، حسین آقاجانی، علیرضا محسنی تبریزی صفحات 135-160
    واکاوی راهبردها و شیوه های مراقبتی و پیشگیرانه ی خانواده محور در مواجهه با رفتارهای پرخطرخانواده ها در تلاشی مستمر و بی وقفه برای مراقبت از فرزندان هستند تا کودکان، به دور از آسیب ها، پرورش یافته و گرفتار رفتارهای پرخطر نباشند. رفتارهای پرخطر رفتارهایی هستند که از روی عمد صورت گرفته و فرد، کنترل چندانی بر عوارض احتمالی آن ندارد، مانند مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر، داروهای روان گردان و انجام رفتارهای زودهنگام جنسی. هدف از این مطالعه، واکاوی راهبردهای مراقبت و پیشگیری خانواده محور از مواجهه با رفتارهای پرخطر هست. این پژوهش دارای پارادایم تاویلی و برساختی-تفسیری بوده و از حیث مبنا، پژوهشی کیفی و تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه ی عمیق نیمه-ساختاریافته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش نظریه ی داده مبنا، با روند کدگذاری باز، محوری و گزینشی، به منظور دست یابی به نظریه ی نهایی استفاده شده است. جامعه، مشتمل بر خانواده های تبریزی بوده و از طریق نمونه گیری هدفمند نمونه برداری انجام شد و با مشارکت 26 خانواده، اشباع نظری حاصل گردید. یافته ها نشان می دهد خانواده ها برای مراقبت از بروز رفتارهای پرخطر از الگوی سه گانه ذیل تبعیت می کنند: 1- راهبرد مراقبتی ناکارآمد(فاقد راهبرد موثر)؛ 2- راهبرد مراقبتی دفعتی؛ 3- راهبرد مراقبتی فرایندی.
    کلیدواژگان: رفتارهای پرخطر، مراقبت، راهبردهای مراقبتی، پیشگیری خانواده محور، نظریه داده مبنا
  • روح الله ساعی شتربانی، زهرا حضرتی صومعه*، روزا کرم پور صفحات 161-182

    ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی ازجمله ابزارهای توسعه است که می تواند موجب جلب سرمایه، انتقال فن آوری، آموزش نیروی انسانی، تحصیل مدیریت علمی و وصل به بازار جهانی شود. بااین وجود ایجاد و گسترش مناطق آزاد تجاری همانند دیگر طرح های توسعه اقتصادی بایستی با ملاحظات فرهنگی و اجتماعی صورت گیرد . منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس نیز می تواند نقش موثری در تقویت سازه های اجتماعی منطقه داشته باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه جامعه شناختی دیدگاه گروه های اجتماعی منطقه تجاری صنعتیآزاد ارس در باره عملکرد اجتماعی این منطقه می باشد . این تحقیق از نظر هدف ، کاربردی و روش گردآوری داده هاپیمایشی بود وداده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. چارچوب نظری تحقیق نظریه های امیل دورکیم، یورگن هابرماس، کارل مارکس، جان رالز، پارسونز، آنتونی گیدنز و باری بوزان بود . جامعه آماری ، کلیه شهروندان بالای 16 سال ساکن در منطقه آزاد ارس که تعداد آنها 36000 نفر بود . با استفاده از جدول مورگان، تعداد 380 نفر انتخاب شدند.ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامهمحقق ساخته بود. برای ارزیابی اعتبار سازه ها ، از تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین متغیر عملکرد اجتماعی منطقه تجاری صنعتی آزاد ارس و متغیرهای همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی، اخلاق اجتماعی، امنیت اجتماعی و کیفیت زندگی از دیدگاه گروه های اجتماعی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد.

