آرشیو چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۳، شماره ۲۳۵۵۶
گزارش روز
۵
جهش تولید با مشارکت مردم چرا و چگونه؟- (1)

باور عمیق امام (ره) و رهبری به معجزه مشارکت مردم

حسن رضایی

لزوم داشتن نگاه کلان به هماوردی نظام سلطه با مجموعه ملت بزرگ ایران و انقلاب اسلامی، پیش نیاز تحلیل هر مسئله ای از مجموعه مسائل مهم مربوط به کشور عزیزمان ایران است.

به بیانی دیگر اگر چنانچه نقطه آغاز درستی در تحلیل مسائل نداشته باشیم، لاجرم به نقطه پایان درستی نیز نخواهیم رسید. نظام سلطه از روز نخست پیروزی انقلاب، و بلکه از سال های پیش از پیروزی انقلاب در دوره مشروطه و نهضت ملی نفت، هر آنچه در چنته داشته، برای تسلط بر ملت ایران به میدان آورده و در این راه، سلسله ای از شکست ها و پیروزی ها را در مواجهه با ملت ما تجربه کرده است.

پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 اما سرآغاز سلسله ای از شکست های نظام استکبار از ملت ایران بوده که به لطف خداوند نمونه بارز همین شکست را در عملیات «وعده صادق» و سیلی محکم به رژیم غاصب صهیونیستی دیدیم. در یک روند کلان اما تحلیلگران برجسته غربی و شرقی، مکررا نظام سلطه را بازنده اصلی این هماوردی معرفی می کنند.

اردیبهشت سال گذشته، اندیشکده «هوور» که یک نهاد تحقیقاتی واقع در دانشگاه «استنفورد» در ایالت کالیفرنیا است، در تحلیلی از جمهوری اسلامی ایران به عنوان «دشمن رام نشدنی» آمریکا یاد کرده و می نویسد: «سیاست مهار ایران دچار فروپاشی شده است!»

تحلیلگران برجسته غربی البته خطر انقلاب اسلامی و منطق سلطه ناپذیری آن برای منافع سلطه گران را در همان آغازین روزهای پیروزی انقلاب حس کرده و به سیاستمداران خود یادآوری کرده بودند. ما دقیقا چنان که آنها پیش بینی کرده بودند، طی 45 سال گذشته در بسیاری از عرصه ها، دنیای وحشی و خونخوار غرب را عقب رانده ایم و اقتدار خود را برای دفاع از منافع ملی و میهنی به آنها دیکته کرده ایم. در عرصه اقتصاد اما به دلایل مختلف، چنان که در شان نظام مقدس جمهوری اسلامی و مردم شریف ایران است، نتوانسته ایم موفق باشیم. نداشتن نگاه کلان به مجموعه تقابلات جمهوری اسلامی و نظام سلطه اما اگر از یاد برود، تحلیل دقیق مسائل اقتصادی نیز از دست خواهد رفت و ما را به نتایجی اشتباه رهنمون خواهد کرد.

در گزارش پیش رو به تحلیل و بررسی شعار امسال که توسط رهبری انقلاب اعلام شد خواهیم پرداخت.

قدرت شکست دشمن در جنگ اقتصادی را داریم

رهبر معظم انقلاب در همین زمینه می فرمایند: «در سال 57 که انقلاب اسلامی در ایران به وجود آمد و آن غوغای عظیم را در دنیا به راه انداخت، یک عده از نخبگان درجه یک سیاسی غرب- مثل کیسینجر، مثل هانتینگتون، مثل ژوزف نای، این چهره های برجسته نخبه سیاسی آمریکا و اروپا- یک سلسله مقالاتی را در همان اوائل انقلاب، در طول یک مدتی منتشر کردند؛ مضمون این مقالات و این نوشته ها هشدار به دستگاه سیاسی غرب دولت های غربی- بود؛ به آنها هشدار می دادند، می گفتند، این انقلابی که در ایران اتفاق افتاده، به معنای تغییر یک هیئت حاکمه و جابه جایی هیئت های حاکمه فقط نیست، این به معنای ظهور یک قدرت جدیدی است در منطقه به قول آنها خاورمیانه - که بنده این تعبیر را به هیچ وجه دوست ندارم - و به قول ما در منطقه غرب آسیا؛ یک قدرت جدیدی دارد ظهور می کند که ممکن است از لحاظ تکنولوژی و علم به پای قدرت های غربی نرسد، اما از لحاظ نفوذ سیاسی و قدرت تصرف در فضای پیرامونی خود، از قدرت های غربی یا بالاتر است یا هم وزن آنها است و برای آنها چالش ایجاد خواهد کرد. این را آنها آن روز هشدار دادند، اعلام خطر کردند.»

