فهرست مطالب

مجله پژوهشهای حقوقی
پیاپی 3 (بهار و تابستان 1382)

  • تاریخ انتشار: 1382/05/19
  • تعداد عناوین: 13
|
  • مقالات
  • علی خالقی * صفحه 9

    دادگاه های ایران به طور استثنائی صلاحیت رسیدگی به جرائم ارتکابی توسط ماموران و مستخدمان دولت در خارج از کشور را دارند. این صلاحیت بر مبنای اصل صلاحیت شخصی استوار گشته و اعمال آن در برخی موارد مستلزم رعایت اصل مجرمیت متقابل یا مضاعف است. مقاله حاضر با تشریح شرایط اعمال صلاحیت قضایی ایران، به بررسی مبنا و ضرورت آن می پردازد.

    کلیدواژگان: ماموران و مستخدمان دولت، مامورین سیاسی، مامورین کنسولی، مامورین فرهنگی، مصونیت، صلاحیت
  • سید جمال سیفی صفحه 31

    طی حیات قضایی دیوان دادگستری بین المللی، دولت ایران دو بار به عنوان خوانده طرف دعاوی دولت های انگلستان و امریکا در دیوان قرار گرفته و در دو پرونده به اقامه دعوی علیه امریکا مبادرت ورزیده است. زاویه نگاه ایران به دیوان دادگستری بین المللی در این دعاوی قابل تامل و بررسی می باشد.

    کلیدواژگان: دیوان دادگستری بین المللی، حقوق بین الملل، ایران، حل مسالمت آمیز اختلافات، رسیدگی قضایی
  • محسن عبداللهی صفحه 47

    کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل متحد با مطرح ساختن موضوع «جرم بین المللی دولت» در پیش نویس کنوانسیون مسوولیت دولت ها در سال 1976، مدعی آن شد که جامعه بین المللی به سلسله مراتبی استوار میان تعهدات بین المللی و به تبع آن تمایزی آشکار میان نظام های مسوولیت مدنی و کیفری دولت ها در حقوق بین الملل دست یافته است. تحولات بعدی و در نهایت حذف ایده اخیر از طرح پیش نویس کمیسیون در سال 2000 حکایت از آن دارد که تا تثبیت نظام مسوولیت کیفری دولت ها در حقوق بین الملل راه نسبتا درازی در پیش روست.

    کلیدواژگان: مسوولیت کیفری، مسوولیت بین المللی، حقوق بین الملل، کمیسیون حقوق بین الملل، جرم بین المللی، جنایت بین المللی
  • مایکل چیسیک صفحه 89

    فنآوری نوین اطلاعات، شیوه های اعلام اراده به عنوان مبنای اعمال حقوقی را متحول نموده است. علاوه بر این تجارت بین المللی کالا و خدمات را آن چنان سرعت بخشیده و تسهیل نموده که در سطح ملی و بین المللی اقدامات مختلفی را در قانونمندی این پدیده دامن زده است. تعیین مرجع رسیدگی به دعاوی تجارت الکترونیک یکی از ابعاد مهم این قضیه می باشد که در این مختصر به ویژه در قالب نظام حقوقی انگلستان مورد توجه قرار گرفته است.

    کلیدواژگان: تجارت الکترونیک، تابعیت، قرارداد، صلاحیت، اقامتگاه، کنوانسیون
  • ژان پل ژاکه ترجمه: ناصرعلی منصوریان صفحه 111

    عمل حقوقی به معنای عملی که موجد حقوق و تکالیفی می گردد از جمله مفاهیم اساسی در همه رشته های حقوق است. در حقوق بین الملل، این مفهوم پیچیدگی بیشتری پیدا می کند چرا که تقریبا همه فعالیت های سازمان های بین المللی را در بر می گیرد و بیان اراده دولت ها در عرصه روابط بین المللی به شمار می رود. از دیدگاه یک حقوقدان بین المللی، با توجه به قواعد و ضوابط لازم الرعایه حقوق بین الملل همچون قاعده آمره، اصل حسن نیت و نظریه استاپل، اعلامیه های یک جانبه دولت ها، و ملحق شدن آنها به معاهدات دوجانبه یا چندجانبه بین المللی، و نیز قطعنامه ها و تصمیمات سازمان های بین المللی از جمله مصادیق عمل حقوقی بوده، دولت ها و سازمان های بین المللی را متعهد و ماخوذ می سازند.

