فهرست مطالب

مطالعات راهبردی - پیش شماره 1 (بهار 1377)

فصلنامه مطالعات راهبردی
پیش شماره 1 (بهار 1377)

  • ویژه «قومیت» در ج. ا. ایران
  • 256 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1377/03/04
  • تعداد عناوین: 23
|
  • سخن سردبیر
    صفحه 5
  • تحقیق
  • یکپارچگی ملی و رشد هویت های قومی
    کاووس سیدامامی صفحه 7

    جهانی شدن بازارهای اقتصادی و گسترش انواع ارتباطات جهانی و تغییراتی که در روابط بین کشورها به وجود آمده، زمینه ساز روندی است که به اعتقاد پاره ای صاحب نظران، از اهمیت های دولت ملی خواهد کاست. اما با وجودی که دولت های ملی به عنوان اصلی ترین بازیگران بین المللی از اواسط قرن گذشته تاکنون بتدریج تن به جایگزین های دیگر می دهند، جهان هنوز شاهد خلق دولت های ملی جدید است وبا توجه به گستردگی و تنوع اقوام ساکن در کره زمین، روند خلق کشور ملتهای نوین احتمالا ادامه خواهد داشت.

  • شکاف های قومی و خشونت در پیکارهای سیاسی
    حجت الله ایوبی صفحه 19

    یکی از جنبه های مهم نوگرایی سیاسی را باید در حاکمیت فرهنگی مذاکره و رقابت های مسالمت جویانه در پیکارهای سیاسی دانست. مذاکره به جای خشونت و پذیرش اصل رقابت مسالمت جویانه یکی از شاخص های مهم جامعه مدنی بشمار می رود. سیوال مهم این است که چگونه خشونت در پیکارهای سیاسی جای خود را به رقابتهای مبتنی بر گفتگو و مذاکره میدهد. آیا تنها عامل به خشونت کشیده شدن قلمرو سیاست، نظام سیاسی و شکل حکومت است؟ عوامل جامعه شناختی و اجتماعی موثر بر این پدیده کدامند؟ یکی از جنبه های مهم مدرنیسم سیاسی را باید حاکمیت فرهنگ گفتگو بر جامعه دانست. گفتگو به جای خشونت و رقابت های مسالمت آمیز به جای جنگ داخلی را باید یکی از شاخص های اصلی توسعه سیاسی و جامعه مدنی قلمداد نمود.سیوال مهم این است که چگونه خشونت در پیکارهای سیاسی جای خود را به رقابت های مسالمت جویانه مبتنی بر گفتگو و مذاکره می دهد؟مطالعات جامعه شناسان حاکی از آن است که علاوه بر عوامل سیاسی برخاسته از بالا، صورت بندی شکاف های اجتماعی در پایین نیز در این امر موثرند. در ایتن تحقیق، درصدد نشان دادن رابطه سیستم فرهنگ مشارکت سیاسی بر یک جامعه و ماهیت شکاف های اجتماعی هستیم.فرضیه تحقیق مبتنی بر این اصل است که شکاف‍های اجتماعی شکل دهنده نوع خواسته ها و تقاضاهای گروه های مختلف اجتماعی است. در صورتی که خواسته‍های اجتماعی به گونه ای طرح شوند که اساسا گفتگو ناپذیر باشند، نمی توان چندان به پیکارهای مسالمت جویانه در صحنه سیاست امیدوار بود. در این تحقیق فریضه یاد شده مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به نوع شکاف بندی های اجتماعی در ایران عصر پهلوی نیز اشاره خواهد شد.

