نشریه پژوهش و سازندگی
سال شانزدهم شماره 3 (پیاپی 61، زمستان 1382)

در این پژوهش، اثرات ضد میکروبی اسانس گیاه درمنه ایرانی A.persica مورد ارزیابی دقیق آزمایشگاهی قرار گرفت. در این بررسی پس از جمع آوری و خشک کردن سرشاخه های گل دار و برگ دار گیاه به روش تقطیر با بخار آب از آن اسانس گیری به عمل آمده و اثرات ضد میکروبی این اسانس به روش رقت سریالی روی شش میکروارگانیسم یعنی Entrococcus Entrobacter sp, Pseudomonas aerogenosa، E.coli staph Saprophyticus و Candida albicans در لوله و سپس کشت روی محیط جامد بلادآگار به مدت 2 سال و با 6 تکرار مورد بررسی قرار گرفت که نتایج هر 6 تکرار مشابه بود. نتایج نشان می دهد که کمترین رقت اسانس که قادر به مهار رشد باکتری ها بود 1:128روی باکتری P. aerogenosa و بیشترین رقت 1:512 روی باکتری های E. coli و قارچ C. albicans بوده است.

• محمد علی باغستانی میبدی، عضو هیات علمی بخش تحقیقات علف های هرز، موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی• غلام عباس اکبری، عضو هیات علمی مجتمع آموزشی ابوریحان - دانشگاه تهران • علیرضا عطری عضو هیات علمی بخش تحقیقات علف های هرز، موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی• مسعود مختاری، کارشناس ارشد زراعتتاریخ دریافت: مرداد ماه 1382 تاریخ پذیرش: اسفند ماه 1382چکیدهبه منظور ارزیابی اثرات رقابتی علف هرز چاودار بر شاخصهای رشد، عملکرد و اجزای آن در گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در منطقه ورامین در سال زراعی 80-1379 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تراکم گندم در 4 سطح 350، 450، 550 و 650 و تراکم چاودار در 5 سطح 0، 10، 30، 50 و 70 بوته در متر مربع بود. به منظور تجزیه رشد گندم، از شروع مرحله پنجه زنی تا آخر فصل رشد نمونه برداری انجام شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که افزایش تراکم چاودار باعث کاهش هر یک از فاکتورهای وزن خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد گندم میگردد. همچنین با افزایش تراکم چاودار در هر یک از سطوح تراکم گندم، عملکرد دانه و تعداد خوشه گندم در متر مربع به طور خطی و معنی داری کاهش یافت. از تراکم 450 بوته گندم به بعد، با افزایش تراکم چاودار، عملکرد بیولوژیک گندم بصورت خطی کاهش یافت. افزایش تراکم چاودار تاثیرمعنی داری روی تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه گندم نداشت. با توجه به میزان عملکرد محصول، در شرایط آلودگی گندم به چاودار، تراکم 450 بوته گندم در متر مربع توانست قسمتی از خسارت چاودار را جبران نماید.

به منظور بررسی امکان دستیابی به نتاج برتر بین ژنوتیپ های بومی در گونه پده. Populus euphrativa Oliv در برخی مناطق جغرافیایی کشور این گونه به وسیله گرده افشانی مصنوعی روی شاتون های گل ماده جدا شده و روش تغذیه درون شیشه ای رویان های دو رگ انجام گردید. به دلیل دوره تکامل طولانی رویان در گونه پده، کپسول های 45 روزه جدا سازی شدند و سپس جهت جوانه زنی به محیط های کشت جامد (DKW,Ms,Half-Ms) به صورت جدا کشت تخمک و تخمدان منتقل شدند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها روی درصد جوانه زنی در جدا کشت تخمک و تخمدان نشان می دهد که درصد جوانه زنی کشت تخمک و تخمدان به ترتیب 46/47% و 03/34 %بوده است که اختلاف معنی داری را در سطح 05/0 نشان می دهد. علی رغم وجود اختلاف معنی دار در درصد جوانه زنی رویان بین تخمک و تخمدان، به دلیل وجود تعداد تخمک های فراوان (30-15) بیشترین بازده تولید نهال در کشت تخمدان حاصل شده است. همچنین از میان محیط های کشت بکاررفته، بیشترین میانگین درصد جوانه زنی رویان در محیط کشت MS با 22/43 % برای هر دو نوع جدا کشت بوده است. مبدا جغرافیایی دانه های گرده بر روی درصد باروری و جوانه زنی رویان اختلاف معنی داری را نشان نداده است. در مجموع از تلاقی های متعدد 137 گیاه تولید گردید که پس از انجام سازگاری تدریجی به گلخانه منتقل شده اند.

تکوین اجزای گل از جمله بساک پرچم ها، میکروسپورزایی و تشکیل دانه های گرده، تکوین مادگی و تخمک ها از پدیده های زیستی گیاهان هستند که تحت تاثیر آلاینده های جوی قرار می گیرند. در بررسی حاضر اثر آلودگی هوا بر تکوین بساک، میکروسپورزایی، تکوین گرده و پروتئین های گرده گیاه طاووسی (Spartium junceum) از تیره باقلائیان بررسی شد و بساک ها و دانه های گرده در مراحل مختلف نموی از نواحی دارای هوای بسیار آلوده و هوای پاک (کمتر آلوده) شهر تهران جمع آوری شدند و با روش های متداول سلول- بافت شناختی به کمک میکروسکوپ نوری مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. برخی دانه های گرده پس از 10 و 20 روز هوا دهی با هوای آلوده شهر تهران بررسی شدند. میزان کل پروتئین های محلول گرده ای برای گرده های نواحی مختلف و نیمرخ الکتروفورزی آنها و نیز گرده های نابالغ بررسی شد. بررسی های میکروسکوپی در طی نمو بساک اشکال غیر عادی در ساختار بساک، سلول های مادر گرده، لایه مغذی، آرایش تترادها و دانه های گرده را نسبت به گرده نابالغ نشان داد. میزان پروتئین کل تحت تاثیر آلودگی هوا تغییر یافت. نیمرخ الکتروفورزی گرده های بالغ، افزایش تعداد باندها و نیز افزایش کمی برخی باندها را نشان داد. طرح باندهای پروتئینی گرده های نواحی دارای هوای آلوده نسبت به نمونه های شاهد تفاوت هایی را نشان داد. میزان رهایی مواد سلولی در گرده های جمع آوری شده از منطقه آلوده افزایش یافت.

• علی تیمورزاده، استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی• مسلم اکبرینی، استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریائی نور دانشگاه تربیت مدرس• سیدمحسن حسینی، استادیار گروه جنگل داری • مسعود طبری، استادیار گروه جنگل داریتاریخ دریافت: شهر یور ماه 1382 تاریخ پذیرش: بهمن ماه 1382چکیدهبه منظور تحقیق روی تاثیر سایه روی زنده مانی و رشد نونهال های آوری (Quercus macranthera F.et. M.) تعداد450 عدد بذر از رویشگاه جنگلی بلوط اوری واقع در شرق اردبیل تهیه شد. پس از کاشت آنها در محل نهالستان اداره منابع طبیعی منطقه فندقلو، کرتهای احداث شده به صورت طرح کاملا تصادفی، در معرض تیمارهای سایبان کامل، 50% سایه و بدون سایه (نور کامل) توسط سایبان قرار داده شد.
نتایج این تحقیق نشان می دهد که زنده مانی در تیمار سایبان کامل 49% درصد، در تیمار 50 درصد سایه9 /83 درصد و در تیمار بدون سایه4 /88 درصد بوده است. میانگین شادابی در تیمار کاملا سایبان، رنگ پریده یا شادابی متوسط، در تیمار سایه درصد، کاملا شادابی و در تیمار بدون سایه شاداب تا نسبتا شادابی را نشان داده است. میانگین ارتفاع در تیمار سایبان کامل و در 50 درصد سایه در سطح احتمال 1% معنی دار و در بدون سایه در سطح احتمال از نظر آماری غیرمعنی دار است. میانگین قطر یقه در تیمار سایبان کامل و در 50 درصد سایه، در سطح احتمال1 % و در بدون سایه در سطح احتمال آماری غیرمعنی دار را نشان داده است. در نتیجه میانگین ارتفاع و قطر یقه در تیمار سایه درصد بیشتر از تیمار نور کامل و سایبان کامل است. بنابر این بدون در نظر گرفتن شادابی، تیمار سای 50 درصد وضعیت مطلوبتری را نسبت به نور کامل و سایبان کامل برای نونهال های اوری می باشد.

کشور ایران به لحاظ موقعیت خاص جغرافیائی، دراکثر مناطق، از اقلیمی خشک و نیمه خشک بر خوردار می باشد. نحوه بارش وتوزیع آن در اینگونه مناطق، ضمن تاثیر پذیری از ویژگی های متاثر از اقالیم یاد شده، با ایجاد سیلابهای فصلی صدمات و خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. تحقیق حاضر با هدف کاهش خطرات سیل الگوی مناسبی در بهینه سازی عملیات آبخیزداری و مهار سیل محسوب می شود. به همین منظور با استفاده از مفهوم نمودار مساحت- زمان و به کار گیری مشخصات حوزه شامل مساحت، شیب متوسط، ضریب زبری سطحی، زمان تمرکز، بارش و ضریب رواناب در یک مدل هیدرولوژیکی، رفتار حوزه مورد واسنجی و ارزیابی قرار گرفته است. سپس سطوح هم پیمایش حوزه استخراج و نحوه توزیع مکانی زیر حوزه ها در سطح منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که تاثیر متقابل توزیع مکانی زیر حوزه ها و پتانسیل سیل خیزی آنها نقش مهمی در شکل گیری سیلاب خروجی از حوزه دارد. بنا بر این با فرض اجرای عملیات مهار سیلاب در زیر حوزه های واقع در هر سطح هم پیمایش، تاثیر آنها روی دبی اوج هیدروگراف سیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که سطح هم پیمایش 5 واقع در بخش میانی حوزه با 8870 کیلو متر مربع وسعت دارای بیشترین تاثیر در دبی اوج سیلاب خروجی از حوزه اصلی بوده است. درمقایسه با مناطق مزبور، سطوح واقع در نزدیکی خروجی نقش بسیار کمتری در دبی اوج داشته است. به طور کلی از خروجی به طرف بالا دست و بخش های میانی حوزه، همراه با افزایش وسعت سطوح هم پیمایش، تاثیر زیر حوزه ها در دبی اوج سیلاب افزایش نشان می دهد. لذا با تمرکز عملیات آبخیزداری و کنترل سیلاب براساس اولویت ها و مناطق تعیین شده، ضمن دسترسی به اهداف تحقیق، کاهش قابل توجهی در هزینه های اجرائی طرح پیش بینی می گردد.