    کلیدواژگان: گروه اجتماعی، عملکرداجتماعی، منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس
  • اثرساختاربندی فرهنگی برکنش فرهنگی سرمایه اجتماعی در بین اعضای هیئت علمی پیام نور کشور
    علیرضا مختاری، رضا فاضل*، فیروز راد صفحات 183-205

    هدف اصلی تحقیق شناخت تاثیرساختاربندی های فرهنگی برکنش فرهنگی (سرمایه اجتماعی) اعضای هییت علمی هدف اصلی تحقیق شناخت تاثیرساختاربندی های فرهنگی برکنش فرهنگی (سرمایه اجتماعی) می باشد. روش تحقیق از نظر هدف بنیادی و کاربردی بوده و برای رسیدن به اهداف تحقیق از روش تحقیق ترکیبی استفاده  شده است، درروش تحقیق کیفی با استفاده از  بررسی منابع ، اسناد و مصاحبه  به شاخص سازی  مفاهیم پرداخته شده و با تدوین پرسشنامه با استفاده چارچوب نظری باروش کمی: معادلات ساختاری فرضیه ها بررسی شده است.جامعه آماری کلیه اعضای هییت علمی دانشگاه پیام نور با حجم نمونه 351 نفربراساس جدول مورگان و نحوه نمونه گیری خوشه ای با تحت پوشش قرار دادن تمام قومیت ها می باشد، داده هابا نرم افزار Spss و Amos وبا استفاده از آزمون مدل یابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.براساس یافته های تحقیق دربررسی ساختاربندی فرهنگ اسلامی سه عامل : اعتقادات، منابع اسلامی  و نظام شخصیتی را می توان عامل تقویت سرمایه اجتماعی مطرح نمود و با نظریه های فوکایاما و زتومگا مرتبط دانست. دربررسی ساختاربندی فرهنگ غربی چهار عامل: اعتقادات، منابع غربی، نظام شخصیتی و نظام اجتماعی را می توان عامل تاثیر گذاربر سرمایه اجتماعی مطرح نمود و با نظریه_های کلمن وبیکر مرتبط دانست. دربررسی ساختاربندی فرهنگ ایرانی، سه عامل: نظام اجتماعی، هنجارهای ایرانی و نظام شخصیتی متاثر از منابع ایرانی را می توان عامل تقویت سرمایه اجتماعی مطرح نمود و آن را با نظریه های بوردیو و پانتم مرتبط دانست.دربررسی ساختاربندی فرهنگ محلی، سه عامل : نظام اجتماعی، هنجارهای محلی و نظام شخصیتی متاثر از منابع محلی را می توان عامل تقویت سرمایه اجتماعی مطرح نمود و آنرا با نظریه های لین و باس مرتبط دانست.

    کلیدواژگان: کنش فرهنگی، سرمایه اجتماعی، ساختار بندی فرهنگی
|
  • Farzad Mohammadipoor, Soroush Fathi *, Tahmuros Shiri Pages 7-25
    Disability and its special position in social issues has changed the attention of thinkers in this field from a "medical-oriented" to a social perspective. By looking at how and why discourses are formed, we can trace the elements of discourse and the dominant environment of discourse as two basic issues in the emergence of any type of discourse. The purpose of this study is to investigate the discourse of disability and redefine it in contemporary Iranian law in a historical context. Also, the present study tries to explore the redefinition of the discourse of disability in the texts of contemporary Iranian law by focusing on how this discourse has changed. This study, by referring to official documents, written documents, books and articles, recognizes the historical course of the emergence and change of socio-legal and cultural discourse on "disability discourse" and, if possible, provides evidence and examples. The method of this study is mainly history-oriented and theoretically seeks to use Foucault's theory of paleontology (the study of social systems) and the "historicity" of discourse.The changes in the discourse types of disability or the writing of "protective" laws have not been achieved from them all at once in the social structure of Iran and in fact it is considered as a continuation of the process of greed and the emergence of social demands of people with disabilities. Such right-wing demands are on the one hand the result of social movements both in contemporary Iran and in a wider dimension, the product of increasing social awareness and expanding the scope of citizenship demands.
    Keywords: Discourse, Disability, laws, Paleontology
  • MohammadMostafa Abdi *, Mohammad Abbaszadeh, Kamal Koohi Pages 27-44