معرکه اقتصاد و عرصه جنگ اقتصادی اما بیش از یک دهه است که به نقطه اصلی تقابل دنیای غرب و ملت ایران بدل شده است. ما که در عرصه های مختلف نظامی، امنیتی، سیاسی و علمی، بارها و بارها دشمن را عقب زده ایم، حتما قدرت شکست آنها در حوزه اقتصاد را هم خواهیم داشت. الزامات پیروزی در این جنگ اما چیست و الفبای شکست دشمن را باید از کجا اخذ کرد؟ پاسخ روشن است؛ تبعیت از راهبردهای حکیمانه امام و رهبری انقلاب در این زمینه، بی تردید یگانه راه موفقیت خواهد بود. بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در متن وصیت نامه سیاسی- الهی خود به رمز نهائی و ابدی پیروزی در عرصه های مختلف اشاره کرده، می فرمایند: «بی تردید رمز بقای انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است؛ و رمز پیروزی را ملت می داند و نسل های آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن: انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی؛ و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد.»

مشارکت مردم در هر جایی معجزه می کند

بر این اساس، ما اگر می خواهیم که در عرصه جنگ اقتصادی نیز بر دشمن پیروز شویم، نیروی متراکم ملت را بایستی با هدف غلبه بر تروریست های اقتصادی در عرصه های مختلف داخلی و خارجی به میدان بیاوریم. مردمی که در زیر متراکم ترین بمباران رسانه ای و شدیدترین هجمه های اقتصادی تاریخ علیه کشور، همچنان پای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایستاده اند، هدفی جز دفاع از نظام اسلامی و حیات ایران و ایرانی ندارند و اینها حتما انگیزه ای الهی است.

تاکید رهبر معظم انقلاب در سال جاری بر مشارکت مردم در امر جهش تولید را باید از این منظر دید و برای عملیاتی نمودن آن، نهایت تلاش را از دستگاه های اجرائی، قانون گذاری و قضائی مطالبه نمود. تجربه های مکرر در عرصه های مختلف نشان داده است هر جا مسئولین به توصیه های رهبر حکیم انقلاب جامه عمل پوشانده اند، پیروزی به روی ما لبخند زده است و هر جا مسئولین از اجرای توصیه های امام و رهبری فاصله گرفته اند، دچار رکود و عقبگرد شده ایم.

علی اکبر عباسی، کارشناس مسائل سیاسی در همین زمینه به گزارشگر کیهان می گوید: «یکی از پیش شرط های تحقق شعار سال که بخش مهم آن به مشارکت مردم مربوط است، احیای اعتماد عمومی است. نکته مهمی که در منش رهبر انقلاب وجود دارد و در نامگذاری امسال هم تبلور یافته است، باور و اعتقاد عمیق و واقعی ایشان به مردم است. باید بگویم اعتماد و باور ایشان به مردم در حوزه ها و مسائل مختلف واقعا حیرت آور و یک پدیده نادر در بین مسئولان و رهبران جوامع است. نه تنها رهبران سیاسی، بلکه حتی سلبریتی ها و چهره های فرهنگی و هنری و به طور کلی هر شخصیت شناخته شده ای در دنیا، این میزان اعتماد و اعتقاد را به مردم و مخاطبان و حتی هواداران خود ندارد. اما رهبر انقلاب واقعا صادقانه به عموم مردم کشور اعتماد و باور دارند و وقتی از مشارکت و نقش آفرینی مردم صحبت می کنند به آن ایمان دارند و معتقدند به این شکل می توان گره ها را باز کرد. لذا دست اندرکاران و کسانی که در زمینه شعار سال مسئولیت دارند و پیشرو هستند باید به نقش آفرینی و مشارکت مردم باور واقعی داشته باشند.»

معجزه حضور مردم از دفاع مقدس تا جنگ اقتصادی

کارشناس مسائل اقتصادی می افزاید: «ما در زمینه نقش آفرینی مردم در عرصه های مختلف تجربه های گوناگونی داریم که یکی از بارزترین آنها دفاع مقدس است و در دفاع مقدس هم نقش آفرینی مردم صرفا در حد حضور به عنوان یک سرباز معمولی در جبهه ها نبود بلکه طراحان اصلی و مغز متفکر عملیات ها برخی شان کسانی بودند که به عنوان نیروی مردمی و مجموعه تازه تاسیس سپاه وارد جبهه ها شدند. امروز نیز در حوزه اقتصاد حتما مردم می توانند نقش تعیین کننده ای داشته باشند و انتظار این است که این نقش آفرینی و این ظرفیت مورد توجه قرار بگیرد. یکی دیگر از اقدامات لازم برای تحقق شعار سال، پرهیز از اقدامات نمایشی و تبلیغاتی و تمرکز بر کارها و اقدامات واقعی است. کارهای سطحی و خلاصه کردن شعار سال به برخی از اقدامات نمایشی نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه موجب خودفریبی دست اندرکاران و انفعال آنها می شود.»