کشور ایران به لحاظ موقعیت خاص جغرافیائی، دراکثر مناطق، از اقلیمی خشک و نیمه خشک بر خوردار می باشد. نحوه بارش وتوزیع آن در اینگونه مناطق، ضمن تاثیر پذیری از ویژگی های متاثر از اقالیم یاد شده، با ایجاد سیلابهای فصلی صدمات و خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. تحقیق حاضر با هدف کاهش خطرات سیل الگوی مناسبی در بهینه سازی عملیات آبخیزداری و مهار سیل محسوب می شود. به همین منظور با استفاده از مفهوم نمودار مساحت- زمان و به کار گیری مشخصات حوزه شامل مساحت، شیب متوسط، ضریب زبری سطحی، زمان تمرکز، بارش و ضریب رواناب در یک مدل هیدرولوژیکی، رفتار حوزه مورد واسنجی و ارزیابی قرار گرفته است. سپس سطوح هم پیمایش حوزه استخراج و نحوه توزیع مکانی زیر حوزه ها در سطح منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که تاثیر متقابل توزیع مکانی زیر حوزه ها و پتانسیل سیل خیزی آنها نقش مهمی در شکل گیری سیلاب خروجی از حوزه دارد. بنا بر این با فرض اجرای عملیات مهار سیلاب در زیر حوزه های واقع در هر سطح هم پیمایش، تاثیر آنها روی دبی اوج هیدروگراف سیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که سطح هم پیمایش 5 واقع در بخش میانی حوزه با 8870 کیلو متر مربع وسعت دارای بیشترین تاثیر در دبی اوج سیلاب خروجی از حوزه اصلی بوده است. درمقایسه با مناطق مزبور، سطوح واقع در نزدیکی خروجی نقش بسیار کمتری در دبی اوج داشته است. به طور کلی از خروجی به طرف بالا دست و بخش های میانی حوزه، همراه با افزایش وسعت سطوح هم پیمایش، تاثیر زیر حوزه ها در دبی اوج سیلاب افزایش نشان می دهد. لذا با تمرکز عملیات آبخیزداری و کنترل سیلاب براساس اولویت ها و مناطق تعیین شده، ضمن دسترسی به اهداف تحقیق، کاهش قابل توجهی در هزینه های اجرائی طرح پیش بینی می گردد.

• وحید محصلی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان هرمزگانتاریخ دریافت: مرداد ماه 1382 تاریخ پذیرش: تیرماه 1383چکیدههدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر سطوح مختلف مس بر رشد, غلظت و جذب کل مس توسط گندم می باشد. در این مطالعه تعداد 26 نمونه از خاکها که از نظر مس قابل عصاره گیری با دی تی پی ای و ویژگی های فیزیکی و شیمیائی متفاوت بودند جهت مطالعه گلخانه ای انتخاب شدند. جهت بررسی تاثیر مس بر پارامترهای رشد و ترکیبات شیمیایی رقم گندم فلات از سه سطح مس (صفر, 5 / 2 و 5 میکروگرم در گرم خاک به صورت CuSO4. 5H2O) استفاده شد. این آزمایش در سال 1378 به صورت فاکتوریل در سه تکرار و در قالب یک طرح کاملا" تصادفی در گلخانه به مدت 12 هفته به اجراء در آمد. نتایج نشان می دهد که کاربرد 5 / 2 میکروگرم مس در گرم خاک باعث افزایش معنی دار میانگین وزن ماده خشک گندم گردیده است و در سطح 5 میکروگرم مس در گرم خاک اختلاف معنی داری مشاهده نمی شود. کاربرد مس باتغییر معنی دار میانگین غلظت مس در اندام هوائی گندم همراه بوده است به نحوی که از 6 / 7 در سطح صفر به 1 / 8 و 87 / 8 میکروگرم در گرم ماده خشک به ترتیب در سطوح 5 / 2 و 5 میکروگرم مس در گرم خاک افزایش یافته است. جذب مس نیز از روند مشابه با غلظت مس تبعیت می نماید. تجزیه و تحلیل رگرسیونی نشان داد که بین مس قابل استفاده و جذب کل مس همبستگی معنی داری وجود دارد.

در این تحقیق چهار روش اندازه گیری تولید گیاهان بوته ای (آدلاید، نمونه گیری مضاعف با استفاده از درصد تاج پوشش با 20 و 25 درصد نمونه گیری مستقیم و روش قطع و توزین) در مراتع بوته زار استان های یزد و اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. روش قطع و توزین به عنوان شاهد انتخاب گردیده و دقت برآورد تولید و زمان صرف شده صحرایی محاسبه و از طریق آزمون واریانس یکطرفه مورد بررسی قرار گرفتند. گونه های مورد بررسی شامل Eurotia ceratoides, Salsola rigida, Artemisia sieberi و Aellenia subaphylla بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که روش آدلاید بجز برای گونه Aellenia subaphylla برای سایر گونه های مورد بررسی مناسب نمی باشد. در مورد سایر گونه ها استفاده از اطلاعات پوشش با روش نمونه گیری مضاعف و با 20% نمونه گیری مستقیم مناسب تر می باشد. بنابراین می توان گفت که روش نمونه گیری مضاعف با استفاده از اطلاعات تاج پوشش در مراتع بوته زار از کاربرد بیشتری برخوردار است.

• احمد اکبری نیا، استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین• امیر قلاوند، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس• فاطمه سفیدکن، • محمدباقر رضایی و • ابراهیم شریفی عاشورآبادی، </>اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتعتاریخ دریافت:خرداد ماه 1382 تاریخ پذیرش:خرداد 1383 چکیدهبه منظور مطالعه تاثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیق آنها بر عملکرد، میزان اسانس و ترکیبات اصلی اسانس دانه گیاه دارویی زنیان (copticum وTrachyspermum) آزمایشی طی سالهای 1380 و 1381 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار شامل: مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر در 4 سطح (سیستم تغذیه متداول)، کود دامی در 3 سطح (سیستم تغذیه ارگانیک)، تلفیقی از کودهای شیمیایی فوق و کود دامی در 4 سطح (سیستم تغذیه تلفیقی) و شاهد در سه تکرار انجام شد. اسانس دانه با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و اندازه گیری شد. ترکیبات اصلی اسانس به روش دستگاهی GC / MS مورد شناسائی قرار گرفتند. عملکرد دانه، میزان و عملکرد اسانس و ترکیبات اصلی اسانس دانه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد با افزایش مقادیر نیتروژن و فسفر به ترتیب تا 90 و 60 کیلوگرم درهکتار عملکرد دانه افزایش یافت. کودهای شیمیایی در مقایسه با تیمار شاهد تاثیری بر میزان اسانس دانه نداشتند. کود دامی، عملکرد دانه و میزان اسانس دانه را افزایش داد. عملکرد دانه، میزان و عملکرد اسانس در تیمارهای تلفیق کودهای شیمیایی و دامی در مقایسه با به کارگیری جداگانه هر یک از آنها بالاتر بودند. با کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن و 40 کیلوگرم فسفر به همراه 25 تن کود دامی در هکتار و یا 90 کیلوگرم نیتروژن و 60 کیلوگرم فسفر به همراه 15 تن کود دامی در هکتار بیشترین عملکرد دانه و عملکرد اسانس حاصل شد.کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر به ترتیب تا مقدار 60 و40 کیلوگرم در هکتار و کود دامی تا مقدار 20 تن در هکتار باعث افزایش معنی دار درصد تیمول اسانس گردید. در حالیکه درصد پاراسیمن کاهش ولی گاماترپینن تحت تاثیر قرار نگرفت. تیمارهای تلفیق کودهای شیمیایی و دامی از نظر ترکیبات اصلی اسانس تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند و بیشترین درصد تیمول را تولید نمودند.

حساسیت سازندها به فرسایش، نقش مهمی در تولید رسوب حوزه های آبخیز دارد و در بسیاری موارد تولید بخش اعظم رسوب از بخش کوچکی از حوزه که دارای سازندهای حساس تری به فرسایش است صورت می گیرد. در این تحقیق مطالعات به دو بخش تقسیم می شوند:1 - مطالعات انجام شده درحوزه آبخیز چنداب ورامین شامل بررسی پروفیل طولی رودخانه، الگوی زهکشی سازندها، ضریب k سازند ها، درصد مساحت مارن و مساحت سازندها.
-2 مطالعات انجام شده در عرصه پخش سیلاب شامل بررسی بار معلق سیلابی، بررسی رسوبات کانال عرصه پخش سیلاب و نفوذ پذیری در عرصه پخش سیلاب.
نتیجه بررسی ها نشان داد که از بین سازندهای حوزه آبخیز، سازند قرمز بالایی بالاترین حساسیت به فرسایش را داراست. سازند قرمز زیرین حساسیت به فرسایش بالایی دارد. سازندهای هزار دره، آبرفت تهران و بیشتر قسمتهای سازند کرج حساسیت متوسط به فرسایش دارند و ارتفاعات سازند کرج به فرسایش مقاوم است.

