فهرست مطالب

نشریه پژوهش اجتماعی
پیاپی 57 (زمستان 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/12/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حمیدرضا فاتحی* صفحات 1-16
    توسعه، توسعه انسانی و توسعه سرمایه انسانی از مباحث اساسی در جامعه امروز است. هدف اصلی این پژوهش توصیف و فهم نقش مادر در توسعه سرمایه انسانی از منظر قرآن کریم است که بر مبنای روش کیفی و تحلیل گفتمان انجام شده است. از منظر قرآن کریم، خانواده دارای حیات طیبه و زندگی پاک، زیر ساخت شکل گیری سرمایه انسانی است و مادر محور سرمایه انسانی در خانواده است. دختر به اعتبار مادر شدن در آینده، خیر کثیر است و اساس شکل گیری انسان های متعالی است. سلامت جسمی و روحی، تغذیه، آرامش و حالات معنوی مادر به ویژه در دوران بارداری، شیردهی و کودکی و توان مندی وی در تربیت فرزند، در شکل گیری سرمایه انسانی بسیار مهم و حساس است.
    کلیدواژگان: مادر، تربیت، توسعه، سرمایه انسانی، خیر کثیر
  • علی موذن، محمدجواد قائدمحمدی* صفحات 17-32

    هدف این پژوهش بررسی رابطه سرمایه اجتماعی بر عملکرد کارکنان. شهرداری شهر بومهن است.جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان شهرداری شهر بومهن به تعداد200 نفر تشکیل داده اند، در پژوهش حاضر با توجه موضوع و جامعه آماری مورد مطالعه از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و بر اساس فرمول کوکران 109 نفر پرسشنامه را تکیمل کرده اند؛ پژوهش به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده که بعد از برآورد اعتبار و پایایی در بین پاسخگویان توزیع گردید. برای سنجش سرمایه اجتماعی کارکنان از پرسشنامه استاندارد ناهاپیت و گوشال (1998) و برای سنجش عملکرد کارکنان از پرسشنامه عملکرد کارکنان محقق ساخته استفاده شد. مقدار آلفای کرونباخ در پرسشنامه متغیرهای سرمایه اجتماعی،96/0. و در پرسشنامه عملکرد کارکنان 90/0 بدست آمد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل  قرار گرفتند که نتایج آزمون همبستگی نشان داد که هر سه بعد از ابعاد سرمایه اجتماعی (ساختاری، رابطه ای و شناختی) با عملکرد کارکنان همبستگی مستقیم و معنادری دارند و تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیر وابسته (عملکرد کارکنان)، از میان متغیرهایی که وارد معادله شده اند، متغیر وابسته، تنها از بعد رابطهای تاثیر می پذیرد. این متغیر 37 درصد از واریانس عملکرد کارکنان در میان جامعه مورد مطالعه را به صورت مستقیم تبیین می کند.

    کلیدواژگان: عملکرد کارکنان، سرمایه اجتماعی، شهرداری بومهن
  • محمودرضا حمیدی فتح آبادی، علی بقایی*، افسانه وارسته فر صفحات 33-60
    هدف این پژوهش احصای کارکردهای موسیقی در توسعه نظام اجتماعی از طریق کنکاش در دوره ای مشخص از تاریخ کشور ایران از اواخر دوره قاجار تا سال 1400 است. در همین راستا، با اتکاء به رویکرد جامعه شناسی کارکردگرایی ساختاری تالکوت پارسونز، ظرفیت های چندگون موسیقی برای ارتقای جایگاه نظام اجتماعی ایران در توسعه اجتماعی شناسایی می شود. در این پژوهش روش تحلیل تاریخی مورد استفاده قرار گرفته است. با جستجوی هدفمند در منابع معتبر مکتوب، صوتی-تصویری و شفاهی، قراین واقعی از اپیزودهای ‏نقش آفرینی موسیقی در‎ ‎جنبه های گوناگون توسعه اجتماعی ایران استخراج شده است. ‏نتایج پژوهش نشان داد که موسیقی از طریق نقش آفرینی در بزنگاه های متعدد تاریخ ایران نظیر گسترش هنرستان ها و آموزشگاه های موسیقی و... کارکردهای مثبت داشته است. همچنین در این پژوهش کارکردهای موسیقی در کشور آمریکا مربوط به هفت نسل موسیقی آمریکا توسط گراتزیان که تا حدود زیادی مطابق با دوره مورد نظر این پژوهش است، تطبیق داده می شود. در نتیجه متوجه می شویم در مقایسه با کشور توسعه یافته بعضی از دورها منطبق با کشور امریکا است و در بعضی موارد در مسیر توسعه منطبق با این کشور نیست.