بر این اساس، طبق نظر کارشناسان اقتصادی، برای مشارکت واقعی مردم در حوزه تولید باید چاره اندیشی کرد و طرح های عملیاتی واقعی را در تمام عرصه های اقتصادی و تمام استان های کشور کلید زد.

سوال اما این است که آیا ما در این زمینه با یک عرصه جدید و تجربه نشده مواجهیم یا طرح های متعدد و آماده ای وجود دارد که تا پیش از این به خوبی اجرا نشده است؟ پاسخ را می توان در سخنان رهبر حکیم انقلاب مشاهده کرد. ایشان بارها تاکید کرده اند نامگذاری و انتخاب شعار سال، محدود به همان سال نیست و شعار سال ها، اولویت هایی است که باید همواره مدنظر برنامه ریزان و مسئولان کشور باشد.

چنان که امسال نیز در سخنرانی نوروزی خود فرمودند: «البته این شعاری که امسال مطرح کردیم، مربوط به یک سال نیست، مخصوص به یک سال نیست؛ این ادامه دارد. اینها کارهایی هم نیست که در یک سال تمام بشود؛ بایست در امسال ان شاءالله مسئولین همت کنند گام اول را بردارند، برنامه ریزی بکنند و بعد ان شاءالله ادامه پیدا بکند.»

مصادیق تاکید بر مشارکت جدی مردم در اقتصاد را اما، در کجای راهبردهای اقتصادی رهبر حکیم انقلاب اسلامی می توان یافت؟

اقتصاد مقاومتی یک اقتصاد مردم بنیاد است

برای پاسخ به این سوال، باید به یکی از مهم ترین کلیدواژه های تفکر اقتصادی امام خامنه ای رجوع کرد؛ اقتصاد مقاومتی!

رهبر حکیم انقلاب، 10 سال پیش از این و در سخنرانی نوروزی آغاز سال 1393 در همین زمینه می فرمایند: «اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که مقاوم است؛ با تحریکات جهانی، با تکانه های جهانی، با سیاست های آمریکا و غیرآمریکا زیر و رو نمی شود؛ اقتصادی است متکی به مردم... این اقتصادی که به عنوان اقتصاد مقاومتی مطرح می شود، مردم بنیاد است؛ یعنی بر محور دولت نیست و اقتصاد دولتی نیست، اقتصاد مردمی است؛ با اراده مردم، سرمایه مردم و حضور مردم تحقق پیدا می کند. اما «دولتی نیست» به این معنا نیست که دولت در قبال آن مسئولیتی ندارد؛ چرا، دولت مسئولیت برنامه ریزی، زمینه سازی، ظرفیت سازی، هدایت و کمک دارد. کار اقتصادی و فعالیت اقتصادی دست مردم است، مال مردم است؛ اما دولت - به عنوان یک مسئول عمومی - نظارت می کند، هدایت می کند، کمک می کند. بنابراین آماده سازی شرایط، وظیفه دولت است...»

چنان که می دانیم اما دولت سابق با جهت گیری های مخرب خود در حوزه اقتصاد و گره زدن تمام مسائل کشور به خارج، در عمل نشان داد که هیچ اعتقادی به اقتصاد مقاومتی ندارد. چنان که حامیان آن دولت نیز دهه 90 را دهه از دست رفته اقتصاد ایران نامیدند.

در راه اجرائی شدن مدل اقتصادی مدنظر رهبر معظم انقلاب اما نقش بنگاه های کوچک و متوسط تولیدی، بسیار کلیدی و مهم است. یک کارشناس مسائل اقتصادی در همین زمینه می گوید: «دو سوم همه شغل های رسمی ایجادشده در کشورهای درحال توسعه، توسط بنگاه های کوچک و متوسط ایجاد شده است و در همه کشورها حتی آلمان و آمریکا و ژاپن، بار اصلی اشتغال را بنگاه های کوچک و متوسط به عهده دارند. بزرگ ترین و موفق ترین بنگاه های تولیدی جهان هم در یک گاراژ (مانند اپل یا هوندا)، یک دفتر کار کوچک (مایکروسافت)، یک آزمایشگاه (جنرال الکترونیک و سونی) و حتی یک اتاق از خوابگاه دانشجویی (گوگل) تاسیس شده اند. ویژگی اصلی بنگاه های خرد این است که ورود به آنها نه سرمایه هنگفتی نیاز دارد و نه نیازمند روابط خاص اداری است، در عین حال با داشتن شم کارآفرینی می توان در آنها به سرعت رشد کرد.»