استفاده از سیلاب در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. این سیلابها حاوی رسوبات معلق زیادی هستند که در کاهش نفوذ پذیری خاکهای عرصه پخش سیلاب می توانند موثر با شند. لذا هدف این تحقیق بررسی تاثیر سیلابهای پخش شده بر روی خصوصیات فیزیکو- شیمیایی خاکهای عرصه پخش سیلاب قوشه دامغان در استان سمنان می باشد. در این رابطه، سرعت نفوذ آب به داخل خاک در 30 نقطه عرصه پخش سیلاب و سه نقطه به عنوان شاهد اندازه گیری شد. همچنین به منظور تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، از محل نقاطی که نفوذ پذیری آنها تعیین گردید و همچنین 5 پروفیل احداثی، نمونه های خاک برداشت و پارامترهایی از قبیل بافت، اسیدیته، شوری، سدیم، کلسیم و منیزیم تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که درصد ماسه خاک عرصه نسبت به شاهد 2 برابر کاهش و درصد سیلت و رس هر یک به ترتیب3/2 و 9/1 برابر افزایش یافته است. بررسی خواص شیمیایی خاک نیز حاکی از آن است که اسیدیته تغییر ناچیزی داشته، شوری افزایش قابل ملاحظه ای نداشته، لیکن مقادیر منیزیم و کلسیم در عرصه پخش سیلاب نسبت به شاهد 2 برابر افزایش و مقدار سدیم، 2 برابر کاهش داشته است. در مجموع پس از 5 مرحله سیل گیری، متوسط ضخامت رسوب در عرصه (در محلهای سیل گیری شده) در حدود 9 سانتیمتر بوده که این خود باعث شده تا سرعت نفوذ آب به داخل خاک عرصه نسبت به شاهد در حدود 6/9 برابر کاهش داشته باشد.

• فرشید همت زاده، کارشناس ارشد زراعت مجتمع آموزش جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری • عبدالمجید رضایی،استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه صنعتی اصفهان.
• عبدالله قاسمی پیربلوطی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد.
تاریخ دریافت: آذرماه 1382 تاریخ پذیرش: اردیبهشت ماه 1383چکیدهبه منظور بررسی اثر برداشت علوفه در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات مهم در کشت دو منظوره ارقام یولاف، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده (Split plot) در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی با سه تکرار در سال زراعی80-1379 در مزرعه آموزشی مجتمع آموزش جهاد کشاورزی شهرکرد به مرحله اجرا درآمد. در این آزمایش تیمار های بعد از 5 و10 سانتیمتر رشد رویشی به همراه عدم برداشت علوفه (کنترل) به عنوان عامل اصلی و 5 لاین مختلف یولاف به شماره های 2، 17، 28، 32 و36 به همراه شاهد (جو رقم ماکویی) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس آزمایش نشان داد که اثرات سطوح عامل اصلی برداشت علوفه بر عملکرد علوفه قصیل، عملکرد کاه، تعداد روز تا 50% خوشه دهی، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع گیاه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و تعداد پنجه بارور در سطح 5% معنی دار بود؛ در حالیکه تعداد دانه در خوشه و تعداد کل پنجه تحت تاثیر تیمار مذکور قرار نگرفت. همچنین نتایج حاکی از آن بود که تاخیر در برداشت منجر به کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور و وزن هزار دانه شد. بین ژنوتیپها نیز از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری مشاهده شد؛ لاینهای 2 و17 دارای حداکثر و لاینهای 28 و32 دارای حداقل عملکرد دانه وعلوفه بودند. به طور کلی می توان چنین نتیجه گیری نمود که برداشت علوفه سبز پس از 5 سانتیمتر رشد رویشی در رقم جو ماکویی و لاینهای 2 و17 یولاف بدون مواجه شدن با کاهش عملکرد دانه می تواند تا حدودی در مواقع ضروری جهت تامین علوفه مورد نیاز دام در فصل پاییز وکشت دو منظوره در منطقه مناسب باشند.

به منظور تعیین روند تجزیه لاشبرگ گونه ممرز. Carpinus betulus L،در دو توده ممرز در منطقه اسالم و واز، با شرایط متفاوت سنگ مادری، برگ های تازه خزان کرده در پاییز جمع آوری گردید.لاشبرگ های هر منطقه در چهار گلدان به مدت 400 روز در شرایط آزمایشگاه قرار گرفتند. به فواصل 21 روز از لاشبرگ های در حال تجزیه در گلدانها نمونه برداری و کربن و نیتروژن آنها اندازه گیری شد. درصد نیتروژن لاشبرگ های منطقه واز 13/1 و منطقه اسالم 32/1 و درصد کربن لاشبرگ های منطقه واز 38/43 و منطقه اسالم 12/41 در روز اول بدست آمد. برخلاف میزان کربن، تفاوت میزان نیتروژن لاشبرگ های در دو منطقه در روز اول آزمایش در سطح 5 درصد معنی دار است. اختلاف روند تغییرات کربن و نیتروژن و تغییرات C/N در دو منطقه معنی دار است نسبت C/N در لاشبرگ های منطقه واز از 39/38 در روز اول به 21/18 در روز آخر و در منطقه اسالم از 15/31 در روز اول به 50/18 در روز آخر کاهش یافت. لاشبرگ های منطقه واز (رویشگاه آهکی)از نرخ تجزیه بالاتری نسبت به منطقه اسالم (رویشگاه اسیدی)برخوردار بودند.

مطالعه حاضر در راستای بررسی کارایی مدل موج سینماتیک در مطالعات و طراحی سیستمهای پخش سیلاب، در فاز آبدوی سطحی انجام شده است. بدین منظور مدل موج سینماتیک بررسی و برای شبیه سازی جریان در فاز پیشروی به کار گرفته شده است. در این ارتباط فرض گردید که عرصه های پخش سیلاب فاقد شیب جانبی بوده، جریان به صورت ورقه ای در امتداد شیب طولی اتفاق می افتد و بدین ترتیب می توان از معادلات یک بعدی جریان آب کم عمق برای شبیه سازی استفاده نمود. برای حل معادلات موج سینماتیک روش منقطع سازی قوطی پرایزمن انتخاب و به شیوه تکرار زمان حل گردید. برای صحت یابی سه مدل تحلیلی و جهت ارزیابی دو مدل عددی و داده های مشاهداتی مورد استفاده قرار گرفتند. از آنجا که از گسترش جریان ورقه ای بر عرصه های پخش سیلاب اطلاعات مدونی در دسترس قرار نداشت، اطلاعات مشاهده ای از 31 نوار آبیاری مورد استفاده قرار گرفت. هفت مورد به دلیل عدم صدق فرض موج سینماتیک از تحلیل ها حذف و مابقی مورد استفاده قرار گرفتند. جمعا" پنج نوار آبیاری برای مراحل واسنجی و آنالیز حساسیت و 19 نوار باقی مانده برای مرحله ارزیابی مورد استفاده قرار گرفتند. بررسی ها نشان دادند که مدل نسبت به گام زمان و ضریب وزنی زمان حساسیت ندارد. متوسط خطای نسبی و راندمان پیش بینی برای موارد شبیه سازی شده به ترتیب 8/7 و 45/99 درصد بدست آمد.

کنه قرمز اروپائی (Panonychus ulmi) افت درجه اول ارقام قرمز و زرد سیب درختی در استان خراسان و سایر مناطق کشور بشمار می آید. استفاده از کنه کشهای جدید ضمن جلوگیری از ایجاد مقاومت در جمعیت کنه ها در تنوع بخشیدن و تلفات بیشتر کنه که در مدیریت مبارزه با کنه های گیاهی اهمیت دارد را باعث می گردد. تاثیر کنه کش جدید فنازاکوئین (Pride 20% SC) روی کنه قرمز اروپائی در سالهای 1375 و 1377 در مقایسه با دو کنه کش به ثبت رسیده اومایت (Propargite 57% EC) و سیترازون (Benzoximate 20% EC) در باغهای سیب منطقه چناران شهرستان مشهد و در طرح بلوک های کامل تصادفی و در شش تکرار (هر تکرار شامل یک درخت) مطالعه گردید. تاثیرتیمارهای مختلف سموم روی جمعیت مراحل فعال کنه با نمونه برداری تعداد 20 برگ از هر درخت و در فواصل یک روز قبل از سمپاشی و 3، 7، 14، 21 و 30 روز بعد از سمپاشی انجام گرفت. درصد تلفات کنه با فرمول هندرسون-تیلتون محاسبه و تجزیه آماری روی میانگین اعداد صورت پذیرفت. نتایج این بررسی به صورت سالانه و مرکب نشان داد سم پراید روی کنه قرمز اروپائی در مقایسه با دو کنه کش دیگر تاثیر ضربه ای و دوام پایدارتر داشته، به طوری که کنه کش پراید با میانگین تلفات 100 % جمعیت کنه در هر دو سال کنترل کاملی در مقایسه با تلفات اومایت و سیترازون به ترتیب به مقدار 83/1 و 58/1 درصد داشته است. گروه بندی تیمار ها براساس ازمون چند دامنه ای دانکن نیز نشان داد کنه کش پراید در گروه اول و دو کنه کش دیگر به ترتیب در گروه دوم و سوم قرار گرفتند.

