فصلنامه پرستاری و مامایی
پیاپی 14 (تابستان 1388)

التیام زخم فرآیند پیچیده ای است و در این فرآیند پانسمان ها نقش اصلی را بر عهده دارند. بطور کلی پانسمان های مورد استفاده در زخم ها به دو نوع سنتی و نوین تقسیم می شوند. پانسمان های نوین متعددی در دسترس هستند که در التیام زخم ها موثر می باشند. تصور بر این است که پانسمان های جدید نظیر پانسمان های سنتتیک، التیام زخم سوختگی را تسهیل می نمایند. هدف مطالعه حاضر مقایسه تاثیر پانسمان های سنتتیک و سنتی بر التیام زخم های سوختگی در کودکان می باشد.
تحقیق حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که روی 61 کودک مبتلا به زخم سوختگی درجه 2 و 3 بستری در بخش سوختگی مرکز آموزشی درمانی سینا در سال 1387 انجام شده است. جهت انجام پژوهش 31 بیمار تحت درمان با پانسمان سنتتیک در گروه تجربی و 30 بیمار نیز تحت درمان با پانسمان سنتی در گروه کنترل قرار گرفتند. زمان شروع گرانولاسیون و اپیتلیزاسیون، مدت بستری، میزان تب و عفونت با استفاده از ابزار های پژوهشی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارspss و آزمون های توصیفی و استنباطی انجام شد.
در گروه تحت درمان با پانسمان های سنتتیک، میانگین روز های محاسبه شده برای گرانولاسیون 62/0 ± 48/2، اپیتلیزاسیون 14/1 ± 38/3 و مدت بستری 17/2 ± 70/6 بود. در گروه تحت درمان با پانسمان های سنتی نیز، میانگین محاسبه شده برای گرانولاسیون 64/1 ± 13/4 روز، اپیتلیزاسیون81/1 ± 18/6 روز و مدت بستری 34/4 ± 90/10 روز بود. تجزیه و تحلیل آماری تفاوت معنی داری را در هر سه شاخص بین دو گروه نشان داد.
این مطالعه نشان می دهد که استفاده از پانسمان های سنتتیک، التیام زخم سوختگی را در کودکان تسریع می نماید. لذا لازم است که پرستاران در مورد پانسمان های زخم تحقیق نموده و در این رابطه شواهد بالینی محکمی بدست آورند.

تولد نوزاد نارس، لزوم مراقبت خانواده محور و ارایه مراقبت های مطلوب با افزایش ارتباط بین اعضاء تیم سلامت و خانواده نوزاد نارس را ملموس تر می کند. به جهت آنکه مطالعات حاضر موجود بیشتر در راستای مشکلات درمانی نوزادان نارس یا پرستاری از آن معطوف بوده و به پرستاری خانواده محور توجه کافی نشده است لذا هدف این مطالعه بررسی دیدگاه پرستاران در مورد اهمیت و مراقبت های ارایه شده برای نوزادان بستری است.
این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بوده، حجم نمونه شامل 32 نفر پرستار شاغل در بخش مراقبت ویژه نوزادان مرکز آموزشی درمانی الزهرا (س)، کودکان و طالقانی تبریز که به روش سرشماری انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه 21 گزینه ای NPST مارگارت مایلز و همکاران انجام گردید. این ابزار مربوط به حمایت های پرستاری ارایه شده برای والدین در چهار حیطه از حمایت های" عاطفی، ارتباطی- اطلاعاتی، اعتماد بنفس و مراقبت کیفی" می باشد و شامل دو مقیاس (الف)- اهمیت حمایت ها (ب)- میزان حمایت های دریافتی می باشد. روایی ابزار به روش روایی محتوایی و ترجمه، و پایایی ابزار به روش آلفای کرونباخ (96/0) انجام شد.
بیشترین و مهمترین حمایت های ارایه شده به والدین دارای نوزاد نارس بستری در NICU، مربوط به دو حیطه های مراقبت کیفی و عاطفی بودند. همچنین مشخص شد که بین اهمیت و میزان حمایت های پرستاری ارایه شده به مادران دارای نوزاد نارس بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان ارتباط مثبت و معنی دار آماری وجود دارد.
با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش که نشان دهنده میزان کمتر حمایت ارایه شده در بعد " اعتماد بنفس" و "ارتباطی- اطلاعاتی" از طرف پرستاران NICU بود لذا توجه به این دو حیطه و برقراری روش های تامین کننده آن در مراقبت خانواده محور ضروری می باشد.