  • تحول دیدگاه تاریخی ایرانیان نسبت به مسائل قومی
    کاوه بیات صفحه 39

    در فضای برآمده از فروپاشی و اضمحلال چند امپراطوری جهانی مانند روسیه، اتریش و عثمانی در پایان جنگ جهانی اول، چگونگی شکل گیری انبوهی از خواسته های قومی و ملی در بخش های برجای مانده ازاین امپراطوری ها برای کسب نوعی موجودیت مستقل وکشوری، به یکی از مهمترین ویژگی های عصر خود و همچنین زمینه پدید آمدن مسایلی منجر شد که هنوز هم تا حل و فصل نهایی آنها، راه دشواری در پیش است.یکی از این مسایل، پدید آمدن کشوری است به نام جمهوری آذریایجان در بروز و شکل گیری پدیده ای که امروزه از آن به عنوان مسایل قومی و اقلیت ها یاد میشود، موضوعی است به نسبت متاخر که با تحولات ناشی از فروپاشی تعدادی از قدرت های بزرگ جهانی در پایان جنگ بین الملل اول شکل مشخص و گسترده ای یافت0 ایران نیز همان گونه که به رغم اعلان بی طرفی، در طول جنگ اول جهانی از عوارض آن مصون نماند و بخشهای وسیعی از قلمرو خود را عرصه رویارویی نیروهای نظامی خارجی یافت، از تحولات جاری در جهان بعداز جنگ که بروز انواع گرایش های قومی و ملی یکی از مشخصه های اصلی آن بود، بر کنار نماند.

  • قومیت عرب و هویت ملی در ج.ا.ایران
    نورالله قیصری صفحه 49

    از نقطه نظر توسعه، ملت سازی مساله ای بسیار مهم است و در فرایند ملت سازی هویت ملی، جایگاه خاصی دارد. زمانی می توان از هویت ملی صحبت به میان آورد که فرایند ملت سازی یعنی تشکیل یک ملت که دارای سرزمین معین با مرزهای مشخص، نظام حکومتی خاص خود و برخی دیگر از ویژگی هایی که صفت مشخصه و وجه تمایز آن از سایر ملت ها است تحقق یافته باشد. این فرایندی است که در ادبیات مربوط به علوم سیاسی از آن به تشکیل دولت ملی تعبیر شده است. لذا مادامی که شکل بندی های جدید جامعه بشری درسیر تحول تاریخی جوامع از شکل بندی های ابتدایی به پیشرفته، به صورت تدریجی انجام می شود.هر مرحله ای از این تحول، فرایند هویت شناسی خاص خود را دارد و امکان اینکه، بازمانده هایی از هویت شناسی یک مرحله، به دورن هویت شناسی مرحله بعدی راه یابد، وجود دارد. هم اکنون دولت های ملی، بزرگترین واحد شکل بندی اجتماعات انسانی هستند، و کل جمعیت جهان در واحدهایی با جغرافیای سیاسی، دولت و ملت معینی، تقسیم شده اند. تشکیل دولت های ملی، در برخی از نقاط جهان سابقه ای نسبتا طولانی دارد، در حالی که بسیاری از کشورها من جمله کشور ایران تشکیل دولت ملی، سابقه ای طولانی ندارد، و از زمان پیدایش دولت ملی، روند هویت شناسی آن، همراه با روند ملت سازی با موانعی روبرو بوده است.

  • سیاست قومی پهلوی اول در قبال قوم لر
    روح الله بهرامی صفحه 85

    دوره رضاشاه دوره جدیدی در برخورد حکومت مرکزی با ایالات و عشایر و گروه های قومی بود. بررسی و تجزیه و تحلیل این برخورد جدید جز در پرتو تحولات تاریخ معاصر ایران از مشروطه به بعد و نیز بررسی و ماهیت قدرت نوظهور رضاشاهی امکان پذیر نیست. ماهیت سنتی قدرت پالتریمونیالی ویژه جامعه ایران که ناشی از شرایط متعددی بود، در دوران قبل از مشروطه باعث شده بود که حکو مت های مرکزی همواره سازوکار خاصی را در کنش خویش نسبت به حکومت های محلی و مرکز گریز و گروه های قومی و ایلات و عشایر در پیش بگیرد. این واکنش، واکنش بررسی علل و عوامل و زمینه های تاریخی پیدایش مساله قومیت و قوم گرایی و نیز ارزیابی سیاست قومی دولت های حاکم بر ایران برای شناخت دقیق موضوع و فایق آمدن بر بی‍ثباتی سیاسی ناشی از تضادهای قومی ضرورت تام دارد.