گیاه درمنه (Artemisia) از خانواده (Asteraceae (compositae با حدود 34 گونه در ایران از نظر ایجاد پوشش و تراکم و پراکنش وسیع یکی از با اهمیت ترین جنسهای گیاهی ایران پس از گون (Astragalus) است. گونه های این جنس همچنین دارای ویژگی های مهم از دیدگاه گیاهان دارویی می باشند و این مهم به علت وجود قابل ملاحظه اسانس و ترکیب های معطر در اندامهای این گیاهان است. در این تحقیق اسانس اندام های هوایی 4 گونه درمنه به نام های A. absinthium L.و، A. spicigera C. Koch.، A. scoparia Waldst. & Kit.، A. annua L.
که به طور طبیعی در ایران می رویند، استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام اسانس گیری از روش تقطیر با آب (Hydrodistillation) استفاده شد. اسانس های به دست آمده توسط دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC- MS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بالاترین میزان اسانس از گونهA. absinthium و(92%) پائین ترین میزان از گونه A. spicigera و (46%) به دست آمد. در گونه A. annua، آرتمیزیا کتون (Artemisia ketone)و (3/14%) درگونه A. scoparia کاپیلن (Capillene)و (5/48%) در گونه A. spicigera، کامفور (Camphor)و (40%) و در گونه A. absinthium، آلفا - فلاندرن (α -phellandrene)و (5/25%) بالاترین مقادیر را دارا می باشند.

• عبدالمهدی بخشنده، دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز • سیمین فرد، کارشناس ارشد- وزارت جهاد کشاورزی • احمد نادری، عضو هیات علمی سازمان تحقیقات و آموزش وزارت جهاد کشاورزی مرکز صفی آباد دزفول تاریخ دریافت: آذر ماه 1382 تاریخ پذیرش: اردیبهشت ماه 1383چکیدهمحدودیت منابع آب و گسترش سطح زیر کشت با هدف افزایش تولید محصولات زراعی، اهمیت دستیابی به ژنوتیپهای متحمل به شرایط محیطی دشوار با راندمان مصرف آب بالا را آشکار می سازد. به منظور ارزیابی تغییرات عملکرد دانه و اجزاء آن و همچنین برخی صفات زراعی ژنوتیپهای گندم در شرایط تنش خشکی، سه آزمایش مستقل براساس آبیاری 100% نیاز آبی گیاه به عنوان شرایط مطلوب، 75% نیاز آبی گیاه به عنوان تنش ملایم و 50% نیاز آبی گیاه به عنوان تنش سخت با شش ژنوتیپ گندم بهاره شامل ارقام فونگ، چمران، استار، استورک، شوا و گرین تحت شرایط آب و هوایی اهواز در سال زراعی 79-1378 اجرا گردید. هر آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبلچه و عملکرد بیولوژیکی در سطح 5% و برای وزن هزار دانه، شاخص برداشت دانه، تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد دانه در مترمربع در سطح 1% تفاوت معنی دار وجود داشت. نتایج همبستگی عملکرد دانه با اجزاء آن نشان داد که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیکی در سطح 1% همبستگی مثبت داشت، در حالی که همبستگی عملکرد دانه با وزن هزار دانه و شاخص برداشت دانه معنی دار نبود. با توجه به نتایج به دست آمده و در یک جمع بندی کلی، ارقام فونگ و چمران در شرایط مطلوب، استورک و چمران در تنش ملایم و استورک و گرین در تنش سخت از عملکرد دانه بالاتری برخوردار بودند.

نمونه های آزمونی از گونه های ساج (Tectona grandis)، بالائو (Shorea laevis)، کرویینگ (Dipterocarpus alatus) و چنگال(Balanocarpus hemii) که در ساخت لنج های چوبی و تاسیسات دریایی کاربرد دارند، به روش روپینگ اشباع شدند. ابعاد نمونه های آزمونی 20×75×200 میلیمتر و مقدار جذب کرئوزوت به ترتیب 188،186،331و 40 کیلوگرم بر مترمکعب بود. نمونه های اشباع شده به همراه نمونه های شاهد این گونه ها در سواحل بندر ماهشهر، بندر ترکمن و بندرنوشهر در داخل دریا نصب شدند. دوام نمونه های آزمونی در مقابل عوامل مخرب دریایی(Marine borers) در ساحل ماهشهر پس از 6، 10، 20، 23 و 27ماه و در سواحل دریای خزر در دوره های 6 ماهه و نیز پس از 11 سال استقرار در آب دریا، با معیار (IRG/WP-4432 (1985 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طی مدت استقرار نمونه ها در ساحل ماهشهر، نمونه های شاهد چوبهای چنگال و کرویینگ تخریب نشدند و نمونه های چوب ساج به درجه تخریب 4 (کاملا تخریب شده) و نمونه های بالائو به درجه تخریب 3 رسیدند. هیچیک از نمونه های اشباع شده پس از 27 ماه استقرار دردریا، به وسیله حفاران دریایی تخریب نشدند نمونه های آزمونی اشباع شده و شاهد مستقر در دریای خزر پس از 11سال استقرار در دریا، به وسیله حفاران دریایی تخریب نشدند ولی آثار پوسیدگی نرم در سطح نمونه ها مشاهده شد. به این ترتیب براساس نتایج این تحقیق سواحل بندرترکمن و نوشهر در جنوب دریای خزر، فاقد حفاران دریایی می باشد.

فعالیت آللوپاتیک پنج گونه علف هرز (Senesio vulgaris,Lolium rigidum,Hordeum spontaneum,Hordeum. Sp.,Centurea depressa) درمقابل 12 رقم گندم بررسی گردید.عصاره آبی این علفهای هرز پس از تهیه تا غلظت 75 و 50 رقیق شد و اثر آنها بر جوانه زنی و رشد دانه رستهای گندم بررسی گردید.نتایج نشان داد که فعالیت آللوپاتی عصاره آبی علفهای هرز در بین گونه های مختلف تفاوت معنی داری داشت. ارقام گندم نیز ار نظر حساسیت به علفهای هرز یکسان نبوده و علفهای هرز مختلف بر درصد جوانه زنی، رشد طولی کولئوپتیل و ریشه و وزن خشک گیاهان گندم تفاوت معنی داری داشتند.

به منظور بررسی ترکیب های اسانس گیاه عطر سنگ Varthemia persica, سرشاخه های گیاه از منطقه توچال (سال 1381) در استان تهران جمع آوری گردید وپس از خشک شدن در دمای محیط با روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد (Steam distillation). اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد روشن با بازده 1/0 درصد بدست آمد. ترکیب های موجود در اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی (GC)و گاز کروماتوگراف متصل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. ازمیان 32 ترکیب شناسایی شده که 98% اسانس را تشکیل می دهد به ترتیب بتا بوربونن(8/17%), بتا کاریوفیلن(8/10%), ژرماکرنD و(10%) و کاریوفیلن اکساید (2/9%)بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.

سطح قابل توجهی از مناطق کشور پوشیده از شنهای روان است و حرکت این شن ها مشکلات زیادی را در این مناطق به همراه دارد. یکی از روش های تثبیت شن های روان و کاهش فرسایش بادی استفاده از روش بیولوژیکی است که این امر مستلزم شناخت و معرفی گونه های مناسب قابل استقرار در روی تپه های ماسه ای می باشد. در این راستا خصوصیات گیاه شناسی و مشخصات رویشگاهی Ammodendron persicum به عنوان گونه ای شن دوست مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه خصوصیات گیاهشناسی آمودندرون با مطالعه اندام های ظاهری گیاه در صحرا و در آزمایشگاه، وضعیت کلی توپوگرافی، فیزیوگرافی، زمین شناسی و آبهای زیرزمینی رویشگاه و محدوده اطراف با پیمایش های صحرائی و استفاده از نقشه های مربوطه، شرایط اقلیمی با استفاده از اطلاعات نزدیکترین ایستگاه های هواشناسی و اطلاعات محلی، خاک رویشگاه با برداشت و آنالیز در آزمایشگاه تشریح گردید. پوشش گیاهی با ثبت گونه های غالب و همراه تیپ و اندازه گیری درصد پوشش گیاهی گونه های پایا با اسفاده از کوآدرات بررسی گردید. از نظر گیاهشناسی آمودندرون گونه ای است پایا و درختچه ای و متعلق به تیره بقولات (Leguminosae) می باشد که در سطحی معادل 134230 هکتار بر روی تپه های ماسه بادی و مناطق دارای لایه ای از ماسه بادی در منطقه زیر کوه قائن در قالب سه تیپ گیاهی Ammodendron، Ammodendron - Haloxylon و Haloxylon رویش دارد. این منطقه از نظر اقلیمی خشک و از بارندگی سالانه حدود 150 میلی متر برخوردار است. از نظر زمین شناسی رویشگاه آمودندرون را تقریبا تپه های ماسه ای تثبیت شده با اشکال گوناگون تشکیل می دهد. در مناطق دشتی اطراف و حدفاصل این تلماسه ها سازندهای کواترنری عمدتا از نوع Qt2، پادگانه های جوان و آبرفت های بادبزنی شکل و در بعضی نقاط Qt1 و آبرفت های قدیمی دیده می شود. عمق ماسه بادی در این رویشگاه از چند سانتیمتر تا حدود 50 متر متغیر می باشد و دارای اسیدیته حدود 6/7، هدایت الکتریکی حدود 1 میلیموس بر سانتیمتر مربع، دارای آهک و فاقد گچ است. در اطراف این رویشگاه تعداد 22 روستا با جمعیتی بالغ بر 16604 نفر زندگی می نمایند. به همین لحاظ گونه های مستقر در روی تپه های ماسه بادی از جمله آمودندرون از نظر حفاظت از تپه های ماسه بادی و فراهم کردن محیط زیست بر ای ساکنین این حوضه دارای اهمیت هستند. ضمنا این گونه دارای چشماندازی مناسب برای استفاده در سایر مناطق است. اما اینکه چرا در مناطق محدودی گسترش دارد موضوعی است که بررسی در این خصوص ادامه دارد.

