فهرست مطالب
نشریه پاسخ
پیاپی 24 (زمستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/12/10
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 7
-
صفحات 9-24
اشاره
بدونتردید انقلاب اسلامی ایران از تاثیرگذارترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی یک قرن اخیر محسوب میگردد که با بازخوانی اسلام در عصر جدید، آن را بهعنوان یکی از قدرتهای جدید در دنیا مطرح نموده و بر حاکمیت تفکر سکولاریسم و یکهتازی آن در تاریخ نوین جهان خط بطلان کشید؛ ازاینجهت انقلاب اسلامی در پایان گذار از تجربههای پیشین جهان و آغاز تجربههای جدید در مناسبات تمدنی قرار داشته و کوششی برای آغاز تمدنسازی نوین اسلامی است که ظرفیت خود را برای احیای وجهه تمدنی اسلام به اثبات رسانده است؛ ازاینرو توجه به مسایل، مشکلات، کاستیها و وجود برخی کارشکنیها، فشارها و توطیهها نباید موجب غفلت از توجه به این رسالت عظیم انقلاب اسلامی شود.
در گام دوم انقلاب اسلامی و آغاز خیزش تمدن نوین اسلامی، تبیین ابعاد و زمینهسازی برای تحقق آن وظیفه خطیر همه نخبگان، اندیشمندان و صاحبنظران است. نشست پیش رو از سوی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزههای علمیه گامی در این راستاست. دبیر علمی و مجری نشست را حجتالاسلاموالمسلمین ابوالحسن بکتاش برعهده داشتند. -
صفحات 25-38
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی نظام سلطنتی، ملت ایران فصل جدیدی در تاریخ سیاسی کشور خویش آغاز کردند که مهمترین مولفه آن، پایان نظام چندهزارساله شاهنشاهی است، انقلاب اسلامی تنها حکایت از سقوط یک رژیم و حکومت ندارد؛ بلکه نشان از فروپاشی باورهایی است که سالیانی در فرهنگ سیاسی کشورمان جاخوشکرده و بلکه برای برخی بهعنوان یک انگاره مقدس به شمار میآمد؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و مطالعه کتابخانهای به بررسی این موضوع پرداخته است. انقلاب اسلامی ایران نشان داد همانگونه که شاه رفتنی است، فرهنگ سلطنت و پادشاهی و نیز انگارههای آن نیز رفتنی است، چنانکه خداوند میفرماید: «إن الباطل کان زهوقا»؛ انقلاب اسلامی هم درواقع انقلابی بنیانافکن بود که تمامی این انگارههای باطل را دستخوش تغییر و تحول بنیادین قرار داد.
کلیدواژگان: انقلاب اسلامی ایران، فرهنگ پادشاهی، اندیشه سیاسی، نظام پادشاهی -
صفحات 39-53
مسئله صدور انقلاب اسلامی از مسایل پرمناقشه در تاریخ انقلاب اسلامی ایران بوده است. برخی از روشنفکران همچون مهندس مهدی بازرگان با دید انتقادی به آن نگریستهاند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی درصدد بررسی نگاه انتقادی وی نسبت به سیاست صدور انقلاب و ارزیابی آن است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مهندس بازرگان دو نگاه به این مسئله داشت؛ در دیدگاه ابتدایی او موافق با این مقوله بوده و در دیدگاه پسینی وی ازجمله منتقدین جدی این ایده بهشمار میآید. ایشان به مسایلی همچون تحمیلی بودن صدور انقلاب، گریزان شدن ملتها از انقلاب، انزوای انقلاب اسلامی، رفتن مسلمانان به دامن کفار و... بهعنوان عوامل مدعای خود در مخالفت با این مسئله اشاره میکند. در پاسخ به این دیدگاه نیز میتوان به مسایلی نظیر طبیعی بودن صدور انقلاب، جذب بسیاری از ملتها به انقلاب اسلامی، عدم انزوای انقلاب اسلامی باتوجهبه بیداری ملتها و رویآوردن جوانان به دین و... اشاره کرد.