  • ترجمه
  • قومیت و سیاست
    تی. دیوید میسون صفحه 125

    از پایان جنگ جهانی دوم به بعد، جهان شاهد احیاء موضوع قومیت ها به مثابه یک معضل در سیاست، موضوعی مهم در زمینه بسیج سیاسی مردم، و منبعی برای منازعات داخلی و بین المللی بوده است. اهمیت سیاسی موضوع قومیت نه تنها در در قلمرو سرزمین های تحت استعمار جهان سوم، بلکه در دموکراسی های فراصنعتی پیشرفته اروپای غربی و شمال آمریکا و نیز بسیاری ملل کمونیست چون اتحاد جماهیر شوروی آنچه مولف در این مقاله در پی بیان آن برای خواننده می باشد، این است که: به علت اهمیت بیش از حد قومیت، ما باید توجه بیشتری به این موضوع داشته باشیم. همان گونه که نویسنده اظهار داشته، این نکته بسیار شگفت انگیز است که به رغم نقش حیاتی موضوع «قومیت ها» و نقش موثر آن در جهان معاصر، حجم آثار پژوهشی در این خصوص بسیار اندک است و سوالاتی از قبیل اینکه اشکال نوین قومیت چیست، چگونه نقش ایفاء می کند و... همچنان بی پاسخ مانده اند.

  • سیاست قومی
    مارتین مارجر صفحه 153

    تکوین ملت کشورها و گسترش اروپا از قرن پانزدهم میلادی، برای اولین بار جوامعی را اجاد کرد که دارای گروه های نژادی و قومی متمایز بوده و در درون یک نظام اقتصادی و سیاسی مشترک و واحد با هم زندکی می کردند. اما ظهور جوامع چند قومیتی پدیده تاریخی جهان معاصر بوده و زاییده حوادث جهانی متعددی است. عوده ترین عوامل مهاجرت های گسترده طی قرون نوزده و بیست و تاسیس دولت های تازه مولف در این مقاله به ارایه شرحی جامع و مستند در خصوص انواع الگوهای رایج در سطح جهانی برای حل مساله قومیت ها پرداخته است. بزعم او با تامل در سیاست های موجود میتوان سه الگوی مادر را استخراج نمود:  اول سیاست همانند سازی که به دو صورت فرهنگی و ساختاری اعمال شده است و نقطه مقابل سیاست تکثرگرایانه می باشد. دو شاخه اصلی سیاست تکثرگرایانه در حقیقت به عنوان موارد دوم و سوم از الگوهای سیاست قومی مطرح هستند، که عبارتند از:  دوم تکثرگرایانه مساوات طلبانه که در آن گروه های قومی بسان گروه های ذی نفع درآمده و در سیاست کشور نقش ایفاء می‏کنند. سوم تکثرگرایی غیر مساوات طلبانه که اشکال متنوعی از قبیل استعمار داخلی و امحاء قومیت ها را در برمی گیرد.  در پایان این نوشتار، مولف بیان می دارد که این سه مدل نمی توانند تمام واقعیت های مربوط به سیاست قومی را در عصر حاضر برای ما توصیف کنند. لذا مقوله «سیاست قومی» توجه بیشتری را از سوی محققان می طلبد و اینکه ما باید از این رهگذر تلاش کنیم تا زوایای دیگر سیاست قومی را دریابیم و به ارایه الگوهای تازه ای همت گماریم.

  • منابع قومی ناسیونالیسم
    آنتونی اسمیت صفحه 183

    با گذشت بیش از 40 سال از جنگ جهانی دوم، کشورهای معدود جدیدی در اثر جدایی قومی بوجود آمدند. از استقلال ایسلند تا جدایی کشورهای بالتیک، تنها دو کشور جدید قومی ظهور کردند: سنگاپور و بنگلادش. البته جهان شاهد پیدایش کشورهای جدید متعددی در دوره استعمارزدایی در آسیا و آفریقا بود که قومیت [عموما] عامل موثر در شکل گیری آنها نبود. در عین حال در دو سال گذشته بیش از ده کشور تعریف شده از لحاظ قومی پدیدار مولف در این نوشتار، در خصوص یک پدیده سیاسی بس مهم سخن گفته است که از آن به «خیزش ناگهانی قومیت» تعبیر می کند. او بر این باور است که حتی در عصر حاضر، معضل «قومیت» بعنوان مشکلی بس بزرگ بر سر راه بسیاری از کشورها خودنمایی می کند. ناسیونالیسم قومی شکل تازه ای از قومیت و ملیت است، که امروزه در سطح جهانی نقش آفرینی می کند. حقیقت این است که تصور جهانی فارغ از ناسیونالیسم قومی غیر ممکن است چرا که انسانها در جوامعی زندگی می کنند که ذاتا گوناگون هستند و همین گوناگونی است که به تنوع در مقام هویت منجر می شود، به گونه ای که تنوع هویت ها امری معمولی و بدایی می نماید. در همین ارتباط، مولف از اشکال مختلف تبلور قومیت در دو برهه زمانی متفاوت سخن می گویند: یکی عصر جدید که در آن عوامل موثر بسیار متنوع است و طیف گسترده ای را شامل می شود و دیگری در عصر ماقبل عصر مدرن که بطور مشخص جهار عامل اصلی را در بر می گیرد: 1) قلمرو ارضی که تعلق خاصی بین آن و صاحبان آن وجود دارد 2) مبارزان مستمر و پیگیر با دشمنان 3) بروز اشکال سازمان یافته از دین 4) اقسام قوم برتر. مولف در انتهای مقاله، نگاهی گذرا به سازو کار تغییر در سطح ملی قومی دارد.

