نشریه تحقیقات روانشناختی
پیاپی 21 (بهار 1393)

هدف این پژوهش بررسی روایی و پایایی چارت رشد ترسیم آزمون بینایی- حرکتی بندر-گشتالت است . این پژوهش به لحاظ هدف، توسعه ای و به لحاظ روش از نوع توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانش آموزان 6 تا 5/8 ساله مدارس دولتی ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر کرج در نیمه اول سال تحصیلی1392- 1391 بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، نمونه ای به حجم 366 نفر (202 دختر و 164 پسر) انتخاب شدند و در 5 طبقه سنی (به فاصله 6 ماه) قرار گرفتند. ابزار تحقیق شامل آزمون بندر - گشتالت است که بر طبق روش های استاندارد کوپیتز (1975) اجرا و نمره گذاری شد. پس از جمع آوری داده ها و استفاده از نرم افزارSPSS، ضریب پایایی از طریق ضریب هم بستگی پیرسون 947/0 به دست آمد. بررسی روایی سازه بر اساس تمایز سنی نیز نشان داد که بین ترسیم اشکال آزمون بندر- گشتالت در دخترها و پسرهای 6 تا 5/8 ساله، ونیز بین دانش آموزان مهد کودک رفته و نرفته (به جز در مقطع سنی 6/7 تا 11/7 سال) تفاوت معنادار وجود دارد. مقادیر میانه نیز نشان می دهد که افزایش سن با کاهش میزان خطا، ارتباط معکوس دارد. در این پژوهش، با مقایسه نحوه ترسیم اشکال دانش آموزان کرج و دانش آموزان جدول (1938) بندر، تفاوت های آشکاری مشاهده گردید.

در این پژوهش ویژگی های روان سنجی مقیاس احساس تنهایی ورابطه آن با کمرویی بررسی شده است. یک گروه نمونه با حجم 454 نفرازطریق نمونه برداری خوشه ای چند مرحله ای از مدارس شهرستان دره شهراستان ایلام انتخاب وبه مقیاس احساس تنهایی (1387) وپرسشنامه کمرویی (1382) پاسخ دادند. مقیاس احساس تنهایی شامل 38 سوال وبه علت داشتن بار عاملی ضعیف 5سوال از کل مقیاس حذف شد. در نتیجه ضریب آلفای کرونباخ 887/0 بدست آمد.3عامل استخراج شده 503/38 درصدواریانس راتبیین می کند که شامل1) ارتباط باخانواده 2) ارتباط بادوستان 3) نشانه های عاطفی احساس تنهایی. نتایج پژوهش بااستفاده ازضریب همبستگی نشان داد، بین احساس تنهایی وکمرویی رابطه معنادار وجود دارد (001>p،561/=r) تحلیل واریانس چند متغیره نشان دادکه بین دختران وپسران از نظر احساس تنهایی تفاوت معنادار وجود ندارد (05/0< p)

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین کمال گرایی و رفتار تیپ A با بهزیستی روان شناختی کارکنان مراکز آتش نشانی بود. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان مراکزآتشنشانی شهر خرمآباد است که در بخش عملیات مشغول به کار می باشند. 100 نفر از این افراد به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های کمال گرایی تری- شورت (1995)، رفتار تیپ A نجاریان (1374) و بهزیستی روانشناختی ریف (1998) استفاده شد.داده ها با روش های آماری رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد که کمال گرایی منفی و رفتار تیپ A با بهزیستی روان شناختی رابطه منفی و معنی داری دارند و کمال گرایی مثبت رابطه مثبت و معنی‎داری با بهزیستی روان شناختی دارد.همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای کمال گرایی منفی، کمال گرایی مثبت و رفتار تیپ A 38/0 درصد از واریانس بهزیستی روان شناختی را تبیین می کنند.این پژوهش نشان دهنده نقش کمال گرایی و رفتار تیپ A در بهزیستی روان شناسی کارکنان مراکز آتش نشانی است. بنابراین به منظور بالا بردن بهزیستی روان شناختی توجه به این دو خصوصیت شخصیتی ضروری به نظر می رسد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه انواع اختلالات رفتاری دانش آموزان سایبربولینگ با دانش آموزان عادی انجام شد. روش پژوهش پس رویدادی از نوع علی - مقایسه ای بود.جامعه آماری را تمامی دانش آموزان دبیرستان های منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران تشکیل دادند. جهت انجام پژوهش، تعداد 180 نفر از دانش آموزان به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون چک لیست نشانه های مرضی نود سوالی تجدید نظر شده و پرسشنامه سایبر بولینگ مربوط به گروه تحقیقاتی دانشگاه گلداسمیت لندن بود. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون t مستقل نشان داد که اختلالات رفتاری از نوع پرخاشگری، اضطراب و پارانویید در گروه دانش آموزان سایبر بولینگ بالاتر از دانش آموزان عادی است و در زمینه ی اختلالات رفتاری از نوع اختلال جسمانی، وسواس، حساسیت در روابط متقابل ، افسردگی، ترس مرضی و روان پریشی در دو گروه دانش آموز تفاوتی مشاهده نشد.

