فهرست مطالب

خانواده پژوهی - پیاپی 14 (تابستان 1387)

فصلنامه خانواده پژوهی
پیاپی 14 (تابستان 1387)

  • 100 صفحه، بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/06/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حبیب الله نصیری، سیامک سامانی صفحات 109-122
    هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاسی برای ارزیابی نیازهای خانواده های ایرانی است. برای رسیدن به این هدف 472 آزمودنی طی دو مرحله انتخاب شدند (267 نفر مرد و 205 نفر زن). میانگین سنی آزمودنی ها 39/36 سال و انحراف استاندارد سن آن ها هم برابر با 71/7 بود. پس از دو مرحله که مرحله اول به صورت کیفی بود، از 259 آزمودنی خواسته شد تا نیازهایی را که فکر می کنند در یک خانواده وجود دارد را بنویسند. پس از تحلیل داده ها با تحلیل عوامل و روش اکتشافی و مؤلفه های اصلی یک مقیاس 48 گویه ای ساخته شد. در مرحله دوم، این مقیاس به 213 آزمودنی دیگر داده شد تا پاسخ دهند.
    پس از تحلیل نتایج یک مقیاس 26 گویه ای با پاسخ هایی در مقیاس لیکرت ساخته شد. این مقیاس دارای 5 خرده عامل است که 64/0 از واریانس کل را تبیین می نمایند. برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس (95/0) و برای خرده مقیاس ها بین 77/0 تا 92/0 و روش پایایی تنصیفی (90/0) استفاده شد که نتایج حاکی از پایایی مطلوب این مقیاس می باشند. برای تعیین روایی از دو روش تحلیل عوامل و روایی واگرا استفاده شد که نتایج حاکی از مطلوب و بالا بودن روایی این مقیاس می باشند.
    کلیدواژگان: نیازهای خانواده، ارزیابی نیازهای خانواده، پایایی و روایی، روایی واگرا
  • محمدباقر کجباف زهره لطیفی، حمیدرضا پوراعتماد، ماهگل توکلی صفحات 123-132
    هدف این تحقیق بررسی دیدگاه ها، نگرش ها، احساسات، واکنش ها و نیازمندی های افراد مجرد در رابطه با مسائل فردی و اجتماعی است تا علل احتمالی، عوارض و پیامدهای روان شناختی و اجتماعی این پدیده برجسته و راه کارهای مواجهه با آن از منظر شرکت کنندگان در تحقیق بررسی شود.
    بدین منظور 10 پسر و 20 دختر (سنین 32 تا 42 سال) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه عمیق فردی صورت گرفت.داده های کلامی، پس از آن که کلمه به کلمه ثبت شدند، مورد تحلیل محتوا قرار گرفتند. تحلیل نتایج به روش کلایزی نشان داد که مهم ترین دلایل مجرد ماندن گروه دختران، کمال گرایی، سخت گیری بیش از حد والدین و پیدا نکردن زوج مناسب، و در پسران عمدتا مشکلات اقتصادی و تردید در تصمیم گیری برای انتخاب بوده است. در مجموع افراد مجرد از وضعیت خود راضی نبوده و احساس شکست روانی، ضعف جسمانی و احساس طرد شدگی و عدم پذیرش داشته اند. آن ها در واکنش به نگرش های جامعه رفتارهای مختلف و متناقضی بروز می دادند که مورد بحث قرار گرفته اند.
    کلیدواژگان: تجردهای ناخواسته، پیامدهای روان شناختی، روش کیفی
  • فرامرز سهرابی، فاطمه رسولی صفحات 133-143
    مسئله روزافزون روابط جنسی فرازناشویی به عنوان یکی از عوامل آسیب زا در ساختار و ثبات خانواده، توجه بسیاری از متخصصان و پژوهشگران را به خود جلب کرده است. این پژوهش از میان عوامل متعدد روانی اجتماعی مؤثر در این زمینه به بررسی سبک دلبستگی و روابط جنسی فرازناشویی در میان زنان پرداخته است. به منظور رسیدن به اهداف پژوهش ابتدا 55 نفر از زنان متاهلی که به علت داشتن روابط نامشروع در مرکز مبارزه با مفاسد اجتماعی شهر تهران بازداشت شده بودند، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه کنترل نیز شامل 70 نفر از زنانی که روابط فرازناشویی نداشتند، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.
