آرشیو یکشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۲، شماره ۵۶۵۰
جهان
۴
ترجمه

اسراییل ضعیف جایگاه روسیه را تقویت می کند!

مترجم: سروش عبدالواجد

آنا بورشچفسکایا/ تحلیلگر مسائل بین الملل

همان گونه که انتظار می رفت، روسیه به رهبری ولادیمیر پوتین، در جنگ جاری میان اسراییل و حماس، از حماس حمایت می کند. پیش از حمله حماس در 7 اکتبر به اسراییل، رییس جمهور روسیه سعی نمود تا ظاهرا در قامت بازیگری صلح طلب، با تمامی طرف های درگیری چون اسراییل، ایران و جریان هایی مانند حزب الله و حماس گفت وگو کند. با این همه، واکنش مسکو به این حمله خود نشان از یک گسست استراتژیک است که روابط طولانی روسیه در خاورمیانه را تحت تاثیر قرار می دهد.

کرملین از محکوم کردن مستقیم حماس خودداری نمود و پوتین 10 روز با تاخیر، با بنیامین نتانیاهو، تماس گرفت. متعاقبا، پوتین محاصره نوار غزه توسط اسراییل را با محاصره لنینگراد توسط آلمان نازی، مقایسه کرد.

در این میان چند نکته قابل تامل است، نخست: با تشدید بحران در خاورمیانه روسیه و ایران نیز درگیر این مساله خواهند شد. آن هم در شرایطی که مواضع امریکا و اسراییل از جانب نیروهای حامی ایران هدف قرار می گیرد. پوتین از تشدید و گسترده شدن بحران به کل منطقه، نفع خواهد برد؛ چرا که ادامه بحران در خاورمیانه منجر به حواس پرتی غرب از جنگ اوکراین خواهد شد.

این بار، منطقه آبستن تحولات بزرگی است که تبعات مهم آن می تواند همه را تحت تاثیر قرار دهد. گزارش ها نشان می دهد همکاری های تهران، دمشق و مسکو برای بیرون راندن امریکا از سوریه، افزایش یافته است. ارتش روسیه، در تابستان گذشته توانست دردسرهای فراوانی را برای نیروهای امریکایی در سوریه ایجاد کند؛ جنگنده های روسی در آسمان سوریه به یک هواپیمای بدون سرنشین امریکایی، آسیب جدی وارد نمودند. این تلاش ها اکنون با حملات روزانه به پایگاه های امریکایی در خاورمیانه، پس از حمله 7 اکتبر حماس به اسراییل، کاهش یافته است. همچنین، اخیرا ادعا شده که گروه واگنر تلاش دارد تا حزب الله لبنان را به سامانه ضدهوایی پانتسیر-اس1، تجهیز نماید. همه اینها، نمونه هایی از تلاش روسیه در راستای تشدید تنش در خاورمیانه است.

دوم، در خصوص اینکه چرا پوتین در جنگ اسراییل و حماس، یک طرف ایستاده است، تصویر استراتژیک گسترده تری ترسیم می شود؛ او محاسبه کرده است که هزینه بدتر شدن روابط روسیه و اسراییل، کمتر از مزایای همسویی نزدیک با نیروهای ضدامریکایی در خاورمیانه است. بنابراین، پوتین متعهد است که احساسات ضدامریکایی و ضداسراییلی در جهان عرب و فراتر از آن را، تقویت نماید. همچنین، پوتین از هر عاملی که بتواند به روند عادی سازی روابط اسراییل با کشورهای عربی مانع ایجاد نماید، به شدت استقبال می کند .

در واقع، ابتکار صلح خاورمیانه به میانجیگری امریکا، برای روسیه تلخ تمام می شود. هرقدر این تلاش ها به بن بست بخورند، پوتین بیشتر نفع خواهد برد. از نظر او، عقب نشینی امریکا از خاورمیانه، به خودی خود یک پیروزی برای روسیه خواهد بود. در واقع، اسراییل ضعیف، می تواند جایگاه پوتین را در میان کشورهای عربی و خاورمیانه تقویت نماید.

در همین حال، افزایش آشوب و هرج و مرج در خاورمیانه اقتدارگرایی را تقویت و نظم جهانی لیبرال را به چالش می کشد. تحلیلگران غربی، در دیدگاه های منطقه ای خود، به رقابت میان قدرت های بزرگ بسنده می کنند و تمایل دارند که درگیری در اروپا مانند جنگ اوکراین و تنش ها در خاورمیانه را جداگانه تحلیل نمایند. در حالی که این تحولات از منظر کرملین حکم یکسانی دارد. همچنین، پوتین به یک بازی طولانی با غرب متعهد است و انتظار دارد که امریکا و متحدانش در مورد ارایه کمک ها برای اوکراین، اتفاق نظر و اراده رقابت را از دست بدهند.

صرف نظر از اینکه پوتین برای ایجاد روابط دوستانه با همه بازیگران در خاورمیانه تلاش می کند، اما به نیروهای ضدامریکایی در منطقه، بیشتر نزدیک است، در سپتامبر 2015 روسیه به بن بست سوریه پایان داد. در ابتدا پوتین با کنترل آسمان سوریه توانست اهرم فشار بر اسراییل را حفظ نماید. پس از آن اسراییل ناچار شد برای مانور در سوریه، نظر مساعد روسیه را جلب نماید.

از زمان حمله روسیه به اوکراین، اسراییل درگیر موازنه سازی دشواری بوده است؛ اسراییل تلاش می کند روابط خود را با مسکو حفظ کند و در عین حال، حاکمیت اوکراین را به رسمیت می شناسد. اما همانطور که حمله روسیه به اوکراین رویدادی بود که جهان را تغییر داد، خاورمیانه در 7 اکتبر نیز تغییر کرد و پوتین اکنون کاملا از این فرصت استفاده می کند.

اکنون که پوتین در کنار حماس قرار گرفته، اسراییل باید روابط خود با مسکو را بازبینی کند. اسراییل می تواند از زلنسکی، رییس جمهور اوکراین، برای حضور در غزه دعوت نماید تا با نظارت بر علمیات نظامی و بحث در مورد چالش ها و درس های آموخته شده از میدان جنگ، تجربیات مشترک خود را با هم به اشتراک بگذارند. اسراییل، همچنین می تواند رسانه های اوکراینی را دعوت کند تا در مورد این تجربه بنویسند و جنگ اسراییل را به طور کلی پوشش دهند. دعوت از روزنامه نگاران اوکراینی، به عقب راندن روایت های روسیه درباب خاورمیانه کمک خواهد کرد. تا به امروز، مسکو در ارایه روایت خود از منطقه موفق بوده است. پس بسیار مهم است که این روایت ها به چالش کشیده شوند.