    The purpose of this study was to identify physical status among elders of Tabriz city. The methodology used in this research was qualitative. In order to collect data in the study, semi-structured interview was applied. The statistical population in this study was elders of Tabriz city. The statistical sample was selected through purposeful method of sampling. 15 people were interviewed in several areas of Tabriz. Data obtained from interview was analyzed using phenomenological method. In this study, in order to gain validity of research findings resulted from the interviews technique of triplicity and also parallel technique and presenting data and its results analysis method of data gathering were applied. The results of this research showed that losing physical strength and suffering from chronic diseases among elders are of the main problems that these elements could influence on their viewpoint about the life. Also, some factors like living situation and economic factors could influence on the elders' physical health.

    Keywords: physical status, explanatory phenomenological method elders of Tabriz city, Semi-structured interview, technique of Triangulation
  • Fateme Adelinejad, Mirtaher Mousavi *, Alireza Mohseni Tabrizi Pages 45-64

    This research investigated the effect of social capital on perceived social support by considering the mediation of Mental well-being. The present study was applied in terms of its purpose and a survey inquiry given its method of data collection. The statistical population of the research comprised the students of the Islamic Azad University- Sciences and Research Branch and the University of Tehran. A number of 440 students, selected by the simple randomized sampling method, was considered as the study sample, whose size was estimated by the SPSS SAMPLE POWER software. Onyx and Bullen’s Social Capital questionnaire, the perceived social support scale, and the Mental well-being inventory of the World Health Organization were used for data collection. The data were analyzed by the SPSS 25 and AMOS 23 software. To investigate the hypotheses, the researchers employed a regression model with latent variables, a mediatory model of one-sample t-test, and Freidman’s test. With respect to the findings of this study, social capital has positive and significant effects on social support and Mental well-being, and social support positively and significantly affects Mental well-being. Meanwhile, the subjective well-being variable mediates the effect of social capital on social support. Concerning the importance of social capital and social support and their contributions to students’ subjective well-being, policy-makers and planners should pay attention to its promotion.

    Keywords: Social capital, mental well-being, social support, Students
  • Ali Arefhoseini, Ali Panahi *, Ali Azar, Reza Valizade Pages 65-91

    With the development of urbanization and urban density, the need to plan and design public spaces to encourage residents to properly use this type of space is more than ever. The purpose of this study is to measure and evaluate the dimensions of vitality in various public spaces of Tabriz metropolis. This research is applied in nature and descriptive-analytical in terms of method. Assessment tools were field studies and questionnaires. The statistical population of the study is the users of public spaces in Tabriz; The sample size of the study includes 245 people Which were selected by available sampling method from the visitors of public spaces of Tabriz. Cronbach's alpha coefficient obtained from the reliability of the measuring instrument (./868) was at an acceptable level. Multivariate analysis of variance (MANOVA) and Friedman test were used to analyze the data. The results of the present study show that except for "cultural vitality", the rate of "social vitality", "economic vitality" and "physical vitality" are significantly different in all three categories of public spaces. Among the public spaces studied, in terms of social vitality, "active public spaces from the past to the present" has the highest rate and "active public spaces in the past" has the lowest rate. In terms of economic vitality, "active public spaces from the past" has the highest rate and "active public spaces in the past" has the lowest rate, and in terms of physical vitality, "active public spaces from the past" has the highest rate and "active public spaces in the past" Has the lowest rate. It can also be said with 99% confidence that the components of vitality including "social vitality", "economic vitality", "cultural vitality" and "physical vitality" are not at the level of equality; So that "physical vitality" has the highest satisfaction and "economic vitality" has the lowest satisfaction in the public spaces of Tabriz. The components of "cultural vitality" and "social vitality" are in the second and third ranks, respectively. Therefore, by strengthening the components related to "economic vitality" and "social vitality", the vitality of public spaces in Tabriz can be significantly increased in order to realize citizenship rights and increase social interactions