    هر دو گروه پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسالان هازان و شیور را پر کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر محاسبه فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و نمودارهای مربوطه، از آزمون خی دو و ضریب فای و کرایمر استفاده شد.
    نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین سبک دلبستگی ناایمن و روابط فرازناشویی رابطه وجود دارد (01/0P<) و زنانی که سبک دلبستگی ناایمن خصوصا سبک ناایمن اجتنابی دارند رابطه فرازناشویی بیشتری دارند (05/0P<). علاوه بر این مشخص شد که بین میزان تحصیلات و روابط فرازناشویی رابطه وجود دارد. به این معنی که میزان روابط فرازناشویی در میان زنان با تحصیلات پایین بیشتر است (01/0P<).
    کلیدواژگان: سبک دلبستگی، روابط فرازناشویی، زنان
  • اورزولا ویزه، شهرام مرادی، زهرا فدایی، مجتبی حبیبی عسگرآباد صفحات 145-165
    پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان شیوع کودک آزاری در دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان های تهران انجام گرفته است. به این منظور پرسشنامه کودک آزاری محقق ساخته با سه حیطه کودک آزاری از نوع بی توجهی، جسمی و عاطفی روی 738 دانش آموز اجرا شد که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند.
    برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی و تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که میزان شیوع آزار جسمانی، 5/17% بی توجهی، 4/36% و عاطفی 46/49% است. در حیطه آزار جسمی شایع ترین آزارها عبارتند از: سیلی زدن و لگد زدن؛ در حیطه بی توجهی: بی توجهی به بیماری فرزند و نبردن نزد پزشک و بی توجهی به علاقه مندی های فرزند و در حیطه آزار عاطفی: فریاد زدن و ناسزا گفتن. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنا داری در میزان شیوع کودک آزاری در حیطه جسمی، بی توجهی و عاطفی برحسب جنس دانش آموزان، پایه تحصیلی و سابقه طلاق والدین در خانواده وجود دارد. نتایج نشان داد که شیوع کودک آزاری شباهت زیادی با مطالعات خارجی ندارد، اما با نتایج مطالعات داخلی همخوانی دارد و همین امر ضرورت توجه اساسی به اجرای برنامه های مداخله ای در مقیاس وسیع را می طلبد.
    کلیدواژگان: شیوع، کودک آزاری جسمی، عاطفی و بی توجهی، دانش آموزان مقطع متوسطه
  • محسن دهقانی، محمد روشن، آناهیتا گنجوی صفحات 167-178
    رسیدگی به کودکان و نوجوانان بزهکار در حوزه کار روان شناسی قانونی قرار دارد. ارائه خدمات بهتر به این جمعیت مستلزم رویکرد تخصصی، در حوزه های ارزیابی، تشخیص و درمان است. از این رو نوع اطلاعات دریافتی از مورد می تواند فعالیت های مراکز اصلاح و تربیت را هدفمند و در چارچوب اهداف تعیین شده هدایت کند.
    این مطالعه به منظور بررسی ویژگی های جمعیت شناختی و روانی اجتماعی نوجوانان بزهکار در کانون اصلاح و تربیت و ارزیابی نوع اطلاعات روان شناختی و قانونی گردآوری شده به هنگام ورود آن ها به کانون اصلاح و تربیت صورت گرفته است.