در این پژوهش به مقایسه خطای ادراکی و نیمرخ هوشی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی و عادی پرداخته است. جامعه آماری را تمامی کودکان پسر 7 تا 11 ساله مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی (در کلینیک-های شهر تهران) و عادی شهر تهران تشکیل داده اند که از بین آن ها تعداد 30 کودک بیش فعال از دو کلینیک و تعداد 30 کودک نیز از کودکان عادی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر نسخه نوین هوش آزمای تهران- استانفورد- بینه (1388) و آزمون های پونزو، مولر- لایر و خطای عمودی- افقی می باشد. مدل آماری پژوهش حاضر، تحلیل واریانس چندمتغیری به منظور بررسی ارتباط بین خطاهای ادراکی و هوشبهر کودکان با تاکید بر اختلال بیش فعالی است. در نهایت، یافته های پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین خطای ادراکی و هوش کودکان عادی و کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی وجود دارد. بدین ترتیب که کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی از خطای ادراکی بالاتری برخوردارند و در بررسی نیمرخ هوشی نیز مشخص گردید هوش غیرکلامی و کلامی، حافظه فعال و دانش در کودکان عادی بالاتر از کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی می باشد.

پایان نامه حاضر با هدف مقایسه سبک های دلبستگی و سبکهای عشق ورزی در والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی و والدین دارای کودک عادی انجام شده است. نمونه این پژوهش شامل 200 زوج می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند،100 زوج در گروه والدین دارای کودک عادی و 100 زوج در گروه والدین دارای کودک عقب مانده ذهنی که به مراکز آموزشی و بهزیستی کودکان عقب مانده دهنی در مناطق 8، 5، 3، 1 شهر تهران مراجعه کردند، انتخاب گردیدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه های سبک عشق ورزی استرنبرگ (1986) و پرسشنامه سبک دلبستگی کونیزورید (1990) استفاده شد. نتایج نشان می دهد: بین سبک عشق ورزی در والدین دانش آموزان عادی و عقب مانده تفاوت معنی دار وجود دارد و در خرده مقیاسهای سبک عشق ورزی (صمیمیت، شور و تعهد)، والدین دانش آموزان عادی نمرات بالاتری از والدین دانش آموزان عقب مانده ذهنی دارند. بین میانگین سبکهای دلبستگی ایمن، اجتنابی، دو سوگرا در والدین دانش آموزان عادی و عقب مانده تفاوت معنادار آماری وجود دارد ، میانگین سبک های دلبستگی ایمن و اجتنابی در والدین دانش آموزان عادی بالاتر ولی در سبک دلبستگی دوسوگرا، والدین دانش آموزان عقب مانده ذهنی نمرات بالاتری دارند. بین سبک های دلبستگی و عشق ورزی در هر دو گروه والدین، همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. همچنین در گام اول فقط سبک دلبستگی ایمن قادر به پیش بینی عشق ورزی در والدین دانش آموزان عادی و عقب مانده ذهنی است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی سنخ نمای مایرز بریگز (MBTI) بود که 732 نفر دانش آموز دختر و پسر دوره تحصیلی متوسطه شهر تهران با روش نمونه گیری چند مرحله ای به طور تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از سنخ نمای مایرز بریگز (MBTI) و پرسش نامه شخصیتی پنج عاملی نیو NEO - FFI استفاده شد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین قطب های سنخ نمای مایرز بریگز (MBTI) همبستگی درونی معناداری در سطح (05/0>P) وجود دارد و همبستگی قوی بین این اندازه ها بیانگر روایی واگراست. آلفای کرونباخ برای قطب های سنخ نمای مایرز بریگز (MBTI) در دامنه 58/0 تا 75/0 به دست آمد. مقایسه میانگین نمره های دانش آموزان دختر و پسر در سنخ نمای مایرز بریگز نیز از طریق آزمون تحلیل واریانس چند متغیری MANOVA مورد بررسی قرار گرفت. آزمون تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد اثر اصلی قطب های (MBTI) در سطوح متغیر مستقل جنسیت (دختر و پسر) از لحاظ آماری معنادار نیست. فقط اثر اصلی قطب های MBTI در سطوح متغیر مستقل پایه تحصیلی اول، دوم و سوم متوسطه از لحاظ آماری معنادار است.

شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی از درمان های موج سومی هستند که اثربخشی آن ها در دامنه ای از اختلالات روانی مختلف مورد آزمون قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناخت-درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی در کاهش نشخوار فکری و علایم افسردگی است. 27 نفر از افراد با نشانه های افسردگی طبق نمره برش پرسشنامه افسردگی بک و به طور تصادفی در دو گروه شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی قرار گرفتند. پرسش نامه افسردگی بک (1961) و مقیاس پاسخ نشخوار فکری (1991) قبل و بعد از درمان اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس یک راهه استفاده شد. یافته ها نشان می-دهد که هر دوی شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی بر کاهش نشحوار فکری و نشانه های افسردگی تاثیر داشته اند و بین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی در کاهش نشخوار فکری و علایم افسردگی تفاوت معنادار وجود ندارد (P≤0.01). هر دوی شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن و درمان فراشناختی در بهبودی نشخوار فکری آسیب شناسانه و علایم افسردگی موثر هستند.