    کلیدواژگان: موسیقی، توسعه اجتماعی، رفاه اجتماعی، انسجام اجتماعی، روش تحلیل تاریخی
  • حسین بزرگ نژاد*، احسان سیفی صفحات 61-84
    جرم، به عنوان یک پدیده انسانی و اجتماعی، از تمام ابعاد زندگی انسان تاثیر می پذیرد. سیاست های اقتصادی دولت نیز، باتوجه به اثری که بر زندگی اقشار مختلف مردم می گذارد، اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر مدل کلی بزهکاری خواهد گذاشت. این سیاست ها، از یک سو زمینه جرم زایی برخی از جرایم را کاهش داده و از سوی دیگر بستر ارتکاب جرایم جدید و طیف جدیدی از بزهکاران و بزه دیدگان را فراهم می آورد. قانون هدفمندسازی یارانه ها، به سبب تحولات اقتصادی خرد و کلانی که به دنبال داشته است، افق های ناشناخته ای را پیش روی جرم شناسان قرار داده است. حذف یارانه انرژی و کالاهای اساسی و آزادسازی قیمت ها و پرداخت نقدی یارانه ها، ضمن تشدید برخی چالش های اقتصادی مانند تورم و بیکاری، قشر وسیعی از مردم را با دغدغه معیشت مواجه نموده است و به تبع آن، به برخی از بزهکاری ها به ویژه بزهکاری های اقتصادی مانند سرقت و احتکار کالا دامن زده است. لذا با توجه به رابطه علیتی عمیق میان جرم و شرایط اقتصادی، لزوم بکارگیری تدابیر سنجیده برای کاستن از تبعات جرم زای قانون و پیشگیری از بزهکاری های ناشی از آن با توسل به اقدامات پیشگیرانه اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق به بررسی جرایم قانون هدفمندسازی یارانه ها در ایران می پردازیم.
    کلیدواژگان: هدفمندی، یارانه ها، جرایم، قوانین، ایران
  • محمد حسن الهی منش*، مرجان معصومی صفحات 85-114
    پژوهش حاضر با عنوان«بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر بروز رفتارهای ناهنجار در میان تماشاگران فوتبال در ورزشگاه آزادی است. هدف از پژوهش حاضر شناخت متغیرهای تاثیر گذار بر بروز رفتارهای ناهنجار است. روش تحقیق از نوع کمی و پیمایش است. جامعه آماری؛ 100000 نفر و روش نمونه گیری از نوع تصادفی سیستماتیک است . با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه معادل با 400نفر تعیین شد. روش گردآوری اطلاعات شامل دو گونه نخست(روش اسنادی که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش جمع آوری اطلاعات همانند فیش برداری و... دوم) روش پیمایش که برای سنجش عوامل موثر بر رفتارهای نابهنجار از طریق گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای پایگاه اجتماعی ، ناکامی آموزشی ، ارتباط با خویشان و دوستان نابهنجار ، تنش در منزل ، سابقه دعوا و نزاع ، عوامل ورزشی (چون رفتار مربی ، بازیکن ، داور و...) در بروز رفتارهای نابهنجار تماشاگران در بین تماشاگران دو تیم در ورزشگاه آزادی موثر است. نتایج پژوهش نشان داد تمامی فرضیه ها اثبات شدند و رابطه معناداری با رفتارهای ناهنجاردارند.