    برای این منظور پرونده 120 نوجوان بزهکار پسر ساکن در کانون اصلاح و تربیت مورد مطالعه محتوایی قرار گرفت. از میان این پرونده ها 78 مورد که حاوی اطلاعات معتبری بودند انتخاب و اطلاعات موجود در آن ها در سه طبقه گزارش شد: روانی فردی، وضعیت خانوادگی و ویژگی های مرتبط با همسالان و مدرسه. نتایج در وهله اول نشان می دهد که این تحقیق پیشنهاد می کند برای ارزیابی و ارائه خدمات متناسب تر به این دسته از کودکان و نوجوانان، می بایست فرم های استانداردی برای ارزیابی روان شناختی از نظر روان شناسی قانونی تدوین و در این گونه مراکز به صورت یکسان اجرا شود. شیوع مشکلات متفاوت روانی خانوادگی تحصیلی در این گروه، نیاز به توجه دقیق به این مشکلات را پیش از زدن برچسب بزهکار به آن ها ضروری می سازد.
    کلیدواژگان: ارزیابی روان شناختی، کودکان و نوجوانان کانون اصلاح و تربیت
  • سولماز ربیعی*، مریم فاتحی زاده، فاطمه بهرامی صفحات 179-191

    هدف این پژوهش بررسی تاثیر روایت درمانی زوجی بر عملکرد خانوادگی زوجین شهر اصفهان بوده است. روش پژوهش نیمه تجربی با استفاده از پیش آزمون پس آزمون وگروه آزمایش و کنترل بود. 30 زوج از زوجین مراجعه کننده به بخش گفتاردرمانی بیمارستان کاشانی شهر اصفهان در سال 86 به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 زوج) و گواه (15زوج) جایگزین شدند. متغیر وابسته در این پژوهش عملکرد خانوادگی بود که توسط آزمون عملکرد خانوادگی بلوم ارزیابی شد.گروه آزمایش در 9 جلسه روایت درمانی زوجی شرکت نمودند. فرضیه های تحقیق آن بود که روایت درمانی زوجی بر بهبود عملکرد خانوادگی زوجین و ابعاد آن موثر است و تاثیر آن بر عملکرد خانوادگی زوجین و ابعاد آن برحسب جنسیت متفاوت است و عملکرد خانوادگی در زنان و مردان متفاوت می باشد. نتایج نشان داد که روایت درمانی زوجی عملکرد خانوادگی را بهبود می بخشد (01/0P<) و بر ابعاد آن به جز تاکیدات مذهبی و به هم تنیدگی موثر است (05/0P<). تاثیر این رویکرد بر عملکرد خانوادگی و ابعاد آن برحسب جنسیت تفاوت نداشته است (05/0P<). هم چنین بین عملکرد خانوادگی زنان و مردان تفاوتی وجود نداشت (05/0P<).

    کلیدواژگان: پیشرفت تحصیلی، دلبستگی به والدین و همسالان
|
  • H. Nasiri, S. Samani Pages 109-122
    The aim of this study was to develop a reliable and valid family needs scale for Iranian families. The sample inc-ludes 472 men and women (267 ma-les) with mean and standard deviation of age 36.39 and 7.71 respectively. All participants filled out The Family Basic Needs Scale.Based on the results of the factor analysis with Varimax rotation, five factors were extracted: 1- Psycholog-ical/Emotional needs 2- Financial/Ec- onomical needs, 3- Physical Health n-eeds, 4- Recreational needs, and 5- E-ducational needsCronbach’s Alpha for these factors and total scale were:. 92,. 90,. 77,. 88,. 75,. 95 respectively. Also divergent validity for this scale was checked.In sum, the results showed that the Family Basic Needs Scale is a reliable and valid scale for assessment of the family needs for Iranian families.
  • M. B. Kajbaf , Z. Latifi, M. A., H. R. Pouretemad , M. Tavakoli, M. A Pages 123-132
    The purpose of this study was to investigate attitudes, feelings, reactio-ns and needs of girls and boys with unwished celibacy. The individual and social consequence of this phenome-non was also investigated.20 girls and 10 boys (ages between 32 and 42) undergone a deep interview with a phonological approach.Qualitative analysis of data indicated that perfectionism and parents’ stric-tness on girls were the most important obstacles for their marriage But economic restrictions and difficu-lty in making decision (choosing right girl to get married) were the important causes for celibacy in boys. Female participants were absolutely unsatis-fied with their condition and usually felt failure accompanied with physical weakness. They tended to show wide range of incommensurable reactions to deal with their society problems.
