نشریه تحقیقات روانشناختی
پیاپی 11 (پاییز 1390)

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش گروهی داستان بر قضاوت اخلاقی دانش آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی مدارس دولتی انجام شد. آزمودنی های این پژوهش را 60 نفر از دانش آموزان (30 نفر گروه آزمایشی، 30 نفر گروه کنترل)، منطقه 5 تهران تشکیل می دادند. آزمودنی ها به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. یک کارگاه 10 جلسه ای برای آزمودنی های گروه آزمایشی، تشکیل شد و به منظور جمع آوری اطلاعات از هر گروه در پیش آزمون- پس آزمون، از آزمون قضاوت اخلاقی (MJT)، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش گروهی داستان بر قضاوت اخلاقی تاثیر معنادار دارد و بر ابعاد تشخیص، مقایسه، بهترین پاسخ اخلاقی، استدلال اخلاقی تاثیر معنادار مشاهده شد و بر ابعاد تعریف ارزش اخلاقی و جملات ناتمام تاثیر معنادار مشاهده نشد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه اعتماد، شرم و گناه با خود متمایز سازی در بین دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبایی تهران صورت گرفته است.تعداد 161دانشجوی متاهل (25 مرد و 91 زن) به روش تصادفی ساده و با استفاده از جدول نمونه گیری مورگان-گرجسی از میان دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی90-89 انتخاب گردید. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمعیت شناختی، پرسش نامه خودمتمایزسازی (DSI-2)، مقیاس اعتماد (TS) و پرسش نامه عاطفه خود-آگاه (2- TOSCA) جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری همبستگی پیرسون،تحلیل واریانس یک راهه،همبستگی پاره ای و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که خود متمایز سازی با اعتماد رابطه ی معنادار مثبتی دارد (43/0 r=، 01/0 p<) و با شرم رابطه ی معنادار منفی دارد (59/0- r=،01/0 p<).همچنین بین خود متمایز سازی و گناه رابطه ی معنادار منفی وجود دارد (57/0- r=، 01/0 p<). بین جنسیت و متغییرهای مورد مطالعه خودمتمایزسازی،اعتماد، شرم و گناه رایطه ای بدست نیامد. در نهایت ترکیب خطی متغییرهای اعتماد، شرم و گناه 58 درصد از واریانس خود متمایزسازی را در بین دانشجویان متاهل دانشگاه علامه طباطبایی پیش بینی کردند. بنابراین افراد با میزان خود متمایز سازی بالا اعتماد بیشتری در روابط زناشویی را تجربه می کنند و احساس شرم و گناه درآنهاپایین است.

