فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات راهبردی
سال پنجم شماره 3 (پیاپی 18، پاییز و زمستان 1381)
- 402 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1382/03/13
- تعداد عناوین: 24
- مطالعات پایه
-
صفحات 637-654«برای تامین امنیتی که آدمیان در طول عمر خود خواهان آن هستند کافی نیست که ایشان تنها برای مدتی محدود تحت حکومت درآیند و یا این که امورشان تنها به موجب حکمی واحد رتق و فتق شود... زیرا اگرچه ممکن است ایشان به واسطه کوشش یکپارچه خود بر دشمنی خارجی غلبه کنند، لیکن بعدا - وقتی دشمنی مشترک نداشته باشند و یا بخشی از ایشان دولتی را دشمن و بخشی دیگر آن را دوست بشمارد-در آن صورت ایشان لاجرم به حکم اختلاف منافع از هم گسیخته می شوند و دوباره در بین خود به جنگ می پردازند.»
-
صفحات 655-670هدف من از تبیین و تشریح ماجرای یازدهم سپتامبر و یا به اصطلاح من «پدیده سپتامبر» در این مقاله آن است که با مدد یالکتیک تاریخی، فلسفه سیاسی هگل را از بن بست دوران پس از جنگ سرد برهانم. البته نه به زبان و شیوه فلسفه سیاسی هگل که همه چیز فقط بر مفهوم دولت تاکید دارد.
-
صفحات 671-692«یازدهم سپتامبر از جمله بزرگترین زلزله هایی است که امور را واضح می کند... اکنون مخالفت و مقابله با انباشت سلاح های کشتار جمعی در دست دولت هایی که مسئولیت پذیر نیستند، منافع ملی ما را تامین می کند.» گزارش فوق از زبان مشاور امنیتی جرج واکر بوش گویای آغاز یک تحول پارادایمی و آغاز فصلی نوین در سیاستگذاری خارجی آمریکا و به تبع آن نظام بین الملل است.
- مطالعات ایران
-
صفحات 693-710هجوم انتحاری به برجهای مرکز تجارت جهانی به عنوان نمادهای سرمایه داری جهانی شده و ساختمان وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در آغاز هزاره سوم، رخدادی عظیم بود که سرنوشت جامعه بشری را دگرگون و تاریخ روابط بین الملل را به دو برهه پیش و پس از این واقعه تقسیم کرد.
-
صفحات 711-720علل و ریشه های بروز حادثه 11 سپتامبر در ایالات متحده آمریکا، هر چه بود، منجر به اقدامات و اتخاذ سیاستهایی از سوی آن کشور و مجموعه واکنشهایی از سوی دیگر کشورها به ویژه در خاورمیانه، جنوب آسیا و آسیای میانه شد که محیط امنیت بین الملل به طور عام و محیط امنیت منطقه ای در خاورمیانه را به طور خاص دستخوش دگرگونی های چشمگیری ساخت.
-
صفحات 721-727به دنبال فجایع 11 سپتامبر یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا اعلام کرد ایران و آمریکا در برخی جهات دیدگاه مشترکی نسبت به شرایط موجود داشته و از این رو می توانند در جنگ علیه طالبان با هم همکاری کنند. این پیش بینی خیلی زود تحقق یافت. ایران در جنگ اتحاد شمال با طالبان، کمک های نظامی و غذایی برای آنها ارسال نموده و برخی از مشاوران نظامی ایران همانند مشاوران نظامی آمریکا در مسیر جاده کابل در رفت و آمد بودند.
- مطالعات بین الملل
-
صفحات 729-738در فرایند شکل گیری و قوام ماهیت روابط بین الملل، حوادث به خودی خود فاقد اهمیت و ویژگی اند. آنچه حوادث را برجستگی می دهد، روند جایگزین شدن قالب های فکری، چارچوب های متحول شده و سیاست های برخاسته از نظم در حال پاگیری با نگرش ها، ساختارها و عملکردهای برخاسته از نظم در حال زوال است.
-
صفحات 739-757«مگر ندانسته ای که پروردگارت [قوم] عاد چه کرد؟ صاحب [بناهایی چون] تیرک های بلند. که مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ و با قوم [قوم] ثمود، همانان که در دره، تخته سنگها را می بریدند؟ و با فرعون، صاحب خرگاه ها [و بناهای بلند] همانان که در شهرها سر به طغیان برداشتند، و در آنها بسیار تبهکاری کردند.