  • سخنرانی علمی
  • سیاست قومی در نظام بین الملل
    هرمیداس باوند صفحه 207
  • روند بحران قومی در ایران
    عبدالله رمضان زاده صفحه 217
  • معرفی کتاب
  • اسلام و قومیت عرب
    صفحه 229
  • ناسیونالیسم
    جان هاچینسون صفحه 231
  • ملت ها و ملی گرایی
    ارنست گلنر صفحه 232
  • شهروندی، ملیت و قومیت
    تی کا. اومن صفحه 234
  • معنای نژاد
    کنان مالک صفحه 235
  • انتشارات پژوهشکده
  • چهره متغیر امنیت ملی
    رابرت ماندل صفحه 237
  • مردم، دولت ها و ترس
    بی. بوزان صفحه 238
  • چرا انسان شورش می کند
    تد رابرت گر صفحه 240
  • تغییرات اجتماعی و توسعه
    آلوین سو صفحه 241
  • طرح های تحقیقاتی پژوهشکده
  • سنجش گرایش قومیت عرب نسبت به هویت ملی در جمهوری اسلامی ایران
    صفحه 243
  • سنجش گرایش قومیت کرد نسبت به هویت ملی در جمهوری اسلامی ایران
    صفحه 244
  • چکیده مقالات به زبان انگلیسی
    صفحه 251
|
  • National Integrity and The Growth of Ethnic Identities
    Kavous Seyyed Imami Page 7

    The Synchronical growth of two seemingly contradictory phenomenons is in these two decades very surprising. On the one hand, we can see "Globalization" process in culture, economic markets and political-law modes. On the other hand, there is ethnic differences and focus on fundamental group identity and ethnic royalties in many regions and stales. Contrary to prediction of many experts of development and international observers in 1960s and 1970s, wide scale modernization doesnot contribute to decline of local and ethnic sensations. Causes and quality of ethnic identities in many different areas of world, and correct ways of dealings with pluralistic process which is forming in cultures and identities, is the question attracts social scholars. In this article I want through debates on nationalism and ethnic nationalism, present an appropriate framework for studying ethnic nationalism and its formation. By using of Anderson and other constructionist theorists - who believe in forming the national and ethnic identities in collective mode- I propose that ethnic sensities (though inactive and asleep) under influence of different internal and external factors with intellectual and the other famous ethnic figures, can be made collective at once and questions nation integrity of countries.

  • Ethnic Gaps and Violence in Political Struggles
    Hojjatollah Ayyubi Page 19

    One of the most important aspect of political modernism is rule of "Dialogue" culture in society. Here, replacement of violence in political Struggles with peaceful rivallry based on dialogue is the main question. Are political system and government form the only factors in expansion of violence into politics? What are the social and sociological factors in this process? Sociological studies show that besides political factors from the "above", social gaps formation from the "bottom" are effective in this regard. In this research we want to show the relation between the system of political participation culture and society, and nature of social gaps. The hypothesis is social gaps form various groups'' demands and needs. If social demands be in a nondialeclical mode, there will be no hope for peaceful struggles in politics area. Such demands are rooted in gaps that we call them preferably "Identical gaps". Ethnic gaps as Identify gaps with regard to their post-class nature and emphasise on linguistic, racial and ethnic Identities can become main factor in general mobilization of special ethnic.Scholars such as Steven Regan show that in western societies after transition from Identical gaps to economic gaps, there is peacepul political participation in place of political violence.In this Article the above hypothesis will be considered and mention to various kinds of social gaps in Pahlavi era.