    کلیدواژگان: رفتارهای بهنجار، رفتارهای نابهنجار، تماشاگران فوتبال، ناکامی آموزشی، دعوا و نزاع، پایگاه اجتماعی، تنش در منزل
  • مینا امینی زاده*، مژگان نیکنام، پانته آ جهانگیر صفحات 115-144
    هدف مشترک تمام عوامل جامعه پذیری آن است که هنجارها، ارزش ها، اعتقادات مذهبی، اجتماعی، اخلاقی و غیره را در فرد درونی نمایند. نتایج تجربیات علمی و عملی نشان می دهد که مشکلات عمده رفتاری و شخصیتی در گروه نوجوانان جامعه، عدم انطباق و سازگاری با انواع متضاد هنجارها و ارزش هایی است که در فرآیند جامعه فرا گرفته می شود، مسایلی که میتواند منجر به تعارض و وارد شدن به روابط آسیب زایی باشد که نهایتا منجر به سوء استفاده عاطفی شود، از این رو این پژوهش با هدف مدل یابی عوامل پیش بینی کننده سوء استفاده عاطفی در دانش آموزان دختر دبیرستانی تهران و رابطه آن با میزان جامعه پذیری آنان انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی و به شیوه تحلیل مسیر انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دختران نوجوان در مقطع دبیرستان در سال تحصیلی 95-96 در تهران بود. نمونه گیری به روش خوشه ای چند مرحله ای انجام گرفت، ابزارگردآوری پرسشنامه های استاندارد جامعه پذیری، سوءاستفاده عاطفی، دینداری، هوش هیجانی، سبک دلبستگی، و سبکهای هویتی بود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که رابطه بین نمره کل دینداری و سوء استفاده عاطفی در دختران دبیرستانی تهران  منفی و معنادار است(384/0 - = r ، 05/0 = p). رابطه بین نمره کل هوش هیجانی  و سوء استفاده عاطفی در دختران دبیرستانی تهران  مثبت و معنادار است(352/0  = r ، 05/0 = p). رابطه بین نمره  سبکهای دلبستگی  ایمن و سوء استفاده عاطفی در دختران دبیرستانی تهران  منفی و معنادار است(396/0 - = r ، 05/0 = p). رابطه بین نمره   سبکهای هویتی هنجاری (142/0 - = r ، 05/0 = p) و تعهد(322/0- = r ، 05/0 = p)  با سوء استفاده عاطفی در دختران دبیرستانی تهران  منفی و معنادار است. همچنین، نتایج نشان می دهد که رابطه بین  سبکهای هویتی سردرگم (278/ = r ، 05/0 =   p) و  با سوء استفاده عاطفی در دختران دبیرستانی   ، مثبت و معنادار است. یافته ها نشان داد متغییرهای مورد مطالعه و مولفه های آنان عامل پیش بینی کننده ای برای سوء استفاده عاطفی در دختران دبیرستانی تهران محسوب می شوند و هر یک از متغیرها با میزان جامعه پذیری دانش آموزان در ارتباط است.
    کلیدواژگان: جامعه پذیری، سوء استفاده عاطفی، دینداری، هوش هیجانی، سبک دلبستگی، سبکهای هویتی
|
  • Hamidreza Fatehi * Pages 1-16
    Development, human development, and human capital development are fundamental issues in today's society. The primary purpose of this research is to describe and understand the role of the mother in the development of human capital from the perspective of the Holy Quran, which is based on the qualitative method and discourse analysis. From the point of view of the Holy Quran, the family with a good and pure life is the infrastructure for the formation of human capital, and the mother is the axis of human capital in the family. A daughter is a great boon for becoming a mother in the future which is the basis for the formation of sublime human beings. The mother's physical and mental health, nutrition, peace, and spiritual states, especially during pregnancy, breastfeeding, and childhood, and her ability to raise a child are essential and sensitive in the formation of human capital.
    Keywords: Mother, upbringing, development, human capital, good fortune
  • Ali Moazen, MohammadJavad Ghaedmohammady * Pages 17-32
  • Mahmoudreza Hamidi Fathabadi, Ali Baghaei *, Afsaneh Varaste Far Pages 33-60
    The purpose of this research is to estimate the functions of music in the development of the social system through exploration in certain periods of the history of Iran from the end of the Qajar period to the year 1400. In this regard, by relying on Talcott Parsons's structural functionalist sociological approach, the multiple capacities of music to improve the status of Iran's social system in social development are identified. Historical analysis method is used in this research. By purposefully searching in authentic written, audio-visual and oral sources, real evidences have been extracted from the role-playing episodes of music in various aspects of Iran's social development. The results of the research showed that music has had positive functions through playing a role in many stages of Iran's history, such as the expansion of conservatories and music schools, etc. Also, in this research, the functions of music in the United States related to the seven generations of American music by Grazian are applied, which is largely in accordance with the period of this research. As a result, we realize that compared to the developed country, in some periods it corresponds to the country of America, and in some cases, it does not correspond to this country in the development path.
    Keywords: music, social development, social welfare, Cultural Heritage, social cohesion
  • Hoseein Bozorgnejad *, Ehsan Seify Pages 61-84
  • Mohammad Hassan Elahimanesh *, Marjan Masomi Pages 85-114
  • Mina Aminizadeh *, Mozhgan Niknam, Pantea Jahangir Pages 115-144