در این مطالعه جنبه حمایتی سیاست قیمت تضمینی برنج در طی دوره 79-1373 مورد بررسی قرار گرفته است. قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی به عنوان یک سیاست حمایتی و با هدف ایجاد تعادل در نظام تولید، جلوگیری از ضایعات محصولات و ضرر و زیان کشاورزان برای تعدادی از محصولات کشاورزی به اجرا درآمده است. تعیین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی در کشور عمدتا براساس معیار هزینه تولید صورت گرفته و در این بین به سایر متغیرهای موثر و مهم مانند قیمت جهانی محصول، روند کلی قیمتها در کشور، تورم و... توجهی نشده است. در این تحقیق، آمار و اطلاعات مربوط به هزینه تولید برنج دانه بلند پرمحصول دو استان گیلان و مازندران از طرح هزینه تولید وزارت جهادکشاورزی استخراج شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد سیاست قیمت تضمینی در مورد محصول برنج جنبه حمایتی نداشته و علیرغم وجود سیاست قیمت تضمینی برای ارقام پرمحصول، تولید آن با کاهش روبرو گشته است. بنابراین سیاست قیمت تضمینی برنج باید با مد نظر قرار دادن حمایت موثر مورد تجدید نظر کلی قرار گیرد.

امروزه یکی از مسائل و مشکلات چگونگی دفع مواد زاید کارخانه های چوب بری نظیر خاک اره می باشد. یکی از راه های حل این مشکل کمپوست نمودن و باز یافت کردن این مواد است. در این تحقیق سعی شده است تا با اضافه نمودن موادی مانند گیاه سرخس عقابی به خاک اره گونه صنوبر کیفیت کمپوست شدن خاک اره مورد بررسی قرار گیرد. این تحقیق در قالب طرح فاکتوریل و کاملا تصادفی اجرا گردید که عامل های آن عبارتند از خاک اره صنوبر و گیاه سرخس عقابی در سه سطح (25%، 50% و 75%) که هر تیمار دارای 4 نمونه شاهد نیز در نظر گرفته شدکه در مجموع تعداد نمونه ها به 16 عدد رسیده است در این آزمایش به منظور حذف سایر عوامل از محیط کشت گلدانی استفاده گردید. گلدانهای انتخاب شده از نوع نمره 7 به گنجایش 4 لیتر بودند. بعد از آماده نمودن 12 گلدان محتوی خاک اره مقادیر از قبل آماده شده سرخس عقابی به صورت تصادفی به گلدانها اختصاص یافت در مورد مقادیر مختلف سرخس عقابی بدین صورت عمل شد که چون گنجایش هر گلدان 4 لیتر می باشد بنابراین به میزان 25%،50% 75% از حجم گلدان یعنی به ترتیب 1 و 2 و 3 لیتر سرخس عقابی آماده و به خاک اره اضافه شد. پس از این کار، گلدانها آبیاری شدند آب به اندازه ای که نمونه ها حالت غرقابی به خود نگیرندبه گلدانها اضافه شد. سپس به وسیله بیلچه باغبانی محتویات داخل گلدان زیرورو گردید تاعمل هوادهی به خوبی صورت پذیرد. عمل هوادهی در مدت زمان اجرای آزمایش هر هفته یک بار تکرار گردید بر روی گلدانها پوششی از پلاستیک قرار داده شد تا ضمن ایجاد محیط گلخانه ای از اتلاف انرژی جلوگیری شود. پس از گذشت 2 ماه بر روی کمپوست های به دست آمده عوامل درصد نیتروژن درصد کربن آلی نسبت به کربن نیتروژن درصد فسفر درصد پتاسیم اسیدیته هدایت الکتریکی وزن مخصوص ظاهری در حالت خشک مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که در مورد درصد نیتروژن نسبت به کربن به ازت درصد پتاسیم درصد فسفر ترکیب خاک اره صنوبر با سرخس 75% دارای بهترین نتیجه بود. در مورد اسیدیته افزودن سرخس عقابی باعث به وجود آمدن تفاوت معنی داری بین میانگین ph در نمونه های مختلف به احتمال 95% نگردید درمورد هدایت الکتریکی نتایج به دست آمده درتمام نمونه ها نشان داد که از این نظر هیچ محدودیتی برای رشد گیاهان وجود ندارد. درمورد وزن مخصوص ظاهری نیز ارقام به دست آمده در محدوده استانداردهای جهانی (3/0 -1/0) قرار داشتند.

• اکبر قندی و • رضا امین پور، اعضاء هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهانتاریخ دریافت: آبان ماه 1382 تاریخ پذیرش: اردیبهشت ماه 1383چکیده: یکی از راه های تامین علوفه مورد نیاز دامها، استفاده دو منظوره از غلات است. به منظور ارزیابی عملکرد ارقام غلات در کشت دومنظوره آزمایشی طی سه سال زراعی (از 1369 الی 1372) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان به صورت طرح کرتهای یک بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل 5 رقم (ارقام گندم قدس و روشن، ارقام جو والفجر و ریحان و یک رقم تریتیکاله) و فاکتور فرعی شامل 2 رفتار برش و عدم برش علوفه بود. نمونه های علوفه در اواخر پنجه زنی و قبل از ساقه رفتن برداشت شدند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه خشک و عملکرد پروتئین علوفه (به ترتیب 4432 و 926 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تریتیکاله و کمترین آن (به ترتیب 2975 و 708 کیلوگرم در هکتار) مربوط به گندم قدس بود. عملکرد علوفه خشک و پروتئین علوفه گندم روشن و ارقام جو والفجر و ریحان با هم تفاوتی نشان نداد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تریتیکاله (9060 کیلوگرم در هکتار) و کمترین آن مربوط به ارقام جو والفجر و ریحان بود. گندم قدس نیز با میانگین عملکرد دانه 8550 کیلوگرم در هکتار نسبت به گندم روشن (با میانگین 7550 کیلوگرم در هکتار) محصول بیشتری تولید کرد. برداشت علوفه سبب کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و افزایش شاخص برداشت گردید و از میان ارقام افت عملکرد دانه گندم روشن در اثر برداشت علوفه معنی دار نشد.

حوزه آبخیز قزاآن به مساحت تقریبی 5066 هکتار درمجاورت قمصر ودر بخش جنوبی کاشان قرار گرفته است. این حوزه اکولوژیک در برگیرنده انواع متنوعی از زیستگاه های طبیعی نظیر، دشتهای دامنه ای، عرصه های توده سنگی، واریزه ای، دامنه های منظم، برون زدگی های سنگی - صخره ای وآبراهه ای می باشد. محدوده ارتفاعی منطقه مورد مطالعه دارای حداقل 1600 و حداکثر 3550 متر از سطح دریا می باشد. میانگین بارندگی سالیانه 5/181 میلیمتر ومتوسط درجه حرارت سالانه نیز 8/6 درجه سانتیگراد است. درتحقیق حاضر، فهرست کاملی از گیاهان موجود درمنطقه ارائه می گردد. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، مجموعه رستنی های این ذخیره گاه بالغ بر 398 گونه گیاهی شامل دو خانواده هرکدام با یک جنس و یک گونه متعلق به شاخه نهانزادان آوندی (Equisetaceae, Adiantaceae) وتعداد 396گونه متعلق به نهاندانگان (شامل 348 گونه دو لپه ای ها و 48 گونه تک لپه ای ها) می باشند. مجموعه گونه های گیاهی متعلق به 61 خانواده گیاهی و 264 جنس گیاهی است. خانواده های گیاهی با بیشترین تعداد گونه عبارتند از: خانواده کاسنی (Compositae) با 54 گونه، خانواده نعنائیان (Labiatae) با 41 گونه، خانواده گندمیان (Graminae) با 38 گونه، خانواده بقولات (Papilionaceae) با 34 گونه، خانواده شب بو (Cruciferae) با تعداد 29 گونه وخانواده های چتریان (Umbelliferae) و میخک (Caryophyllaceae) هر کدام باتعداد 21 گونه. تعداد 312گونه (5 / 78درصد) فلور منطقه انحصاری ناحیه رویشی ایرانی- تورانی می باشند، که از این تعداد، 39 گونه انحصاری ایران2 هستند. افزون براین درمیان عناصر گیاهی اشاره شده، گونه های Cousinia kashanensis, Ferula kashanica و Astragalus eriostomus انحصاری منطقه مورد بررسی هستند. دربین گیاهان منطقه مورد مطالعه، به ترتیب تروفیتها با تعداد 147 گونه (9/36 درصد)، همی کریپتوفیت ها با تعداد 141 گونه (4/35 درصد)، کامفیت ها با تعداد 33 گونه (2/8 درصد)، فانروفیتها با تعداد 43 گونه (8/10 درصد) و ژئوفیتها با تعداد 34 گونه (5/8 درصد) مهمترین اشکال زیستی عناصر گیاهی منطقه را تشکیل می دهند.

• محسن جهان، عضو هیات علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد • آرش کوچکی، دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع غذایی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهدتاریخ دریافت: بهمن ماه 1382 تاریخ پذیرش: اردیبهشت ماه 1383 چکیدهبه منظور بررسی تاثیر کشت ارگانیک بابونه بر ترکیبات شیمیایی و برخی صفات زراعی آن، آزمایشی در سال زراعی 82_81 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی، به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل چهار سطح کود دامی (0، 30، 40 و 50 تن در هکتار) بعنوان فاکتور اصلی و پنج نسبت اختلاط با گیاه همیشه بهار (100:0، 75:25، 50:50، 25:75 و 0:100) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که بین ماده خشک بابونه و مصرف کود دامی رابطه معنی داری وجود ندارد، به علاوه سطح برگ بابونه تحت تاثیر مصرف کود دامی قرار نگرفت و اختلافات مشاهده شده بین میانگین این صفات در سطوح مختلف کود معنی دار نبود. با کاهش نسبت بابونه در مخلوط با همیشه بهار، سطح برگ، تولید ماده خشک و تولید بذر بابونه به طور معنی داری کاهش یافت. میزان کامازولن اسانس به شدت تحت تاثیر شاخص سطح برگ و میزان تولید بذر قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که با ترکیب 50 درصد یا کمتر بابونه در مخلوط با همیشه بهار و مصرف کودهای دامی می توان سیستم مناسبی جهت تولید ارگانیک بابونه فراهم ساخت، به طوری که بدون مصرف نهاده های شیمیایی، میزان مطلوبی از کامازولن قابل استحصال باشد.