پژوهش حاضر با هدف شناخت علل اختلال های روان شناختی و چالش هایی که از این حیث در برابر جامعه ایران قرار دارد، مطالعه و کاوشی است در زمینه علل اجتماعی مهمترین آسیب های روانی و در این راستا یکی از مسیله های کلان روان شناختی- جامعه شناختی را مورد توجه قرارداده است. دراین راستا از نتایج تعدادی از پژوهش های موجود در ایران بهره گرفته شده است. براین اساس، هدف اصلی این مقاله، مطالعه و مرور آن دسته از مساله های اجتماعی است که در پیدایش و بروز برخی آسیب های روانی در ایران موثر شناخته شده است. با این دیدگاه، اثرات عوامل اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی پدیدآورنده پدیده های روان شناختی مورد نظر قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف اعتبار، روایی و هنجار یابی پرسشنامه علایم مرضی کودکان بر روی کودکان کاردر شهر کرج اجرا شده است. به همین منظور 300 نفر (132 دختر 168 پسر) کودکان خیابانی که در سال 89-1388 مشغول به تحصیل در مرکز نگهداری کودکان کار و خیابان واقع در شهر کرج بودند، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه علایم مرضی کودکان که شامل دو فرم والد و معلم می باشد و همچنین پرسشنامه افسردگی ماریا کواکس بر روی آزمودنی ها اجرا گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهند که مقدارضریب روایی همگرای خرده مقیاس افسردگی فرم والد آزمون با آزمون افسردگی ماریا کواکس30/0 و مقدارضریب روایی همگرای خرده مقیاس افسردگی فرم معلم آزمون با آزمون افسردگی ماریا کواکس45/0 است که نشان می دهد مقیاس علایم مرضی کودکان از روایی قابل قبولی برخوردار است. چرخش عامل ها به شیوه واریماکس نشان می دهدکه ساختار نظری فرم معلم پرسشنامه از 7 عامل (بیش فعالی-تکانشی و لجبازی -نافرمانی، سلوک، اضطراب فراگیر، بی توجهی، افسردگی، اسکیزوفرنی، اتیسم) اشباع شده است که رویهم 11/53 درصد واریانس کل پرسشنامه را تبیین می کند. مقدار ضریب اعتبار به روش هماهنگی درونی برای فرم والد 94/0 و برای فرم معلم 96/0 است. همچنین همبستگی های متقابل خرده مقیاس های دو فرم والد و معلم معنادارهستند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش هیجانی و تعهد سازمانی با رضایت شغلی در کارمندان انجام گرفت. طرح تحقیق حاضر، از نوع همبستگی است. گروه نمونه شامل 105 کارمند از سازمان گسترش و فناوری اطلاعات ایران بودند که به شیوه ی تصادفی انتخاب و به وسیله پرسشنامه هوش هیجانی شات (1998)، رضایت شغلی اسپکتور (1997) و تعهد سازمانی آلن و می یر (1990)، مورد سنجش قرار گرفتند. داده های حاصل به وسیله آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، و رگرسیون چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد بین هوش هیجانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی رابطه وجود دارد. یافته های جانبی پژوهش حاضر مشخص می کند بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی در افراد مجرد و متاهل تفاوت معنادار دارد. میزان رضایت شغلی در افراد با سطوح مختلف تحصیلات متفاوت است. هم چنین میزان رضایت شغلی و تعهد سازمانی بین سطوح مختلف سابقه اشتغال متفاوت است.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین راهبردهای شناختی و فراشناختی و اضطراب ریاضی با عملکرد ریاضی دانش آموزان بود. جامعه تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان پایه اول دبیرستانهای دخترانه شهر تهران بود که در سال تحصیلی90-89 در این مدارس مشغول به تحصیل بودند. که از این بین تعداد 180 دانش آموز سال اول متوسطه به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و در پژوهش حاضر شرکت نمودند. گروه نمونه با استفاده از آزمون محقق ساخته عملکرد ریاضی، مقیاس اضطراب ریاضی و پرسشنامه راهبردهای شناختی باصری مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش تحقیق حاضر نیز همبستگی بوده که در حیطه تحقیقات کاربردی جای می گیرد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصله از پرسشنامه ها، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییری استفاده به عمل آمد. در نهایت، یافته های تحقیق نشان می دهد رابطه معنی داری بین راهبرد شناختی بسط و اضطراب ریاضی در دانش آموزان سال اول دبیرستان در سطح 05/0= رابطه وجود دارد. رابطه بین راهبردهای شناختی و فراشناختی و عملکرد ریاضی در دانش آموزان نیز تایید شد. در نهایت رابطه بین اضطراب ریاضی و عملکرد ریاضی هم در سطح 01/0= مورد تایید قرار گرفت.

پژوهش حاضر به همترازسازی بین نمره های دو مقیاس اضطراب کتل و اضطراب حالت- صفت اشپیلبرگر می پردازد. بدین منظور از میان همه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران که در سال تحصیلی 89-1388 مشغول به تحصیل بوده اند، تعداد 330 نفر دانش آموز (170دختر و 160پسر) به شیوه نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و دو مقیاس مذکور بر روی آنها اجرا شد. نتایج نشان می دهد همبستگی بین اضطراب کتل و خرده مقیاس حالت اشپیلبرگر برابر 805/0 و همبستگی اضطراب کتل وخرده مقیاس صفت اشپیلبرگر برابر 816/0 و همبستگی بین دو خرده مقیاس اضطراب اشپیلبرگر (حالت- صفت) برابر با 915/0 است. همبستگی بالای این آزمونها نشان می دهد که همه آنها یک ویژگی مشترک یعنی اضطراب را اندازه می گیرند. ضریب اعتبار هریک از آزمونهای کتل، حالت و صفت اشپیلبرگر که با استفاده از روش آلفای کرونباخ برآورد گردیده به ترتیب برابر با 768/0، 901/0، 906/0 بوده است.

دراین پژوهش به منظور آزمایش تاثیر تمرینات مراقبه تمرکزی بر کارکرد توجه پایدار، انتخابی و انتقالی، به روش نمونه گیری در دسترس، تعداد30 نفر از زنان مراجعه کننده به یکی از مراکز یوگای شهر تهران به صورت داوطلبانه به عنوان گروه آزمایش و تعداد 30 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران که از لحاظ متغیر های جنس، سن و تحصیلات هم پایه با گروه آزمایش بودند به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. در پیش آزمون هر دو گروه آزمونهای عملکرد مداوم(CPT)، استروپ و مرتب کردن کارت های ویسکانسین (WCST) را انجام دادند. پس از آن گروه آزمایش تحت آموزش (در 3 جلسه گروهی) و تمرینات مراقبه تمرکزی (20 دقیقه تمرین 2 بار در روز به مدت 10 روز) قرار گرفتند. به گروه کنترل هیچگونه آموزش و تمرینی داده نشد. سپس در مرحله پس آزمون، آزمودنیهای هر دو گروه مجددا همان آزمونهای استفاده شده در پیش آزمون را انجام دادند. تحلیل کوواریانس نشان داد که در سطح معناداری05/0>P دو گروه در توجه پایدار و توجه انتخابی تفاوت معناداری نداشتند. اما در توجه انتقالی تفاوت معنادار به دست آمد.