  • The Transfonnation of Iranian Historical Vision About Ethnic Issues
    Kaveh Bayat Page 39

    Emergence and forming of the phenomenon now called vethnic and minorities' issues, is a late subject that founded by changes of world great power fell down after world war I. The aim of this paper is mention to Iranian confrontation with aspects of this event in last years of First World War and their reaction against it. Here will be examined two main subjects: Projects of stablishing "Independent Kurdistan" in remained parts of Ottoman empire, and establishment of a state named "Azarbaijan Republic" in Ottoman part of Aras river. After this historical review, at the end we look at remained materials of this knowledge and familiarity with ethnic matters and it's effect on our future approaches to the issue.

  • Arab Ethnicity and National Identity in I.R.Iran
    Noorollah Qaisary Page 49

    Historical develop/net of societies from primitive formation towards advanced one is gradual. Each phase of this development has it"s special idendity-knowing process. Nation-States are now the great unit of human societies formation, the world population are divided in unites with political geography, state and certain nation. In some parts of the world national state-making have a long record, and this issue made most of them able in overcoming on national identity-knowing. But in some countries, such as Iran National state-making has a short record, and we should have some difficulties in this way.In this article with presenting some discussion about Identity,national identity and its elements, forming process of national identity, and a model for elements that are effective in national identity-formation, the author pays attention to evaluating the tendency of Arab ethnicity in Khuzistan with regard to national identity in Islamic Republic of Iran.

  • Pahlavi Regime Policy Toward LOR Ethnic
    Ruhollah Bahrami Page 85

    Examination of factors, causes and historical grounds of ethnicity issue and etlinicism, besides evolution of ethnic policies of Iranian governments are veiy necessany for exact understanding and dominating political instability of ethnic oppositions.According to this understanding we can recognize why contrary to fundamental changes in structrue of Iranian society in this century, the ethnic issues is yet an important factor.This article will review these factors, causes and grounds in regard to LOR ethnic. After brief mention on racial and ethnical roots of LOR ethnic, and their social, cultural and economic condition the focus of study will be on Palilavi/s (first and second) ethnic Policies in 1304-1357. Here will be examined different policies of Pahlavi regime.

  • Ethnicity and Politics
    David Mason Page 125

    "Because of importance of Ethnicity, we should Pay more attention to this subject." It is what auther tiys to prove in this article. As he says, it is surprising that - in spite of vital rule of ethnicity in our world - there is a few "Book Research" about:"What is the new forms of Ethnicity?" * "How it acts?" , and....In this way, aut her give us a complete explanation about different approaches to Ethnicity and paint a theoritical Frame-work for it. As he says in "Conclutsion," we could 7 ignore the importance of Ethnicity in the present world, and this factor, would have an active ride. Thus we Should he ready for new Ethnic-Problems in Future.

  • Ethnic Policy
    Martin Marger, asghar eftekhari Page 153

    In this article aut her give us a complet explanation of different models of Ethnic Policy. According to him, three important models, are: Assimilation: which may be Cultural or Structural. At the opposite side, we have Pluralism which has two important branchs: Equalitarian Pluralism, Which in it, "Ethnic Groups" will act as "Intrest Groups ". Non-Equalitarian Pluralism, which covers different policies as: Internal Colonalism and Ethnic Explosion. At the end, autlier says that, these models Could'l tell us all things about Ethnic Policy in the Present world. Thus we should pay more attantion in Internal Policies and make new modesl for explanation different sides of this vital subject.

  • The Ethnic Sources of Nationalism
    Anthony Smith Page 183

    In this article, anther tells us about an important Political phenomena: "Sudden Resurgence of Ethnicity." He belives that, even in present era, the problem of "Ethnicity" is a big problem for   meny of Countries. Ethnic Nationalism (E.N) is an new form of ethnicity and nationalism, that we now see in the world. Imaging a world without E.N, really, is impossible! because we live in different Communities, and according to this Variation, the variety of Identity is an usual issue.In thus way, he explains the different forms of Ethic Crystallization in the two time sections: in the new era that we have memy factors acting in shopping E.N. And in Pre-new era, there have been four factors: I)Territory 2)The Vicissitudes of Struggle 3)Institutionlized forms of religion. 4)Ethnic Chosenness.At the end, anther has a glance on mechanism of changing in the Ethnic-National level. By the way, as outlier says, the different forms of E.N, are the most important type of Ethnic-Struggle in the world. And for this reason, all slates should pay attention to the active rule of E.N.