    کلیدواژگان: حقوق بین الملل، حقوق معاهدات، دولت، سازمان های بین المللی، عمل حقوقی
  • موضوع ویژه: حمایت حقوقی ازکپی رایت
  • محسن اسماعیلی صفحه 133

    حمایت از پدیدآورندگان آثار ادبی، هنری، صنعتی یا تجاری در زمان ما به یک ضرورت تبدیل شده و مورد اتفاق نظر در نظام های حقوقی است. با این همه ماهیت حقوقی رابطه پدیدآورندگان و آثارشان همچنان مورد بحث است. برخی این رابطه را از مقوله «حق» شمرده اند و برخی دیگر از مقوله «ملک». گروه دیگری نیز به پیدایش ماهیت سوم تمایل دارند. با توجه به نتایج علمی و آثار عملی این اختلاف نظرها، مقاله حاضر پس از مروری کوتاه بر مفاهیم و اصطلاحات مربوط، دلایل هر گروه را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه می رسد که اطلاق صفت ملکیت بر حقوق معنوی در ایران با هیچ مانعی روبه رو نیست. در سایر نظام های حقوقی نیز چاره هایی برای گرایش به این نظریه پیشنهاد شده است.

    کلیدواژگان: مالکیت های معنوی (فکری)، حق، حکم، ملک
  • مریم آموزگار صفحه 151

    رشد و گسترش ابعاد تجاری حقوق مالکیت معنوی که به ویژه متاثر از تکنولوژی های نوین ارتباطات و اطلاعات بود باعث شد که این موضوع در اساسنامه سازمان جهانی تجارت از جایگاهی مهم و برجسته برخوردار شود و موافقت نامه مستقلی به این موضوع اختصاص یابد. نیم نگاهی به موافقت نامه راجع به جنبه های تجاری حقوق مالکیت معنوی نشان می دهد که چگونه جامعه جهانی در پی قانونمندی و حمایت از حقوق مالکیت معنوی برآمده است.

    کلیدواژگان: کپی رایت، مالکیت معنوی، سازمان تجارت جهانی، تجارت، حقوق بین الملل
  • گیلیان دیویس صفحه 171

    یکی از چالش های کپی رایت تحولات و پیشرفت هایی است که در حوزه سیستم های ارتباطاتی و اطلاعاتی حادث گشته است. اینترنت این امکان را فراهم ساخته است که صدا، تصویر و متن به سهولت بر روی شبکه جهانی قرار گیرد. نباید فراموش کرد که به موازات تسهیل اطلاعات، امکان تعرض به حقوق مالکیت معنوی دیگران از طریق اینترنت نیز افزایش یافته و مراجع ملی و بین المللی را به واکنش در این مورد واداشته است.

    کلیدواژگان: کپی رایت، اینترنت، تکثیر، کنوانسیون، سازمان جهانی تجارت، مالکیت
  • عباس ایمانی صفحه 193

    حرمت حق مولف نباید باعث این توهم شود که منافع و مصالح عمومی جامعه در تقابل با مالکیت خصوصی مغفول مانده است. قوانین بسیاری از کشورها با محفوظ شمردن حق استثنائی استفاده منصفانه از اثر دیگری تلاش کرده اند که موازنه ای معقول میان جنبه های عمومی و خصوصی حق مولف ایجاد نمایند.

    کلیدواژگان: حق مولف، کامن لا، ایران، امریکا، استفاده منصفانه
  • ویلفرید ژان دیدیه صفحه 213

    متن حاضر به طور خلاصه به بیان ارکان تشکیل دهنده و مجازات جرم تقلید در آثار ادبی و هنری پرداخته، حمایت گسترده از پدیدآورنده این آثار در حقوق فرانسه را نشان می دهد.

    کلیدواژگان: تقلید، مالکیت ادبی، مالکیت هنری، جرم، مجازات، فرانسه
  • ام. جی. تی. دریسن ترجمه: باقر انصاری صفحه 225

    بسیاری از قراردادها و شبه جرم های راجع به حقوق مالکیت های فکری به لحاظ دخالت عنصری خارجی جنبه ای فراملی دارند. در دعاوی ناشی از قراردادها و شبه جرم های این چنینی از یک سو تشخیص مرجع یا مراجع صالح رسیدگی به دعوی امری پیچیده و فنی است و از سوی دیگر شناسایی و اجرای آرای صادره در مراجع ملی که عموما متفاوت از مرجع صادرکننده رای می باشند مشکلات زیادی را دامن زده است. اینکه کنوانسیون های بین المللی چگونه موفق گشته اند با هماهنگ ساختن نظام های ملی حقوق مالکیت های فکری را پشتوانه ای مناسب و موثر بخشند محور بحث این مقاله است.

    کلیدواژگان: صلاحیت، شناسایی، اجرا، مالکیت فکری، کنوانسیون بین المللی، نظم عمومی، قرارداد، شبه جرم، داوری
  • نقد و معرفی
  • علی خالقی صفحه 263

    اعضا و اهداف پانزده کشور اروپایی که دارای اهداف و منافع مشترک هستند و تمایل دارند که با همکاری نزدیک با یکدیگر روابط خود را در زمینه امور اقتصادی و سیاسی گسترش دهند در چارچوب سازمانی منطقه ای به نام اتحادیه اروپا فعالیت می کنند که امروزه به قطب سیاسی اقتصادی مهمی در صحنه روابط بین المللی مبدل گشته است. اعضای این اتحادیه که عبارتند از فرانسه، آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ، بلژیک، اسپانیا، اتریش، دانمارک، پرتغال، یونان، سوئد، هلند، ایرلند، انگلیس و فنلاند، براساس اعتماد متقابل نسبت به یکدیگر، اقدام به توسعه همکاری های خود در زمینه های قضایی، پلیسی و استرداد مجرمین نیز نموده اند و در این راستا توافق نامه هایی میان خود به امضا رسانده اند که نظایر آن معمولا در روابط این کشورها با دول غیرعضو دیده نمی شود...