    Keywords: environment quality, public spaces, vitality, multivariate analysis of variance (MANOVA), Tabriz Metropolis
  • Hamid Karamati, Hassan Sattari Sarbangholi *, Aziz Javanpourheravi Pages 119-133
    Establishing modern Islamic civilization requires specific indicators and theoretical foundations of its own civilization. Urban studies in Islamic-Iranian civilization needs application of the original intellectual concepts in the civilization scope in relevance to the Islamic-Iranian identity. The noble book of “Man Lā Yahḍuruhū al-Faqīh” written by Sheikh Saduq is one of the most valuable and important books of Shia in Islamic civilization. This research aimed to express the basic concepts of the Islamic-Iranian progress model in the field of urban sociology studies based on the reading of the Man Lā Yahḍuruhū al-Faqīh”. The research methodology was descriptive-analytic conducted by documentary studies method. In each of the three socio-cultural, structural and economic dimensions in the field of urban sociology studies based on the text of this book, the basic and fundamental concepts have been discussed. The findings of the research indicated that in the field of urban  studies, the Islamic basic and fundamental concepts based on the Man Lā Yahḍuruhū al-Faqīh can be applied in the three socio-cultural, structural and economic dimensions in the material and spiritual life of the city. The results of the research can pave the way to adopt and implement the basic concepts of the Islamic-Iranian progress model in the field of urban building knowledge and urbanization.
    Keywords: Islamic-Iranian progress model, urban building knowledge, Sheikh Saduq’s Man Lā Yahḍuruhū al-Faqīh, Islamic civilization, Urban sociology
  • HAMIDREZA ATEFIFAR *, Hosein Agajani Marsa, Alireza Mohseni Tabrizi Pages 135-160
    Family-Based Care & Preventive Strategies in Front of High-Risk BehaviorsAbstract:In recent decades, high-risk behaviors in all societies and in different age and sex groups have grown exponentially. Families are constantly striving to care for their children so that children are raised away from injury and do not engage in risky behaviors. High-risk behaviors are behaviors that are intentional and the person has little control over the possible side effects, such as smoking, alcohol, drugs, psychotropic drugs, and performing early sexual behaviors. The aim of this study was to analysis family-based care and prevention strategies for high-risk behaviors. This study has a hermenutic and constructive-interpretive paradigm and in terms of basis, qualitative research and data collection technique, in-depth and semi-structured interviews. To analyze the data, grounded theory method, with open, axial and selective coding process has been used in order achieve the final theory. The universe included families from Tabriz and sampling was done through purposeful sampling and with the participation of 26 families, theoretical saturation was achieved. Findings show that families follow the following triple model to take care of appearing high-risk behaviors: 1. Inefficient care strategy (lacking effective strategy); 2. Impulsive care strategy; 3. Process care strategy.
    Keywords: high risk behaviors, care, Care Strategies, Family-Based Prevention, Grounded Theory
  • Rouhollah Saei Shotorbani, Zahra Hazrati Soumea *, Roza Karampour Pages 161-182

    Creating an industrial free trade zone is one of the development tools that can attract capital, transfer technology, train human resources, study scientific management and connect to the global market. However, the creation and expansion of free trade zones, like other economic development projects, must be done with cultural and social considerations. Aras Free Trade-Industrial Zone can also play an effective role in strengthening the social structures of the region. The main purpose of this study is to study the sociological perspectives of social groups in Aras Free Industrial Zone on the social performance of this region. This research was a survey in terms of purpose, application and data collection method and data were collected through a questionnaire. The theoretical framework of the research was the theories of Emile Durkheim, Jürgen Habermas, Karl Marx, John Rawls, Parsons, Anthony Giddens and Barry Bouzan. The statistical population was all citizens over 16 years old living in Aras Free Zone, whose number was 36,000. Using Morgan table, 380 people were selected. The data collection tool was a researcher-made questionnaire. Factor analysis was used to evaluate the validity of the structures. The results showed that there is a significant positive relationship between the social performance variable of Aras Free Industrial Zone and the variables of social solidarity, social justice, social ethics, social security and quality of life from the perspective of social groups.

    Keywords: social group, Social Performance, Aras Free Industrial Zone