آسیب پرینه به طور شایع به هنگام زایمان اتفاق می افتد و می تواند باعث عوارض کوتاه مدت و بلند مدت بعد زایمانی شود. درد، خونریزی، نیاز به ترمیم زخم و اختلالات ادراری، روده ای، جنسی و درد طول کشیده بعد زایمانی از عوارض پس از زایمانی مرتبط با آسیب پرینه می باشد و سلامت مادر و نوزاد را به خطر می اندازد. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر روش ماساژ پرینه با لوبریکنت در مرحله دوم زایمان بر آسیب پرینه می باشد.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی است. در این مطالعه 70 زن اول زایی که تمایل به شرکت در پژوهش و شرایط انجام زایمان طبیعی را داشتند؛ به صورت تصادفی در دو گروه مداخله (35 نفر) و کنترل (35 نفر) قرار گرفتند. در مادرانی که به صورت تصادفی در گروه ماساژ با لوبریکنت قرار گرفته بودند در مرحله دوم زایمانی با نزول فعال یا پیدا شدن سر جنین به هنگام انقباضات رحمی به وسیله دو انگشت داخل واژن با استفاده از لوبریکنت استریل محلول در آب ماساژ پرینه انجام می شد. بعد از اعمال مداخله، داده های بدست آمده از مطالعه به وسیله روش های آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارspss مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
میزان پرینه سالم (50 درصد در مقابل40 درصد) پارگی های درجه یک (41 درصد در مقابل50 درصد) و پارگی های درجه دو (9 درصد در مقابل10درصد) و اپیزیوتومی در گروه ماساژ پرینه و گروه کنترل مشابه بود. تجزیه و تحلیل آماری تفاوتی بین این آسیب ها را نشان نداد.
ماساژ پرینه در زنان اول زا در مرحله دوم زایمان احتمالا تاثیری بر میزان آسیب پرینه ندارد.

دیسمنوره اختلال ژنیکولوژیک شایعی است که حدود 50 درصد از زنان در سنین قاعدگی را مبتلا می سازد و حدود 1 درصد زنان در سنین باروری به علت دیسمنوره شدید به مدت 1 تا 3 روز در هر ماه از کار می مانند. هدف از این مطالعه بررسی اثر ترکیب عصاره ی رازیانه و ویتامین E بر شدت درد دیسمنوره اولیه در دانشجویان شهر تبریز بود.
این مطالعه به روش نیمه تجربی انجام شد. ابتدا به کلیه دانشجویانی که دیسمنوره اولیه داشتند و مایل به شرکت در تحقیق بودند، پرسشنامه شماره 1 داده شد که مربوط به تعیین مشخصات فردی – اجتماعی، تاریخچه قاعدگی، سلامت عمومی و تعیین شدت درد قاعدگی آنها بود و از دانشجویان خواسته شد که آن را در طی سیکل قاعدگی ماه آینده تکمیل نمایند. سپس، به 68 نفر از آنها که واجد شرایط مطالعه بودند پرسشنامه شماره 2 و 8 عدد کپسول حاوی ترکیب 60 میلی گرم عصاره رازیانه و 150 واحد ویتامین E داده شد. پرسشنامه شماره 2 شامل دو بخش بود، بخش اول در خصوص جدول شدت درد دیسمنوره اولیه بود که نمونه ها شدت درد را در ساعات 1-2-3-6-12-24-48 بعد از شروع قاعدگی با استفاده از ابزار VAS در مقیاس 10 در جدول فوق ثبت می کردند و بخش دوم در خصوص جدول زمان مصرف دارو بود که نمونه ها از زمان شروع قاعدگی تا 48 ساعت بعد از شروع قاعدگی هر 6 ساعت یک عدد کپسول را مصرف نموده و در محل مربوطه در جدول فوق علامت می گذاشتند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS انجام شد.
نتایج مطالعه نشان داد که در نمونه ها میانگین طول دوره سیکل قاعدگی 5/1 ± 1/28 روز، میانگین تعداد روزهای قاعدگی1/1 ± 9/5 روز، میانگین سن شروع قاعدگی 3/1±8/13 سال، میانگین سن شروع دیسمنوره 7/1 ± 1/16 سال، میزان غیبت از محل کار و دانشگاه 3/60 درصد، میزان استفاده از داروی مسکن 7/89 درصد و سابقه خانوادگی دیسمنوره 1/22 درصد بود. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که ترکیب عصاره رازیانه و ویتامین E با 001/0 P< در کاهش شدت درد دیسمنوره اولیه مؤثر می باشد و میزان رضایت از مصرف این ترکیب دارویی 75 درصد می باشد و 5/73 درصد افراد مصرف این ترکیب دارویی را به دیگران توصیه می نمایند.
با توجه به نتایج مطالعه استفاده از داروهای گیاهی و ویتامین ها مانند ترکیب عصاره رازیانه و ویتامین E که فاقد عوارض داروهای شیمیایی هستند، توصیه می گردد.