کلیدواژگان: صدور انقلاب اسلامی، ارزیابی انتقادی، امام خمینی6، مهدی بازرگان -
صفحات 55-70
استکبارستیزی و مقابله با نظامسلطه از اصول سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی است؛ بروز برخی مشکلات و فشارهای اقتصادی باعث شده تا برخی با ارتباط دادن آن با استکبارستیزی و تلقی شرایط عسروحرج از وضعیت کشور، به استناد اصل تقیه و قاعده لاحرج، تداوم مقاومت و استکبارستیزی را زیر سوال ببرند. در پژوهش حاضر در ارزیابی این انگاره مبتنی بر روش تحلیلی مقایسهای، با تبیین مبانی فطری، عقلی و دینی ضرورت مقاومت و بررسی ریشههای دشمنی نظامسلطه با جمهوری اسلامی و هزینههای سازش، روشن میشود که دشمنی استکبار با جمهوری اسلامی، یک دشمنی سطحی و مقطعی نیست؛ بلکه ریشه در ماهیت سلطهجویانه آنان و هویت اسلامی و سلطهستیزانه کشورمان داشته و دشمنان نظام به چیزی جز دستبرداشتن از اصول اسلامی، استقلال، عزت و منافع ملی راضی نخواهند شد و تقیه و قاعده لاحرج که در راستای حفظ احکام دینی جعل شده، دستبرداشتن از اصل دین را در برنمیگیرد؛ گذشته از آنکه مشکلات کشور به ضعفمدیریتی، عملکردی و کمتوجهی به اقتصاد مقاومتی بازمیگردد و برآمده از مقاومت و استکبارستیزی نیست.
کلیدواژگان: یاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مقاومت، سازش، استکبارستیزی، نظام سلطه، قاعده لاحرج، تقیه -
صفحات 71-86
شکلگیری انقلاب اسلامی ایران در سال پنجاهوهفت باتوجهبه ماهیت ضداستکباری آن، از همان ابتدا خیزشی علیه نظامسلطه در جهان به شمار میرفت و پس از سقوط رژیم پهلوی که وابستگی تمام به آمریکا داشت، انقلاب اسلامی ایران جهتگیریهای خود را در برابر نظامسلطه ادامه داده و بهرغم اینکه این مواضع بهحق است، برخی مدعی هستند که این رویکرد نهتنها هیچ فایدهای برای ما بعد از پیروزی انقلاب نداشته؛ بلکه ضرر آن بیشتر بوده است، این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی درصدد آن است تا با بررسی برخی از آثار و پیامدهای استکبارستیزی انقلاب اسلامی ایران ازجمله حفظ صلح و امنیت، شکست دشمن، کاهش هزینهها، حفظ عزت و اقتدار ملت ایران و... نقش مهم و تاثیرگذار آن را در عرصههای بینالمللی مورد سنجه قرار دهد.
کلیدواژگان: انقلاب اسلامی ایران، استکبارستیزی، نظام سلطه، آثار و پیامدها -
صفحات 87-107
دولت یکی از ضروریترین نیازهای جوامع امروزی و هسته اصلی حیات سیاسی نوین به شمار میرود. اهمیت دولت در علم سیاست بهاندازهای است که برخی آن را موضوع اصلی علم سیاست میدانند. با تمام اهمیت و کارکردی که دولت در علم سیاست و جامعه دارد؛ اما متاسفانه علوم سیاسی ما به خاطر ضعف در مفهومسازی و نظریهپردازی نگاه روشنی به دولت ندارد و در این زمینه خلا وجود دارد؛ ازاینرو تبیین دیدگاهها و اندیشههای متفکران اسلامی درباره دولت، میتواند از خلا موجود بکاهد. در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و مطالعه کتابخانهای به بررسی دولت از منظر مقاممعظمرهبری پرداخته شده و دیدگاههای ایشان درباره دولت با استفاده از چارچوب نظری علل اربعه در یک الگوی مفهومی نظم یافتهاند. به نظر میرسد نظرات ایشان در این باب از هماهنگی لازم برخوردار است و ایشان دولت مطلوب و تراز انقلاب اسلامی را «دولت اسلامی» میداند که مبانی، منابع، شکل، کارگزاران، نهادها، وظایف و اهداف متناسب با خود را دارد.
کلیدواژگان: دولت، علل اربعه، دولت اسلامی، مقام معظم رهبری، انقلاب اسلامی -
صفحات 107-127
فصلنامه پاسخ باتوجهبه رسالت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزههای علمیه بر آن است تا یک بخش از نشریه را به درج تعدادی از پرسشها و شبهات مطرح در موضوعات مختلف که در گروههای علمی این مرکز بررسی و پاسخ داده شده اختصاص دهد. در این بخش بهاختصار حاصل برخی از این پژوهشها برای استفاده پژوهشگران محترم و مخاطبان عزیز نشریه پاسخ ارایه میگردد.