-
منافع حیاتی و کسری بودجه / بررسی وضعیت کمک های خارجی آمریکا پس از 11 ستامپرصفحات 759-769برنامه های کمک ایالات متحده به خاورمیانه موضوع چالش های سیاسی شدید میان دولت و کنگره در پنج تا شش ماه آینده خواهد بود. دولت خواه ناخواه برای به حداقل رساندن کسری بودجه بر محدود کردن اعطای کمک های خارجی تاکید خواهد کرد. در حالی که کنگره بر اختلافات مربوط به میزان تاثیرگذاری کمک های دوستانه بر حکومت های میانه روی منطقه متمرکز خواهد شد.
-
صفحات 771-780
این مقاله تاثیر «حملات 11 سپتامبر» را بر اقتصاد جهانی، بازارهای مالی و وضعیت ژئوپلتیکی جهان بررسی می کند. در این گزارش میان تاثیرات موقت و دائمی تمایز قائل می شویم: چرا که در اقتصاد و بازار بررسی های دوره ای در مقابل بررسی های ساختاری قرار می گیرد. در بررسی های دوره ای و مقطعی، به هر دو پیامد کوتاه و بلندمدت توجه می شود.
-
صفحات 783-814دانشوران این شماره. تاثیرات پدیده سپتامبر را بر حوزه هائی چون «نبرد با تروریسم»، «استراتژی آمریکا برای سلطه بر جهان» «آینده دولتهای ملی» و «فرصتها و تهدیدهای جمهوری اسلامی ایران»، از منظر تئوریک و راهبردی، به بحث و تحلیل گذارده و هر کدام به فراخور موضوع گفت و گو، بایدها و نبایدهای فرآیند سیاستگذاری در نظام جمهوری اسلامی را در قبال این رویداد ترسیم کرده اند.
- سخنرانی علمی
-
بدیل های تصمیم سازان جمهوری اسلامی ایران در قبال تهدیدات آمریکا / مورد بحران عراقصفحات 815-818اهمیت واقعه 11 سپتامبر به اندازه ای است که اندیشمندان مسایل امنیتی معتقدند که این واقعه، مبنای طرح معنای پست مدرنیستی از امنیت گردید. آمریکا به طور کلی با کنترل کشورهای خاص وضع امن خود را حفظ می کرد؛ این وضع، در نظام دو قطبی سابق در مورد شوروی و پس از آن هم در قبال کشورهای «سرکش» به قول چامسکی انجام می گرفت.
-
صفحات 819-824به دنبال حملات تروریستی یازدهم سپتامبر به مراکز تجاری و امنیتی ایالات متحده آمریکا در شهرهای نیویورک و واشنگتن، موج گسترده ای از نگرانی در درون این کشور و در سطح جهانی نسبت به پیامدهای منفی این حوادث، در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی ظاهر شد.
- گزارش ها
-
پس از 11 سپتامبر (گزارش سمینار) / مرکز نیکسون و فصلنامه منافع ملیصفحات 825-864«مرکز نیکسون» و «فصلنامه منافع ملی» در 4 اکتبر 2001 به صورت مشترک، سمینار یک روزه ای را با عنوان «تاثیرات حملات 11 سپتامبر» برگزار کردند. محل برپایی این سمینار، مرکز نیکسون در واشنگتن دی.سی و ریاست آنرا دکتر شلزینگر-مدیرمسئول فصلنامه منافع ملی-بر عهده داشت.
-
11 ستامبر؛ نگاه ایرانی (گزارش همایش) / پژوهشکده مطالعات راهبردیصفحات 865-870همایش «11 سپتامبر؛ نگاه ایرانی» به همت معاونت پژوهشی پژوهشکده مطالعات راهبردی در سالروز این رویداد در بیستم شهریورماه 1381 و با حضور تنی چند از اساتید صاحب نظر در این موضوع برگزار شد تا از نگاه ایرانی به تجزیه و تحلیل این حادثه و حوادث پس از آن بپردازد. آنچه در ادامه می آید گزارش مبسوط این همایش است که توسط دفتر فصلنامه تنظیم شده است.
