پس زمینه ذهنی ما از تصویر واقعی امیرکبیر، در هاله ای از ابهام پوشیده شده چراکه هیچ عکسی از او به جا نمانده و حتی آن تصویر معروف که صدراعظم قاجاری را ایستاده نشان می دهد نیز در طول این یک ونیم قرن به تایید نهایی نرسیده است. حالااما عکسی با این ادعا در تلگرام و وایبر دست به دست می چرخد که متعلق به اوست و توسط عکاسی به نام ارنست هولتسر در سال 1850 میلادی گرفته شده. ولی سوال اینجاست که آیا واقعا مرد چاق و سیاهی که در این عکس ایستاده، خود امیرکبیر است؟ با فرض پذیرفتن این مسئله که این عکس را هولتسر گرفته، به نظر نمی رسد که مرد ایستاده در آن، میرزا محمدتقی خان فراهانی یا همان امیرکبیر باشد چراکه فقط کافی است چند تاریخ مختلف را کنار هم قرار دهیم. عکاسی در 1849 در اروپا متولد شد یعنی حدود سه سال قبل از مرگ امیرکبیر اما عمر صدراعظم به اندازه ای طول نیافت که بتواند شاهد این واقعیت باشد که 15 سال بعد از آن تاریخ، ناصرالدین شاه از فرنگ با خود داگرئوتایپ بیاورد. از طرف دیگر انتساب تاریخ این عکس به حدود سال 1850 نیز محل مناقشه است، چه به لحاظ کیفی، تهیه عکسی با چنین کیفیتی از روش داگرئوتیپی محال به نظر می رسد. لاجرم هیاهوی به راه افتاده بر سر عکس منتسب شده به امیرکبیر چنان بالاست که حتی در ویکی پدیای فارسی او نیز جا خوش کرده در حالی که در بعضی از گمانه زنی ها او را پیشکار ظل السلطان و در برخی دیگر حتی او را میرزا کوچک خان جنگلی احتمال داده اند! اما واقعیت این است که مرد خردورزانه کردن اداره ایران قاجاری، همواره برای ما ایرانی ها بی تصویر خواهد ماند. حتی نقاشی هایی که از چهره او کشیده اند، جز یک تابلو، هیچ گاه به تایید نرسیده و آن یکی هم که به قلم صنیع الملک کشیده شده، برگی از کتاب هزارویک شب است که امیرکبیر را در قالب جعفر برمکی در بارگاه هارون الرشید نشان می دهد. شاید چهره واقعی امیرکبیر همین باشد؛ مردی که برای خرد رودرروی پادشاه می ایستد اما خود مجال ثبت شدن چهره اش در تاریخ را پیدا نمی کند.