-
Pages 25-38
With the victory of the Islamic Revolution of Iran and the collapse of the monarchy, the Iranian nation began a new era in the political history of the country, the most important component of which is the end of the millennial imperial system. The Islamic Revolution is not only a sign of the fall of a regime and a government but also a sign of the collapse of the beliefs that have been entrenched in the political culture of our country for years and were considered as a sacred idea for some. The present study has investigated this issue through the descriptive-analytical method and library study. The Islamic Revolution of Iran showed that the culture of the monarchy and its imagery also followed the king, a goner. As God says: "Truly falsehood is a goner"; The Islamic Revolution was in fact a fundamentalist revolution that fundamentally changed all these false ideas
Keywords: Islamic Revolution of Iran, monarchy culture, politicalthought, monarchy -
Pages 39-53
The issue of exporting the Islamic Revolution has been one of the most controversial issues in the history of the Islamic Revolution of Iran. Some intellectuals, such as Mehdi Bazargan, have viewed it critically. The present study uses a descriptive-analytical method to examine his critical view of the policy of exporting the revolution and its evaluation. The research findings show that Bazargan had two views on this issue; in his initial stance he agreed with this issue and in his later views he is considered as one of the serious critics of this idea. He points to issues such as the imposition of the issuance of the revolution, the flight of nations from the revolution, the isolation of the Islamic Revolution, the departure of Muslims to the ranks of infidels, etc. as factors in his claim to oppose this issue. In response to this view, we can also point to issues such as the naturalness of the export of the revolution, the attraction of many nations to the Islamic Revolution, the lack of isolation of the Islamic Revolution due to the awakening of nations, and the conversion of young people to religion and etc.
Keywords: Issuance of the Islamic Revolution, Critical Evaluation, Imam Khomeini, Mehdi Bazargan -
Pages 55-70
Anti-arrogance and confrontation with the domination system (antiimperialism) have been one of the principles of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. The emergence of some economic problems has caused some people to associate it with the foreign policy views and while considering the difficult situation of the country, citing the “negation of hardship and embarrassment” rule, may doubt the continuation of resistance. In the present study, in evaluating this idea based on analytical-comparative method, by explaining the natural, intellectual and religious principles of the necessity of resistance and examining the roots of the hegemony system with the Islamic Republic and the costs of compromise, it becomes clear that arrogance (imperialism) is enmity with the Islamic Republic of Iran. It is not superficial and temporary; rather, it is rooted in their hegemonic nature and the Islamic and anti-hegemonic identity of our country. Similarly, the enemies of the Islamic system will not be satisfied with anything but seizing Islamic principles, independence, dignity, and national interests. The taqiyyah and the “negation of hardship and embarrassment” rules which have been forged in order to preserve the religion, do not mean abandoning the foundation of religion. Besides, the country's problems are due to poor management, performance, and lack of attention to the resistance economy, and do not stem from resistance and anti-arrogant positions.
Keywords: Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Anti-Arrogance, Dominance System, Incompetent Rule, Taqiyyah -
Pages 71-86
Since the formation of the Islamic Revolution of Iran in 1979, due to its anti-arrogance nature, this phenomenon has been considered an uprising against the world domination system. After the fall of the Pahlavi regime (which was completely dependent on the United States), the Islamic Revolution of Iran continued its orientation towards the domination system. Despite the legitimacy of these positions, some argue that this approach not only did us no good after the victory of the revolution; rather, the damage has been greater. This article, with a descriptiveanalytical method, seeks to assess some of the effects and consequences of the anti-arrogance positions of the Islamic Revolution of Iran, such as maintaining peace and security, defeating the enemy, reducing costs, maintaining the dignity and authority of the Iranian nation, etc.
Keywords: Islamic Revolution of Iran, anti-arrogance, dominationsystem, effects, consequences -
Pages 87-107
The existence of government is one of the most essential needs of societies and the core of political life. The importance of having a government in political science is so great that some consider it to be its main subject. For all the importance and function that government has in political science and society, unfortunately, due to the weakness in conceptualization and theorizing, there is no clear view of the issue of government and there is a gap in this regard. Therefore, explaining the views and thoughts of Islamic thinkers about the government can reduce the existing gap. In the present study, with a descriptive-analytical method and a library study, the government has been studied from the perspective of the Supreme Leader and they have been organized in a conceptual model. Their views seem to have the necessary coordination and structure. He considers the ideal state and the level of the Islamic Revolution as an "Islamic state" that has the principles, resources, form, agents, institutions, tasks, and goals.
Keywords: Government, Islamic State, Supreme Leader, IslamicRevolution