-
مفهوم امنیتی 11 سپتامبر (گزارش راهبردی) / مؤسسه ویژه تحلیل سیاست خارجی (آمریکا)صفحات 871-883رخداد 11 سپتامبر سیاست امنیت ملی آمریکا را متحول ساخت. این واقعه نه در افغانستان که در بسیاری از کشورهای جهان اثرات قابل توجهی به جای گذاشت. بنابراین در این گزارش از معنا و مفهوم امنیتی 11 سپتامبر برای کشورهای منطقه پرسش نموده و سعی کرده ایم، نشان دهیم که این رخداد چه تاثیراتی در کشورهای مختلف به جای گذارده است.
-
نگاه آمریکائی به امنیت جهانی (گزارش راهبردی) / کمیسیون استراتژی امنیت ملی آمریکاصفحات 884-894تصویری که از جهان در 25 سال آینده می توان داشت، البته تصویری مبهم است که با توجه به روندهای مختلفی که در آن به وقوع خواهد پیوست، ماهیت و اجزاء آن مشخص می شود. با این حال از نگاه آمریکا آن چه در جهان آینده وجود خواهد داشت، عبارت است از:پراکندگی قدرت: ظاهر امر حکایت از آن دارد که: نه آمریکا و نه هیچ کشور دیگری نخواهد توانست قدرت بلامنازع باشد.
-
واکنش مردم آمریکا به واقعه 11 سپتامبر چگونه بوده است؟ / گزارش نظرسنجیصفحات 895-903در فردای 11 سپتامبر 2001، گروهی از عالمان علوم اجتماعی در «مؤسسه تحقیقات اجتماعی» (ISR)، در نشستی در پی آن بودند که چگونه می توانند با به کارگیری امکانات و مهارت هایشان جهت گذار از این دوران به جامعه خود کمک نمایند. این گروه که جمعی از عالمان سیاسی، اقتصادی، جامعه شناس، جمعیت شناسی، روان شناسی و روش شناسی را شامل می شد، از ابعاد مختلف به گمانه زنی نوع رفتار اجتماعی- و رفتار مطلوب- مردم پس از این رخداد پرداخت.
- بررسی کتاب
-
صفحات 905-912واقعه 11 سپتامبر اگرچه رخدادی در گستره ملی ایالات متحده آمریکا بود، اما متاثر سیاست حارجی و بین المللی دولت جرج بوش، تبدیل به یک مساله جهانی شد و کمتر کشور، جنبش یا سازمانی را می توان یافت که به نوعی از آن تاثیر نپذیرفته باشد. با این حال آنچه که بیش از همه در خور توجه می نماید، تاثیرپذیری جهان اسلام از این رخداد است.
-
صفحات 913-931وقوع حادثه 11 سپتامبر 2001 در آمریکا را باید از جمله رخدادهای بزرگ قرن 21 به شمار آورد که آثار و تبعات آن با توجه به نوع برخورد دولت جرج بوش با آن، تنها منحصر به جامعه آمریکا نیست و شاهد توسعه زمانی و مکانی آن هستیم. به این معنا که 11 سپتامبر معنایی جهانی یافته و در قالب استراتژی مبارزه با تروریسم و دارندگان سلاح های کشتار جمعی، کل جهان - و به ویژه خاورمیانه - را متاثر می سازد.
-
صفحات 932-935حادثه 11 سپتامبر که منجر به کشته شدن هزاران انسان بی گناه و فروپاشی ساختمان مرکز تجارت جهانی شد، به عنوان مهم ترین اقدام تروریستی تلقی شد. حمله به نهاد ثروت و قدرت آمریکا، همگان را متحیر ساخت و این سؤال مطرح شد که عاملان این حادثه چه کسانی بودند؟
-
صفحات 936-945منطقه خاورمیانه به دلیل موقعیت ویژه اش همواره کانون توجه قدرتهای بزرگ بین المللی بوده است؛ این اهمیت و به تبع آن حضور قدرتهای بزرگ بین المللی در خاورمیانه از یکسو به دلیل تامین منافع پایدار خود و از سوی دیگر به بهانه حفظ صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی، نام این منطقه را در ادبیات سیاسی با اصطلاح «منطقه استراتژیک آشوب زده» قرین کرده است.
- گاه شمار
-
صفحه 957