• محمد مهدی رحیمی، عضوهیات علمی دانشگاه آزاداسلامی ارسنجان• داریوش مظاهری، استاد دانشگاه تهران• ناصر خدابنده، استاد دانشگاه تهرانتاریخ دریافت: آبان ماه 1382 تاریخ پذیرش:اردیبهشت ماه 1383چکیده این آزمایش در سال 1381 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه ارسنجان (فارس) درزمینی بابافت رسی به منظور بررسی اثر ریز مغذی ها برخصوصیات کمی وکیفی دورقم آفتابگردان با استفاده از کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 4تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل2رقم آفتابگردان بنام هایA1: هیبرید گلشیدA2, (CMS31*R-43): رقم رکورد وفاکتورهای فرعی شامل 5 تیمارکودی: (T1=NPKMg)،(T2=NPKMg+Fe)،(T3=NPKMgFe+B)،(T4=N PKMgFeB+Mn)، (T5=NPKMgFeBMn + Zn)بود.نتایج نشان داد: عامل رقم بر روی درصد اسید چرب پالمتیک، شاخص برداشت و قطرطبق تاثیر بسیارمعنی دار و بر روی درصد اسید چرب لینولئیک، اسید چرب اولئیک، عملکرد دانه درهربوته، عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک در هر بوته و وزن هزار دانه تاثیر معنی دار داشته است. عامل تیمار کودی بر روی در صد اسید چرب لینولئیک، اسید چرب اولئیک، اسید چرب پالمتیک، اسید چرب استئاریک، عملکرد دانه در هر بوته، در صد روغن، عملکرد روغن، شاخص برداشت و وزن هزار دانه تاثیر معنی داری داشته است. اثر ترکیب تیماری ارقام و تیمارهای کودی بر روی صفات عملکرد دانه در هر بوته، اسید چرب اولئیک و عملکرد روغن در هر هکتار بسیار معنی دار و بر روی صفات عملکرد بیولوژیک در هربوته، وزن هزاردانه و قطرطبق معنی دار بود. هیبرید گلشید نسبت به رقم رکورد بهتر تشخیص داده شد.

پستان یکی از حساس ترین اندامها نسبت به ضایعات بیماری مدی ویسنا است، ریه، مفاصل، سیستم اعصاب مرکزی از جمله اندام هایی هستند که ضایعات در آنها قابل مشاهده است. بیماری مدی یک نوع ذات الریه ویروسی مزمن در گوسفند است که ضایعات آن در ریه ها به دلیل بروز علائم بالینی تنفسی مورد توجه قرار می گیرد. ولی در پستان به دلیل روند مرموز و مزمن ایجاد آنها ناشناخته می مانند. برای تشخیص بیماری از اندازه گیری پادتن در سرم و هم چنین مشاهده ضایعات پاتولوژیک در پستان استفاده می شود. در یک بررسی که بر روی 400 نمونه سرمی و 100 نمونه پستانی از گوسفندان منطقه انجام گرفت، نمونه های سرمی از نظر میزان پادتن در سرم خون - با آزمایش ایمونودیفوژیون ژل آگار - منفی بودند ولی در بافت های پستان هیپرپلازی لنفوئیدی شدید مجاری و آلوئولها، متاپلازی بافت پوششی آسینی ها و تبدیل این سلولها به نوع استوانه ای و نفوذ تک هسته ای ها و ایجاد واکنش های گرانولوماتوزی به ویژه ماکروفاژی مشاهده شد، که باتوجه به نوع ضایعات و... می توان آنها را به بیماری مدی نسبت داد.

وزن زنده و نمره وضعیت بدن میش در ماه های خرداد، تیر و مرداد در سالهای 1378و1379 در 5 گله توده گوسفند کردی که به صورت غیرمتمرکز در استان ایلام پرورش می یافتند، اندازه گیری شد (1228 رکورد مربوط به 614 راس میش داشتی). اطلاعات مربوط به زمان زایش میش ها (3100 رکورد مربوط به 1570 راس میش داشتی) در بین سالهای 79-1373 و اطلاعات مربوط به زمان جفتگیری میش ها (1228 رکورد مربوط به 614 راس میش داشتی) در سالهای 1378و1379 نیز مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر میزان جفتگیری در ماه تیر و در نتیجه حداکثر میزان زایش در ماه آذر بود. پس از جمع آوری اطلاعات مربوط به زایش، میش ها براساس باروری و فصل بره زایی به سه گروه پاییزه زا، دارای زایش زمستانه و قصر تقسیم شدند. اثر وزن زنده میش در ماه های خرداد، تیر و مرداد و تغییرات آن بر باروری و فصل بره زایی معنی دار بود (05/0>p). میش های قصر نسبت به میش هایی که در پاییز یا زمستان زایش داشتند، در فصل جفتگیری سبک تر بودند (05/0>p). میش های زایش پاییزه در ماه های خرداد و تیر سنگین تر از میش های دارای زایش زمستانه بودند (05/0 >p). در ماه مرداد تفاوت معنی داری بین میانگین حداقل مربعات وزن زنده میش های زایش پاییزه و میش های دارای زایش زمستانه مشاهده نشد. اثر سن میش بر باروری و فصل بره زایی معنی دار بود (05/0>P). با افزایش سن از 2 به 5 سال، نسبت میش های قصر از 17 درصد به 9 درصد کاهش مییافت (05/0>p). نمره وضعیت بدن (BCS) میش در ماه های خرداد، تیر و مرداد (01/0>p) و تغییرات آن (05/0>p)، اثر معنی داری بر باروری و فصل بره زایی داشتند. میانگین حداقل مربعات BCS میش های زایش پاییزه در ماه های خرداد و تیر نسبت به میش های دارای زایش زمستانه و میش های قصر بیشتر بود (05/0>p) اما تفاوت معنی داری بین BCS میش های دارای زایش زمستانه و زایش پاییزه در ماه مرداد مشاهده نشد. BCS میش های قصر در ماه های تیر و مرداد نسبت به دو گروه دیگر کمتر بود (05/0>p). با افزایش BCS میش (در ماه تیر) از 0/2 به 5/3 واحد، نسبت میش های قصر کاهش (05/0>p) و نسبت میش های زایش پاییزه افزایش مییافت (05/0>p).
نتایج این تحقیق بیانگر اهمیت انجام فلاشینگ در مورد میش های جوانتر و میش های دارای BCS پایین (در اواخر بهار و اوایل تابستان) به منظور متمرکز نمودن زایش میش های توده کردی در فصل پاییز و همچنین کاهش درصد میش های قصر در گله، می باشد.

دراین تحقیق تاثیر ترکیب یخ با سه نوع آنتی بیوتیک: اکسی تتراسایکلین، کلروتتراسایکلین ونئومایسین برروی زمان ماندگاری میگوی خلیج فارس (Penaus semisulcatus) در سه غلظت 4،2و6 ppm در مرکز تحقیقات شیلاتی خلیج فارس مورد مطالعه قرار گرفت. آزمونهای میکروبی شامل: شمارش کلی باکتری های هوازی وشمارش کلی باکتری های گرم منفی وآزمون شیمیایی انجام گرفته اندازه گیری میزان کل نیتروژن فرار بود. نتایج نشان داد که اکسی تترا سایکلین وکلروتتراسایکلین زمان ماندگاری میگو را بهتر از نئومایسین افزایش داده وهمچنین مشخص گردید که یخ حاوی آنتی بیوتیک اکسی تتراسایکلین در غلظت ppmو2 به عنوان بهترین تیمار بوده وآنتی بیوتیک کلروتتراسایکلین به دلیل تغییر رنگ نامطلوب میگو در زمان نگهداری مورد قبول واقع نشد.

از آغاز سال 1381 گسترش و تراکم زیاد جمعیت نوعی عروس دریایی به رنگ قهوه ای در شرق دریای عمان و سواحل استان سیستان و بلوچستان مشاهده شد که در مدت کوتاهی تمام نوار ساحلی را پوشش داد. در بررسی به عمل آمده در پروژه مونیتورینگ ارزیابی ذخایر کفزیان به روش مساحت جاروب شده در دریای عمان در اواخر شهریور ماه 1381 بیوماس این آبزی 7/52035 تن برآورد گردید که 9/81 درصد از کل بیوماس برآورد شده برای این منطقه را شامل شد. بیوماس این عروس دریایی روند رو به رشد را از غرب به شرق نشان داد. پراکنش آن تا پایان سال به مناطق غربی آبهای جنوب ایران گسترش یافت و در اسفندماه 1381 در خلیج فارس و در آبهای استان بوشهر و خوزستان تراکم زیاد آن دیده شد. بعد از مکاتبه با کارشناسان خارج از کشور به منظور شناسایی و علل این گسترش و تولید انبوه؛ این گونه (Crambionella orsini (Vanhöffen 1888 شناسایی گردید که گونه ای خوراکی بوده و در آسیای شرقی به عنوان یکی از منابع پروتئینی دریایی مورد استفاده قرار می گیرد. علل بلوم آن و اثرات احتمالی که می تواند بر منطقه داشته باشد در حال بررسی بوده و هنوز پاسخ قاطعی برای آن بدست نیامده است.