پرسنل فوریت های پزشکی همواره در معرض خشونت قرار دارند. در مرور متون داخلی پژوهشی یافت نشد که شیوع خشونت محل کار علیه پرسنل فوریت های پزشکی را مورد بررسی قرار داده باشد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی خشونت کلامی محل کار علیه پرسنل فوریت های پزشکی و عوامل موثر در آن می باشد.
این پژوهش توصیفی بر روی 160 نفر از پرسنل فوریت های پزشکی شاغل در مراکز اورژانس پیش بیمارستانی استان آذربایجان شرقی که با روش سرشماری انتخاب شدند انجام گرفت. برای جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه تلفیقی استفاده شد که مشخصات واحدهای مورد مطالعه، خشونت کلامی محل کار و عوامل موثر در آن را بررسی می نمود. پرسشنامه ها برای پرسنل مورد مطالعه پست گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری ver 13/ SPSS و آمار توصیفی استفاده گردید.
نتایج نشان داد که 8/68 درصد از پاسخگویان در سال گذشته خشونت کلامی محل کار را تجربه نموده بودند و کمبود آگاهی مردم در مورد وظایف پرسنل فوریت های پزشکی را مهمترین علت خشونت می دانستند. بیشترین واکنش به خشونت کلامی محل کار دعوت کردن مهاجم به آرامش (4/49%) و مهمترین دلیل برای این واکنش بیهوده بودن پی گیری (9/36%) ذکر شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که بسیاری از پرسنل فوریت های پزشکی استان آذربایجان شرقی در معرض خشونت کلامی محل کار قرار دارند. از طرف دیگر، با توجه به نتایج مطالعه، برای کاهش خشونت علیه این پرسنل آموزش عمومی و آموزش پرسنل فوریت های پزشکی در زمینه کنترل خشونت توصیه می شود.

با توجه به مشکلات متعدد جسمی و روانی بیماران همودیالیزی، آنها در انجام برخی از امور روزمره خویش وابسته به دیگران هستند و در واقع، توانایی خود مراقبتی کاملی ندارند. مطالعات کمی در زمینه تعیین توانایی مراقبت از خود در بیماران همودیالیزی بخصوص در جامعه ایران انجام شده است، لذا در این مطالعه هدف بر آن است تا ضمن تعیین توانایی خود مراقبتی در این بیماران رابطه آن با برخی مشخصات فردی و اجتماعی نیز بررسی گردد.
این مطالعه توصیفی در سال 1388 در بیمارستان های درمانی مراغه، بناب، مراغه انجام گرفت. جامعه این پژوهش عبارت بود از 115 بیمار همودیالیزی که با روش سرشماری به عنوان نمونه مطالعه انتخاب شدند. داده ها با پرسشنامه تلفیق و تعدیل شده مشتمل بر دو قسمت مشخصات فردی – اجتماعی و توانایی خود مراقبتی جمع آوری شد. داده ها با نرم افزار spss و آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد.
نتایج نشان داد توانایی خود مراقبتی در 3/78 درصد بیماران مطلوب می باشد. بیشترین توانایی خود مراقبتی مطلوب در واحدهای مورد پژوهش در زمینه مراقبت از مسیر عروقی بود (73%) و بیشترین توانایی خود مراقبتی نامطلوب در واحدهای مورد پژوهش در زمینه رعایت رژیم غذایی بدست آمد. نتایج نشان داد که بین توانایی خود مراقبتی و برخی از مشخصات فردی اجتماعی شامل سن، جنس، وضعیت تاهل و وضعیت شغلی ارتباط معنی داری وجود دارد.
نتایج مطالعه نشان داد که این بیماران توانایی خود مراقبتی کاملی ندارند و لازم هست با اقداماتی از قبیل آموزش دقیق و مستمر، آگاهی این بیماران را در مورد رژیم غذایی و عوارض ناشی از همودیالیز و راه های پیشگیری از آن را افزایش داد تا به این طریق توانایی خود مراقبتی در آنها افزایش یابد.

فقر آهن شایعترین اختلال تغذیه ای در جهان امروز است. برخی از علایم افسردگی با علایم بالینی کمبود آهن شباهت دارد ولی هنوز در این زمینه در کشورمان کمتر مطالعه ای صورت گرفته است، لذا، این مطالعه با هدف ارتباط بین فقرآهن و شدت افسردگی در نوجوانان دختر شهرستان خوی در سال 1387 انجام گرفته است.
این پژوهش مطالعه همبستگی توصیفی بوده که 216 نفر از دانش آموزان دختر به روش تصادفی چند مرحله ای بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه و آزمایش نمونه خون بود. از روش های آماری توصیفی و با استفاده از کامپیوتر و نرم افزار SPSS جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
بر اساس یافته های پژوهش 7/16 درصد دانش آموزان افسردگی خفیف و 6/4 درصد افسردگی متوسط و 6/17 درصد واحدهای پژوهش فقر آهن را داشتند و آزمون آماری tمستقل نشان دهنده ارتباط معنی دار بین فقرآهن و افسردگی می باشد.
با توجه به مطالعات قبلی و مطالعه حاضر می توان گفت که فقر آهن یک عامل خطر برای بروز افسردگی دختران به شمار می آید. از طرفی، سلامت زنان بر سلامت کلیه ی اعضای خانواده و جامعه تاثیر می گذارد، لذا کمبود آهن می تواند اثرات نامطلوب خود را بر سلامت دختران در آینده و در دوران بارداری و شیردهی داشته باشد. در این راستا باید جهت اقدامات پیشگیرانه آموزش های لازم به والدین و دختران داده شود.