  • F. Sohrabi , F. Rasoli, B. A Pages 133-143
    Extramarital relationship is the main issue in the family, which still remains a topic of interest for many research-hers, particularly in the field of soci-ology and psychology. This study ai-ms to determine the role of attachm-ment style in extramarital sexual relat-ionship in married women.In order to achieve the goal of the study 55 married women who had extramarital sex relationship were sel-ected in residential center of deviant women. 70 normal women who had no extra-marital relationship were matched as a control group with the study group to compare. Both groups completed the Hazan and Shiver attachment style questionnaire. The Chi-Squire and Ph-icoefficient were used to analysis the data.The result of the study indicated that women with insecure attachment style are more at risk of extramarital sexual relationship. A significant correlation was found between education level and extramarital sex relationship, rate.Insecure attachment style may pred-ispose women extramarital sex relat-ionship. Given to the findings, modi-fying the attachment style into secure type would help to over come the problem.
  • O. Vizeh, Sh. Moradi, M. A., Z. Fadaee, M. Habibi Asgharabad, M. A. Pages 145-165
    The purpose of the present research is to study the prevalence of child abuse among highschool students in Tehran townships.A sample of 738 high school students (355 girls) were selected based on clu-stered and stratified sampling.A questionnaire for measuring phy-sical and emotional abuse and neglect was developed. The questionnaire was standardized in a pilot study. Data was analyzed using factor analysis and mu-ltivariate analysis of variance (MAN-OVA). Prevalence of physical abuse, emot-ional abuse, and neglect respectively were 17.5%, 49.46%, and 36.4%. The most prevalent type of physical abuse were slapping and kicking; for emot-ional abuse, shouting and insulting; and for negligence, lack of attention to the child’s interests, sicknesses and not taking the child to the doctor.Moreover, results showed that there are significant differences in prevale-nce of child abuse according to gender of students, grades, and divorce hist-ory in the family.Results indicated that prevalence of child abuse is not as high as western countries, however it is similar to other studies that have been conducted in Iran and indicates that we need fun-damental strategies for preventing chi-ld abuse
  • M. Dehghani , M. Roshan, A. Ganjavi, M. A Pages 167-178
    Required services for delinquent children and adolescents are addressed in the field of forensic psychology. Delivering better services to them depends on taking a professional approach in assessment, diagnosis, and treatment. Hence, the type of gathered information could guide offered educations towards assigned objectives.The objective of the present study was to examine demographic and psychos-ocial characteristics of juveniles main-tained in correction service and the need for a comprehensive psycholog-ical and forensic assessment as early as they enter the system. Profiles of 120 male juveniles inhabiting in correction center were reviewed to investigate the content and available information. Among them 78 profiles with valid data were selected, organ-ized, and reported in three categories: individual-mental, family status, and peers and school features. Preliminary, the results suggest the need for devel-opment of a proper and standardized procedure for evaluation of children and adolescents in correction centers based on forensic psychology appro-ach to be implemented national wide. The prevalence of remarkable differe-nt mental-family-academic problems in this group necessitates the need for attending to these problems while pro-ceeding them as delinquents in juve-nile justice system.
  • S. Rabiee, M. Fatehi Zadeh, F. Bahrami Pages 179-191

    The purpose of this study was to examine the effectiveness of narrative couple therapy on couple’s family fun-ctionning. Research procedure was qu-asi experimental with pre-test and pos-t-test and control groups. Sample inc-ludred 30 couples who were referred to Kashani hospital in Isfahan pro-vince in 2007.They were placed randomly in the ex-perimental (15 couples), and control (15 couples) groups Family functioning as dependent var-iable was assessed by Bloom’s Fam-ily Function questionnaire. The experimental group were exposed to narrative couple therapy for nine se-ssions. It was hypothesized that narr-ative couple therapy would improve couple family functioning and it’s di-mesions and out come will differ based on. Results showed that narr-ative couple therapy had improved couple’s Family Functioning (P<0/01) and influenced all dimensions except enmeshment and religious commitme-nt (p<0/05).There was no gender difference (P<0/05).