با توجه به اینکه لاروهای میگو در مراحل اوایل دوره پرورش متکی به تولیدات طبیعیاستخرها (زی شناوران گیاهی) هستند و مدت زمانی طول می کشد تا به غذای دستی عادت کنند اهمیت بررسی زی شناوران گیاهی را دراستخرهای پرورشی نشان می دهد. این طرح جهت بررسی تراکم و شناسایی زی شناوران گیاهی دراستخرهای پرورش میگو با همکاری سه شرکت پرورش دهنده میگو به نام های مزارع زرآبزی، اداره کار و مه کیش در منطقه تیاب استان هرمزگان از خرداد تا آبان ماه 1378 انجام گرفت. نمونه برداری هر 10 تا 14 روز یکبار از سهاستخر یک هکتاری از هر مزرعه انجام شد. در طی این بررسی 14 جنس زی شناوران گیاهی مرتبط با 3 گروه دیاتومه ها، دینوفلاژله ها و جلبکهای سبزآبی شناسایی شده اند که در این بین به ترتیب دیاتومه ها با 8 جنس، دینوفلاژله ها با 4 جنس و جلبکهای سبزآبی تنها با دو جنس گونه های غالب زی شناوران گیاهیاستخرها را شامل شده اند. بیشترین تنوع گونه ای در مزرعه مه کیش با 14 جنس و کمترین آن در مزرعه زرآبزی با 9 جنس مشاهده شده است و بیشترین تراکم زی شناوران گیاهی در مزرعه اداره کار و کمترین آن در مزرعه مه کیش در طی دوره پرورش دیده شده است. نتایج حاصل از آنالیز و واریانس نشان می دهد که اختلاف معنی داری بین تراکم جلبکهای سبزآبی و دیاتومه ها طی روزها دوره پرورش، بین تراکم جلبکهای سبزآبی و دینوفلاژله هایاستخرهای پرورش و همچنین بین تراکم جلبکهای سبز در بین مزارع مختلف اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0>p).

دامپروری در بخش کشاورزی ایران به واسطه برخی ویژگی ها دارای مرتبه با اهمیت تری در مقایسه با سایر زیربخش های زراعت، باغبانی و... می باشد. نگاهی به جایگاه جهانی ایران در تولیدات دامپروری بیانگر ارزش و ضرورت توجه روز افزون به ارتقای کیفیت این بخش است. همچنین، این زیربخش سهم مهمی در درآمد جمعیت فعال بخش کشاورزی دارد و پشتوانه اقتصادی سایر بخش های اقتصادی کشور نیز به شمار می آید. استان قم از موقعیت مناسبی در زمینه دامپروری برخوردار است و تولیدات آن به ویژه در زمینه تولید شیر و گوشت گاو بیش از حد نیاز استان بوده و فرصت های شغلی فراوانی در اختیار جمعیت فعال و مولد قرار داده است. بررسی عملکرد تولیدی واحدهای گاوداری استان قم نشان می دهد که قسمتی از ناکارایی تولید، به دلیل ضعف دانش و مهارت شاغلان واحدهای گاوداری می باشد و این مساله به کاهش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی این زیربخش منجر شده است. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف شناخت کمبودهای دانشی و مهارتی شاغلان واحدهای مذکور صورت پذیرفت. روش تحقیق، پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل کلیه واحدهای گاوداری نیمه صنعتی استان قم می باشد. از طریق روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک طبقه بندی شده، تعداد 104 واحد انتخاب شد. ابزار سنجش پرسشنامه هایی بود که از طریق مصاحبه تکمیل گردید. بخشی از نتایج تحقیق نشان داد که سه عامل مدیریت تولید مثل، مدیریت تغذیه و مدیریت پرورش مهمترین عوامل تبیین کننده واریانس دانش و مهارت شاغلان واحدهای مورد مطالعه در زمینه مسایل گاوداری به شمار می آیند. نیازهای آموزشی افراد مزبور نیز به ترتیب به موضوعات شیردوشی، تولید مثل، پرورش گاو، بهداشت واحد گاوداری، بیماری های گاوهای شیری و پرواری، مدیریت اقتصادی واحد گاوداری و تغذیه گاوهای شیری و پرواری، اختصاص دارد. همچنین تفاوت در نوع نظارت بر واحدهای گاوداری و سطح سواد شاغلان، اختلاف معنی داری در سطح دانش و مهارت آنها ایجاد کرده است.

• مرجان صادقی راد، انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری، بخش اکولوژی،• غلامرضا امینی رنجبر، عضو هیات علمی دانشگاه و وزارت جهاد کشاورزی• عما ارشد، انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری• هاشم جوشیده، انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری تاریخ دریافت: تیر ماه 1381 تاریخ پذیرش: دی ماه 1382چکیدهاندازه گیری فلزات سنگین روی و مس در بافت ماهیچه و خاویار دو گونه تاسماهی ایرانی (A. persicus) و ازون برون (A. stellatus) حوضه جنوبی دریای خزر (از بندر آستارا تا بندر ترکمن) در 5 ناحیه شیلاتی شمال ایران انجام شد. تعداد نمونه های مورد بررسی شامل 139 عدد ماهی ازون برون و 103 عدد تاسماهی ایرانی بوده است. که از 18 صیدگاه مستقر در 5 ناحیه شیلات در فصول صید سال های 1377 و 1378 جمع آوری شد.تجزیه شیمیایی نمونه ها به روش هضم تر (MOOPAM 1989,1983) انجام شد، از دستگاه طیف سنجی جذب اتمی با سیستم شعله جهت اندازه گیری فلزات مورد نظر استفاده شد. میانگین سن ماهیان مورد تجزیه قرار گرفته در قره برون 6/2± 17 و ازون برون 8/1 ± 11/9 سال بوده است. میانگین فلز روی و مس در بافت عضله تاسماهی ایرانی و ازون برون در کل پنج منطقه شیلاتی به ترتیب μg/gو5/8 ± 9/26، 7/0 ± 8/1 وزن خشک μg/gو96/6 ± 4/47، 53/0 ± 46/1 وزن خشک به دست آمده است. همچنین میانگین مقادیراین فلزات (روی و مس) در خاویار این گونه ها به ترتیب برای تماس ماهی ایرانی μg/gو7/16 ± 9/65، 07/1 ± 2/4 وزن خشک و ازون برون μg/g و58/10 ± 8/ 57، 15/1 ± 85/4 وزن خشک بوده است.

این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف جو بدون پوشینه با توجه به غلظت پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای(NSP) محلول در جیره غذائی، بر عملکرد جوجه های گوشتی انجام گرفت. تعداد 960 قطعه جوجه گوشتی یکروزه از نژاد آربورایکرز در یک آزمایش فاکتوریل با 4 سطح جو(صفر، 10، 20 و 30درصد) و 3 سطح آنزیم در 4 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مورد استفاده قرار گرفتند. از دانه جو بدون پوشینه برای افرایش غلظت NSPهای محلول در جیره های غذائی استفاده شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که در دوره آغازین، افزایش سطح جو بدون پوشینه (افزایش غلظت NSP های محلول) در جیره، مصرف خوراک و میزان رشد را به طور معنی داری کاهش داد (p<0/01). در دوره رشد نیز با افزایش سطح جو در جیره میزان مصرف خوراک و رشدکاهش یافت (p<0/01). در دوره پایانی افزایش غلظت NSP های محلول تا 6/4 % (سطح 30% جو بدون پوشینه) اثری بر روی متغیرهای عملکرد نداشت. ضریب تبدیل غذائی در کل دوره آزمایش (49-0روزگی) با افزایش سطح جو بدون پوشینه، کاهش یافت. مقدار انرژی قابل سوخت وساز برای هر کیلوگرم افزایش وزن در کل دوره نیز تحت تاثیر سطوح مختلف جو بدون پوشینه قرار گرفت (p<0/01). افرایش سطح جو بدون پوشینه در جیره باعث افزایش وزن دستگاه گوارش، کبد و روده کور نسبت به وزن بدن شد ولی بر درصد لاشه، چربی شکمی، پیش معده و سنگدان و درصد تلفات اثر معنی داری نداشت. افزودن آنزیم به جیره های غذائی مورد آزمایش به جز برpH ایلئوم (p<0/01)، اثر معنی داری بر سایر متغیرهای مورد مطالعه نداشت. نتایج این آزمایش نشان می دهد که در جیره جوجه های گوشتی، از دانه جو بدون پوشینه تا سطحی می توان استفاده کرد که مقدار NSP های محلول در جیره در دوره های آغازین، رشد و پایانی به ترتیب از 6/3، 1/4 و 6/4 درصد بالاتر نرود. بنابراین با توجه به ترکیب جیره سطح استفاده از جو بدون پوشینه در جیره های آغازین، رشد و پایانی به ترتیب صفر، 20 و 30% توصیه می شود.

در این تحقیق از یک روش جدید HPLC با استفاده از خالص سازی از ستونهای ایمونوافینیتی و مشتق سازی پس ستون الکتروشیمیائی و نهایتا تشخیص با آشکارگر فلورسانس جهت تعیین مقدار باقیمانده آفلاتوکسین در عضله میگو استفاده شد. میگوی یکنواخت شده به وسیله مخلوط آب و متانول (V/Vو80%) عصاره گیری شد و چربی این عصاره توسط هگزان جدا گردید. این عصاره با آب رقیق گردید و از ستون مناسب عبور داده شد. آفلاتوکسین ها متعاقبا از ستون های ایمونوافینیتی خارج شده و توسط HPLC با آشکارگر فلورسانس اندازه گیری شدند. متوسط میزان بازیافت آفلاتوکسین در بافت هایی که به طور مستقیم در سطوح ppbو 25/1، 5/2، 5، 10، 20 غنی سازی شده بودند 86% بود (محدوده بین 8/87 تا 112%) انحراف معیار نسبی داخل آزمایشگاهی کمتر از 6/16 % بود (محدوده 4/3 تا 6/16%). 47 نمونه میگوی پرورشی از استانهای جنوبی ایران انتخاب و از نظر حضور آفلاتوکسین های گروه های B,G مورد آزمایش قرار گرفتند، آفلاتوکسین B1 تنها در یک نمونه به میزان nggو71/1 تشخیص داده شد. این میزان بسیار کم، خطر قابل چشم پوشی را برای سلامت انسانها می تواند در پی داشته باشد.