  • سید قاسم زمانی صفحه 269

    استعمال دخانیات یکی از معضلاتی است که جامعه بشری را سخت نگران کرده است. در جهان امروز مصرف دخانیات یکی از مهمترین علل مرگ های قابل پیشگیری تلقی می شود. شاید هیچ کالای مصرفی را نتوان برای سلامتی بشر تا این حد مضر محسوب کرد به طوری که هر سال حدود 000/900/4 نفر در اثر مصرف دخانیات جان می بازند. دبیرکل سازمان بهداشت جهانی در فوریه 2003 با اشاره به این واقعیت تلخ، ابراز داشت که در کنار ایدز، استعمال دخانیات مهمترین علت رو به رشد مرگ و میر در جهان است و در دهه 2020 عامل اصلی مرگ های زود هنگام بشمار خواهد رفت. به زعم وی، اگر برای مقابله با گسترش مصرف دخانیات تمهیدی اندیشیده نشود در اوایل دهه 2020 آمار مرگ و میر ناشی از مصرف سیگار هر سال دو برابر خواهد شد...

|
  • Ali Khaleghi* Page 9

    The Iranian courts are exceptionally entitled to try the offenses committed abroad by governmental officers and employees. This jurisdiction is based on the principle of personality. It sometimes also requires the respect of the principle of double criminality. Examining the conditions of the jurisdiction of iranian courts in this matter, this article tends to evaluate its foundation and necessity.

  • Seyed Jamal Seifi* Page 31

    During its judicial functions, the International Court of Justice has tried four cases in which the Government of Iran has been involved. In two cases against the United States, the Iranian Government has been applicant and it has been respondent in the rest. The Iranian approach to International Court of Justice deserves to be examined.

  • Mohsen Abdollahi Page 47
  • Michael Chissick Page 89

    New information technology has developed the means for announcement of intention as the basis of contracts. Internet has expedited and facilitated the international trade of goods and services. Many measures has been taken in order to regulating the electronic commerce in national and international sphere. However, the issue of forum is one of the most important aspects in contractual and non-contractual disputes relating to electronic commerce.

  • Jean-Paul Jacqu Page 111

    As an act creating rights and duties, legal act is one of the fundamental notions in all legal branches. Legal act is faced with further complications in international law, since it covers whole activities of international organizations and as a tool for announcing of will of states. In view of an internationalist and according to many rules and principles such as jus cogens, good faith and estoppel, legal acts include bilateral and multilateral conventions, resolutions and decisions of international organizations and etc. The legal acts obligate the concerned states and organizations.

  • Mohsen Esmaili Page 133

    The protection of owners of literal, industrial and commercial works has become a necessity. All legal systems have accepted this essential issue. In this article, legal nature of the relation between copyrights owners and their works has been studied in islamic law.

  • Maryam Amuzgar Page 151

    New communication and information technologies have increased the commercial aspects of copyrighted works. World Trade Organization, therefore granted a salient place to intellectual property in agreement on trade related aspects of intellectual property rights.

  • Gillian Davies* Page 171

    Digital technology has transformed the marketplace for copyright protected works. Text, music and images are reduced to digital data which can be transmitted in digital form at high speed throughout the world. At the same time, commercial piracy and copying for private use have been ever more difficult to control. National and international forum, therefore have developed legal and technical protection measures of copyright.

  • Abbas Imani Page 193

    The respect of copyright is not intended to disregard public interests. In their laws and regulations many countries have recognised the fair use of copyrighted works. These legal systems have tried to raise a due balance between public and private aspects of copyrighted works.

  • Wilfrid Jeandidier Page 213

    Trans. & Res. by Reserch Group of Criminal Law and Criminology Protected by the intellectual property Code, literal and artistic works are largely covered by a penal protection in French law. This article describes the constituent elements of immitation in this matter and its sanction.

  • Marieke Germa Tonny Driessen Page 225

    Due to presence of a foreign element, many contracts and torts relating to intellectual property law have an extra-national character. As a result, it's difficult to determine the judicial authority trying the cases in this matter. Morever, the recognition and enforcement of foreign judgments have often posed many problemes. This article tends to show that how the international conventions brought an efficient protection to intellectual property law by harmonizing the national law systemes.

  • Seyed Ghasem Zamani Page 269