در این مقاله اثرات ضد کوکسیدیایی گیاه درمنه خزری، عصاره اترپترولیومی گیاه و آرتمیزینین (آرتمیزینین یک ترکیب سزکوئی ترپن است که از گیاه درمنه خزری بدست می آید) با داروهای آمپرولیوم و سالینومایسین مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور در قالب یک طرح آماری کاملا تصادفی ساده 108 قطعه جوجه گوشتی بیست و یک روزه نژاد آرین در 9 تیمار و 12 تکرار این تحقیق طراحی گردید. تیمارها شامل: یک تیمار شاهد غیر آلوده (بدون درمان بدون ایجاد آلودگی)، یک تیمار به عنوان تیمار شاهد آلوده (بدون درمان با ایجاد آلودگی)، دو تیمار دریافت کننده جیره غذایی حاوی مقادیر 5/2 و 5 درصد پودر برگ خشک شده گیاه درمنه خزری، یک تیمار دریافت کننده جیره حاوی عصاره اتر پترولیومی گیاه دو تیمار دریافت کننده جیره حاوی آرتمیزینین به مقادیر ppmو40 و ppmو80، دو تیمار دریافت کننده جیره حاوی آمپرولیوم ppmو120 و سالینو مایسین ppmو60. بعد از یک شبانه روز به همه جوجه های تیمار های مختلف بجز شاهد غیر آلوده 50000 ااسیست E. tenella از طریق چینه دان خورانده شد. پس از 7 روز میزان افزایش وزن، میزان دفع ااسیست و میزان ایجاد زخم روده ای در همه تیمار ها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که از لحاظ میزان افزایش وزن پس از شاهد غیر آلوده، بهترین پاسخ را تیمار آرتمیزینین ppmو40 و سپس تیمار برگ 5/2 درصد و عصاره اترپترولیومی نشان دادند واختلاف معنی داری با تیمار شاهد غیر آلوده نداشتند (05/0<p). همه تیمارهای درمانی توانسته بودند در مقایسه باتیمار شاهد آلوده به طور معنی داری باعث کاهش تعداد ااسیستها شوند (05/0<p) و در این میان تیمارهای آمپرولیوم،سالینومایسین و آرتمیزینین ppmو80 بهترین اثر را داشتند. همه تیمار های درمانی تاثیر قابل ملاحظه ای درکاهش میزان زخم رودهای در مقایسه با تیمار شاهد آلوده داشتند(01/0<p)

به منظور بررسی برخی خصوصیات زیستی لاک پشت های دریایی دو جزیره هنگام و هرمز برای مطالعه انتخاب گردیدند، در طی سال 1378 تعداد 73 عدد لاک پشت مورد زیست سنجی قرار گرفته و صفات مورد نظر از جمله وزن، طول و عرض مستقیم لاک پشتی، طول و عرض منحنی لاک پشتی، طول لاک زیرین، طول دم و تعداد تخم های گذاشته شده اندازه گیری گردید، سپس اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نتایج حاصل نشان داد که فقط لاک پشت های عقابی (Eretmochelys imbricata) برای تخمگذاری به این جزیره می آمدند و از 73 عدد لاک پشت زیست سنجی شده فقط 45 عدد تخمگذاری نمودند که درصد لاک پشت های تخمگذاری نموده در جزیره هنگام به مراتب بیشتر از هرمز بود. همچنین در مقایسه بین وزن لاک پشت ها، نتایج نشان دادند که حداقل وزن لاک پشت ها 35 کیلو و حداکثر آنها 57 کیلو بوده است که از توزیع بالایی برخوردار می باشد. مقایسه بعدی بر روی تعداد تخم لاک پشت ها صورت پذیرفت، کمترین تعداد تخم گذاشته شده به ازای یک لاک پشت 72 عدد و بیشترین آن 126 عدد و متوسط آنها 90 عدد به ازای هر لاک پشت بود در صورتیکه حداقل و حداکثر استاندارد جهانی بین 100 تا 160 عدد می باشد. این در صورتی است که متوسط تخم های گذاشته شده در غرب خلیج فارس 79 عدد می باشد که این رقم به مراتب از دو جزیره فوق کمتر است. در نهایت چنین نتیجه گیری گردید که لاک پشت های عقابی که در خلیج فارس تخم گذاری می کنند از متوسط وزن و طول کمتری نسبت به متوسط جهانی برخوردارند و همچنین تعداد تخم کمتری نیز می گذارند ولی لاک پشت های شرق خلیج فارس از غرب خلیج فارس بزرگترند و تخم های بیشتری نیز می گذارند.

رژیم غذایی لای ماهی (Tinca tinca) تالاب امیرکلایه لاهیجان در سال 1380 بررسی شد. این مطالعه طی چهارفصل صورت گرفت. صید ماهیان توسط دام گوشگیر، ساچوک، پره، سالیک و الکتروشوکر انجام شد. پس از صید، ماهیان زیست سنجی، تعیین سن و کالبد گشایی شده و محتویات روده مورد شناسایی قرار می گرفتند. برطبق نتایج به دست آمده از 178 قطعه لای ماهی تالاب امیرکلایه از گروه های سنی +7 +1، میانگین طول کل 3/26 سانتی متر، میانگین وزن 5/382 گرم، میانگین شاخص پر بودن دستگاه گوارش 2/187، میانگین شاخص ضریب چاقی 2/1537، میانگین شاخص طول نسبی روده 72/0 بود. لای ماهی در طی سال 1380 از هفده نوع ماده غذایی شامل ادناتا، حلزون، گیاه آبزی،تری کوپترا، شیرونومیده، همیپترا، افمروپترا، سیمولیوم، بچه ماهی سوف حاجی طرخان، دیپترا، گاماروس،توبی فکس، بذر گیاه، ساس آبی، کنه آبی، زئوپلانکتون و فیتوپلانکتون تغذیه کرده بود. در بین مواد غذایی مورد تغذیه قرارگرفته فیتوپلانکتون، حلزون و همیپ ترا بالاترین درصد فراوانی (0/34%، 7/65% و 5/68%) و کنه آبی، ساس آبی،تری کوپترا، افمروپترا، دیپترا و بچه ماهی سوف حاجی طرخان کمترین درصد فراوانی (هریک 1/1 درصد) را داشتند. بنابراین با توجه به اطلاعات به دست آمده لای ماهی یک ماهی فیتوپلانکتون خوار، زئوپلانکتون خوار، کفزی خوار، گیاهخوار و گوشتخوار است که با در نظر گرفتن رژیم غذایی و همچنین نسبت طول روده به طول بدن می توان گفت که لای ماهی همه چیز خوار می باشد. ضمن اینکه عادتهای غذایی لای ماهی و فاکتورهای تغذیه تابعی از تغییرات فصلی، سنی و جنسی بودند.

پنج گروه ژنتیکی از جوجه های گوشتی نر شامل خروسهای خطوط A، B، C، D و جوجه های هیبرید آرین با سه سطح تغذیه شامل دریافت آزاد غذا، 95 درصد و 90 درصد آزاد، در یک آزمایش فاکتوریل مورد مقایسه قرار گرفتند. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک های کامل تصادفی بود. طول دوره پرورش 6 هفته در نظر گرفته شد. در طی این دوره تلفات مورد بررسی قرار گرفت و در صورتیکه تلفات ناشی از آسیت بود در مورد هر یک از تیمارها ثبت می گردید. در پایان هر هفته نیز نمونه های خون به منظور تعیین هماتوکریت، هورمون های T3 و T4 اخذ گردید. مقایسه این خطوط و سطوح مختلف محدودیت خوراک از نظر پارامترهای اندازه گیری شده نشان داد که خطوط پدری بخصوص خط B در مقابل آسیت دارای حساسیت می باشند(01/0 >p) و خط C دارای بیشترین مقاومت در مقابل آسیت می باشد (05/0 >p).

موجودات آبزی به طور مداوم در معرض خطرات ناشی از آلودگی های محیط زیستشان قرار دارند. یکی از این مواد آلوده کننده، شوینده آنیونی است که به میزان زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور مطالعه اثر این مواد آلوده کننده بر پارامترهای خونی ماهی حوض، 140 عدد ماهی حوض (20 –18 سانتی متر) به تعداد مساوی در4 گروه تقسیم گردیدند. گروه یک به عنوان شاهد و 3 گروه دیگر به عنوان گروه های آزمایش به ترتیب به مدت 21 روز در معرض مقادیر 5، 10 و 15ppm ماده شوینده آنیونی (شامپو) قرار گرفتند. در پایان مدت آزمایش از ماهی ها خونگیری به عمل آمد و مقادیر گلبول های قرمز، گلبول های سفید، هموگلوبین تام، هماتوکریت، شمارش تفریقی گلبول های سفید، حجم متوسط گلبولی(MCV)، متوسط هموگلوبین گلبولی(MCH) و نیز غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی(MCHC) با روش های مناسب مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل با استفاده از آزمون آنالیز واریانس(ANOVA) و آزمون چند دامنه ای دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. تعداد گلبول های قرمز، هماتوکریت و میزان هموگلوبین تام در گروه 1 به طور معنی داری از گروه شاهد بیشتر بود (p<0/05). به علاوه تعداد گلبو ل های سفید در گروه 2 به طور معنی داری از گروه شاهد کمتر بود (p<0/05).